رئیس هیئت داوران جشنواره بین‌المللی مدیترانه‌ای کن:
فیلمساز شیعه، عنوانی پرافتخار است/ عدم پرداخت جهانی به موضوعاتی دینی در سینمای ایران
گروه هنر ــ خداداد جلالی، کارگردان سینما، گفت: فیلمساز شیعه بودن برایم عنوانی پُرافتخار است. بنابراین سعی می‌کنم از این نام در جشنواره‌های خارجی به خوبی پاسداری کنم و مبلغ آن باشم.
خداداد جلالی، نویسنده و کارگردان سینما، که به عنوان رئیس هیئت داوران جشنواره بین‌المللی مدیترانه‌ای کن انتخاب شده در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا گفت: مهم‌ترین معیاری که باعث می‌شود سینماگران ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی چه به عنوان داور و چه برگزیده انتخاب شوند این است که سینمای ایران در جایگاهی قرار گرفته که دنیا روی آن حساب جدی می‌کند. به همین دلیل بسیاری از کرسی‌ها را در جشنواره‌ها به خود اختصاص می‌دهد، زیرا وقتی سینما به سوی رشد و تعالی حرکت می‌کند افراد و هنرمندانی که در آن فعالیت می‌کنند از بازیگر گرفته تا کارگردان مورد توجه اهالی سینما و جشنواره‌های بین‌المللی قرار خواهند گرفت.
وی افزود: در ضمن به علت اینکه فیلم قبلی من با عنوان «بچه‌ای با جوراب قرمز» در چندین جشنواره بین‌المللی، به ویژه در همین جشنواره کن در سال گذشته، رتبه‌ها و جوایز متعددی را از آن خود کرد باعث شد تا این جشنواره من را به عنوان داور و رئیس هیئت داوران جشنواره بین‌المللی مدیترانه‌ای کن انتخاب کند. البته نکته دیگر به سابقه فیلمسازان در جشنواره‌های بین‌المللی مربوط می‌شود که به اعتبار فرد می‌افزاید تا در انتخاب‌هایی این‌چنینی برگزیده شود.
این کارگردان در ادامه به جایگاه سینما و هنر در شناساندن فرهنگ ایرانی در جهان اشاره کرد و گفت: هر وسیله و موضوعی که بتواند ایران و فرهنگمان را به جهانیان بشناساند یک وسیله مهم در جهت معرفی فرهنگ ایرانی اسلامی خواهد بود، به طوری که من قطعاً در این شرایط تلاش خواهم کرد که فرهنگ ایران اسلامی را در همه زمینه‌ها به سینمای جهان معرفی کنم.
امیدوارم نماینده شایسته‌ای برای سینمای ایران باشم
جلالی با اشاره به اینکه حضورش در این جشنواره تجربیاتی در پی خواهد داشت که آن را به کشورم منتقل و سعی خواهم کرد از آن به نحو احسن در توسعه و رشد سینمای ایران استفاده کنم، تصریح کرد: تلاش می‌کنم با داوری عادلانه و رفتار‌های شایسته نمادی از یک ایرانی بافرهنگ را به نمایش بگذارم که قطعاً این شیوه گامی هر چند کوچک در راه اعتلای فرهنگ ایرانی و اسلامی خواهد بود.
وی اشاره کرد: حضور هر ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی سینمای جهان سبب شناساندن فرهنگ غنی ایران زمین برای همه جهانیان خواهد بود و من هیچ گاه با هدف شخصی در جشنواره‌ها شرکت نمی‌کنم و تنها هدف من معرفی ایران به آحاد مردم جهان است. من به نیابت از فرهنگ کشورم در این جشنواره شرکت خواهم کرد و تمام تلاشم این است که از نام سرزمین مادری‌ام دفاع کنم و تصویر سیاهی را که علیه ما در جهان ایجاد کرده‌اند از بین ببرم و راهی برای نسل نوین سینمای ایران بگشایم تا با معیار‌های سینمای جهان همسو شده و بتواند سینمای ایران را در سکو‌های برتر جهان قرار دهد.
این سینماگر در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: کشور‌های دیگر و یا افرادی که تلاش می‌کنند ایران را یک کشور عقب افتاده و یا خشن معرفی کنند هیچ‌گاه نمی‌توانند فرهنگ و هنر ایران‌زمین را خدشه‌دار کرده و ما هنرمندان هم تلاش خواهیم کرد که با سینما و هنر‌های سینمایی فرهنگ غنی خود را به جهانیان منتقل کنیم.
