محمدمهدی جعفری، پژوهشگر قرآن و نهجالبلاغه در گفتوگو با ایکنا از اصفهان ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: هر شخص در طول زندگی خود مجموعهای از عقاید را کسب میکند، اگر این عقاید از طرف پیغمبر که خود را برانگیخته و فرستاده خدا میداند عرضه شود، آن را دین مینامند، مانند اسلام و مسیحیت؛ مردم نیز به نسبت وابستگی خود به قدرت، ثروت، دانش و یا جهل، به دعوت پیامبران پاسخ میگویند، یعنی هر اندازه این وابستگیها کمتر باشد، گرایش اشخاص به دعوت بیشتر است.
وی افزود: معمولا در آغاز دعوت هر پیغمبری، افرادی که وابستگی نداشتند، بیشتر به آن دعوت گرایش پیدا میکردند و افراد وابسته به تدریج و در اثر عوامل گوناگون به پیامبران ملحق میشدند، برای مثال از آغاز دعوت پیامبر خاتم در مکه، تعداد کمی از افراد ناوابسته، برخی از بردگان و افرادی که به دین یا علم خاصی گرایش نداشتند، به ایشان گرویدند. زمانی که پیغمبر(ص) از مکه به مدینه هجرت کردند، دو قبیله اوس و خزرج دعوت پیامبر را لبیک گفتند و برخی گروهها در مقابل ایشان ایستادند، پیامبر نیز یک امت تشکیل داد، یعنی تشکیلات و نظامی را که دارای نهادهای مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بود، به وجود آورد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: پیغمبر در سال هشتم هجرت مکه را از طریق صلح و نه جنگ فتح کرد که در نتیجه آن، سال بعد را «عام الوفود» نامیدند، یعنی سالی که هیئتهای زیادی به نمایندگی از قبایل مختلف به مدینه نزد پیامبر آمدند و داوطلبانه دین اسلام را پذیرفتند، چون شاهد رحمت، مهربانی، همبستگی و انسانیت از سوی پیامبر و مسلمانان بودند. در واقع رفتار مسلمانان بهترین تبلیغ برای گرایش افراد و گروهها به دین اسلام بود. در دوران خلفای راشدین نیز گرایش به اسلام زیاد بود، ولی در دوران بنیامیه، بیزاریهایی نسبت به دین شکل گرفت. از دوران بنیعباس به بعد نیز امواج مختلفی از دینداری و بیدینی، هراس و گریز از دین یا جذب به سمت دین به وجود آمد.
ویبا بیان اینکه رفتار مسلمانان و مسئولین در گرایش به سمت دین و در هراس از آن، دینگریزی و حتی دینستیزی تأثیر دارد، تصریح کرد: تا زمانی که مردم مسلمان و به خصوص متولیان دین رفتاری توأم با مهربانی و انسانیت داشته باشند، افراد جذب دین میشوند، اما اگر رفتار آنها از اخلاق انسانی، مهربانی و رحمت فاصله بگیرد، دین هراسی و دینگریزی شکل میگیرد، چون مردم میترسند حکومتی که دین را عرضه میدارد، نتواند وظیفه انسانی و اخلاقی خود را انجام دهد، بنابراین از دین فاصله میگیرند و به حکومت و حتی یکدیگر بیاعتماد میشوند؛ لذا هر کس تلاش میکند تا از طریق دین یا بدون آن به دنبال حفظ منافع خود باشد و دینگریزی به دین ستیزی و آزادی از هر قید و بندی تبدیل میشود.
جعفری خاطر نشان کرد: قرآن خطاب به مسلمانان میفرماید شما قبل از اینکه اسلام بیاورید، به علت اعتقادات شرکآمیز و جهل نسبت به ارزشهای انسانی، در لبه پرتگاه آتش بودید که پیغمبر با عرضه کردن اسلام، شما را نجات داد و با یکدیگر برادر شدید و با قدرت همبستگی و برابری و انسانیت در جهان سروری پیدا کردید.
وی بیان کرد: دینگریزی و عدم اعتماد به متولیان دین باعث اختلاف و پراکندگی در میان مردم و بیاعتمادی آنها به یکدیگر، فقدان امید به آینده و رواج هرج و مرج در جامعه میشود و مردم دچار تفرقه میشوند؛ بنابراین عدهای از دین میگریزند.
انتهای پیام