سردار حسن رستگارپناه، مسئول مرکز ملی مطالعات امنیت پایدار دانشگاه امام حسین(ع) در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، درباره عملیات محمد رسولالله(ص) که در 12 دیماه سال 60 آغاز شد عنوان کرد: عراق در آن ایام بر روی جنوب ایران تمرکز داشت. احمد متوسلیان با شناسایی که از عمق خاک عراق انجام داده بود، به این جمعبندی و تصمیم رسید که دشمن را در جبهه مریوان و پاوه درگیر کنیم و ذهن و فکر آنان به سمت که شمالغرب کشور بود معطوف شود.
وی با اشاره به شناسایی اصولی و مطلوبی که صورت گرفته بود، افزود: سلسله ارتفاعات نوار مرزی پاوه و مریوان از جمله مناطقی بود که سبب تسلط ما روی خاک عراق میشد. ارتفاعات شمشی برتری نسبی نیروهای خودی نسبت به عراقیها را سبب میشد و با توجه به اینکه طی عملیات آزادسازی که پیش از این روی داده بود، توانسته بودیم برخی از مناطق را آزاد کنیم و روی آنها تسلط داشته باشیم. همین رویکرد سبب دید کافی در منطقه خرمال و حلبچه شد که شناسایی مطلوبی بر این اساس صورت گرفت و توانستیم مانور خوبی در آنجا اجرا کنیم.
به گفته سردار رستگارپناه، ارتفاعاتی که در ایران قرار داشت، نسبت به همین مناطق در عراق، برفگیرتر بود. هر چه بیشتر به داخل عراق پیش میرفتیم، سطح ارتفاعات پایینتر میآمد و ارتفاعات کاهش مییافت و مقداری هوا، گرمسیرتر میشد. شرایط اقلیمی در خطوط ما بهتر بود.
وی ادامه داد: علیرغم همه سختیهایی که وجود داشت، به مبارزه پرداختیم. برف شدیدی میآمد که معضلاتی را در مسیر پشتیبانی ایجاد میکرد، اما عملیات در عین حال انجام شد. عملیات محمد رسولالله(ص) با توجه به شرایطی که در جادههای ارتفاعات وجود داشت و مناسب نبود صورت گرفت و بسیاری از اهداف طی این اقدام گرفته شد.
سردار رستگارپناه در بخش دیگری از سخنانش افزود: چند هدف از محور پاوره با مشکل روبرو شد و نیروها نتوانستند در آنجا به هدف اصلی خود دست پیدا کنند. شمار فراوانی از نیروهای عراقی را نابود کردیم، به همین دلیل عراق مجبور شد که لشکر را از جنوب به شمالغرب بیاورد و تمرکز و تفکرش درگیر این مناطق شد که تمرکز در جنوب را کمرنگ کرد.
مسئول مرکز ملی مطالعات امنیت پایدار دانشگاه امام حسین(ع) عنوان کرد: در این عملیات شمار بسیای از نیروهای عراقی به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند و مناطقی در اختیار ما قرار گرفت، ولی با شرایطی که ایجاد شد، مدیریت تصمیم گرفت که نیروهای ما به عقب برگردند.
وی در توضیحات بیشتر گفت: اندكی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، منطقه اورامانات از جنوب مریوان تا جنوب پاوه، جولانگاه گروههای ضدانقلاب شد. بر همین اساس، به رغم تلاش نیروهای خودی برای پاكسازی این منطقه، عناصر ضد انقلاب همچنان به حضور خود ادامه میدادند. همین حضور موجب شد تا ارتش عراق به هنگام هجوم سراسری خود به خاک ایران اسلامی، منطقه اورامانات را مورد حمله قرار ندهد.
به گفته سردار رستگارپناه، با شروع جنگ، نیروهای سپاه پاسداران مریوان و پاوه به همراه یگانهایی از ارتش جمهوری اسلامی طی چند عملیات موفق شدند بخش اعظم منطقه تحت نفوذ ضدانقلابیون را پاكسازی كنند. عراق نیز به صورت متقابل با مشاهده وضعیت مخاطرهآمیز گروههای ضد انقلاب، تعدادی از یگانهای خود را از مرز عبور داده و منطقه نوسود را اشغال كرد و مانع از الحاق نیروهای دو محور مریوان و پاوه در ارتفاع «كاوه زهرا» شد. به همین خاطر، نیروهای خودی در 11 تیرماه سال 60 طی عملیاتی با نام «روح الله خمینی كبیر» منطقه نوسود را آزاد كردند. با تسلط رزمندگان خودی بر نوار مرزی و نیز بر برخی مواضع دشمن، زمینه انجام عملیات به منظور انهدام قوای دشمن، تامین مرز در دو منطقه نوسود و هانی گرمله در دستور كار فرماندهان نظامی قرار گرفت.
وی همچنین از شهید حسین قجهای در این عملیات یاد کرد و ادامه داد: وی از فرماندهان لشکر محمد رسولالله (ص) در جنوب بود که توانست با دو گردان نیرو، تا پشت منطقه دیاله عراق برود و آسیب سنگینی را به توپخانه و مراکز پشتیبانی، همچنین انبار دپوی مهمات عراق وارد کند و به انهدام آنها بپردازد.
به گفته سردار رستگارپناه، شرایط به نحوی بود که جراحت سنگینی را متحمل شدیم و به راحتی نتوانستیم نیروها را به عقب باز گردانیم. قجهای طی چند شب این مسیر را با پدرش میرفت و مجروحین را به عقب باز میگرداند.
وی از اسارت تعدادی نیروی عراقی به دست تعدادی از نیروهای خودی اشاره کرد و افزود: قجهای تلاش کرد که علاوه بر اسرایی که گرفته بودیم را به پشت جبهه منتقل کند. مراکز تامین کننده و عقبه ضدانقلاب در برابر نیروهای ایرانی در عملیات محمد رسولالله (ص) نیز فعال بودند. نیروهای ما به داخل مقر آنان نیز نفوذ کرده و آنان را به هلاکت رساندند و تعدادی از آنان به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.
سردار رستگارپناه همچنین از طراحی عملیات در این منطقه یاد کرد و گفت: این موضوع از نکات مهم عملیات محمد رسولالله (ص) بود. اراده قوی احمد متوسلیان، شهید احمد کاظمی و محمدابراهیم همت سبب شد که بر مشکلات طبیعی حاصل از منطقه و نظامی که دشمن در این مسیر ایجاد کرده بود و با آنان روبرو بودیم، غلبه کنیم.