شیعه بودن برایم امتیازی دوست‌داشتنی است
جلالی درباره کارکرد سینمای ایران در نشر فرهنگ ایرانی و اسلامی تصریح کرد: هر ملت و انسانی که در یک محمل و یا جشنواره بین‌المللی دعوت می‌شود موظف است فرهنگ و آیین دینی خود را به جهانیان معرفی کند و به عنوان نماینده ایران و به مسلمان شیعه‌مذهب مفتخرم که در یک جشنواره بین‌المللی با نوع رفتار، گفتار، پوشش و قضاوت خود اسلام و ایرانی بودن خود را تبلیغ کنم و بتوانم سمبل خوبی برای کشورم باشم.
وی تأکید کرد: در این جشنواره نشان خواهم داد که ایرانیان چه اندازه به عدالت و ادیان دیگر احترام می‌گذارند، زیرا نماینده یک مسلمان ایرانی هستم که با فرهنگ خود تلاش دارد عدالت و توازن در رفتار را سرلوحه تمام اهداف و برنامه‌های خود قرار دهد، چون رفتار و منش من به عنوان رئیس هیئت داوران این جشنواره قطعاً مورد توجه قرار خواهد گرفت. در ضمن وظیفه خود می‌دانم که در این جایگاه جدا از اینکه یک سینماگر باشم همانند یک مسلمان ایرانی رفتار کنم، زیرا برخی کشور‌ها درصدد تخریب مسلمانان به ویژه شیعیان هستند. پس امیدوارم در این راه در پیشگاه خدا و مردمم سربلند باشم.
این سینماگر درباره تصویرسازی نادرستی که برخی فیلم‌ها از ایران دارند، گفت: اشتباه از خود ماست که با فیلم‌هایمان از سرزمینمان یک تصویر سیاه و گاه نامطلوب می‌سازیم؛ اتفاقی که با استقبال جشنواره‌های خارجی رو‌به‌رو می‌شود، چون قطعاً آن‌ها به دنبال این نیستند که ایرادهای ما را نشان دهد تا راهی برای حل آن پیدا شود، بلکه آن‌ها در تلاش‌اند تا چهره ایران را در دنیا تخریب کنند.
این کارگردان در ادامه به جایگاه سینما و هنر در شناساندن فرهنگ ایرانی در جهان اشاره کرد و گفت: هر وسیله و موضوعی که بتواند ایران و فرهنگمان را به جهانیان بشناساند یک وسیله مهم در جهت معرفی فرهنگ ایرانی اسلامی خواهد بود، به طوری که من قطعاً در این شرایط تلاش خواهم کرد که فرهنگ ایران اسلامی را در همه زمینه‌ها به سینمای جهان معرفی کنم.
امیدوارم نماینده شایسته‌ای برای سینمای ایران باشم
جلالی با اشاره به اینکه حضورش در این جشنواره تجربیاتی در پی خواهد داشت که آن را به کشورم منتقل و سعی خواهم کرد از آن به نحو احسن در توسعه و رشد سینمای ایران استفاده کنم، تصریح کرد: تلاش می‌کنم با داوری عادلانه و رفتار‌های شایسته نمادی از یک ایرانی بافرهنگ را به نمایش بگذارم که قطعاً این شیوه گامی هر چند کوچک در راه اعتلای فرهنگ ایرانی و اسلامی خواهد بود.
وی اشاره کرد: حضور هر ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی سینمای جهان سبب شناساندن فرهنگ غنی ایران زمین برای همه جهانیان خواهد بود و من هیچ گاه با هدف شخصی در جشنواره‌ها شرکت نمی‌کنم و تنها هدف من معرفی ایران به آحاد مردم جهان است. من به نیابت از فرهنگ کشورم در این جشنواره شرکت خواهم کرد و تمام تلاشم این است که از نام سرزمین مادری‌ام دفاع کنم و تصویر سیاهی را که علیه ما در جهان ایجاد کرده‌اند از بین ببرم و راهی برای نسل نوین سینمای ایران بگشایم تا با معیار‌های سینمای جهان همسو شده و بتواند سینمای ایران را در سکو‌های برتر جهان قرار دهد.
این سینماگر در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: کشور‌های دیگر و یا افرادی که تلاش می‌کنند ایران را یک کشور عقب افتاده و یا خشن معرفی کنند هیچ‌گاه نمی‌توانند فرهنگ و هنر ایران‌زمین را خدشه‌دار کرده و ما هنرمندان هم تلاش خواهیم کرد که با سینما و هنر‌های سینمایی فرهنگ غنی خود را به جهانیان منتقل کنیم.
شیعه بودن برایم امتیازی دوست‌داشتنی است
جلالی درباره کارکرد سینمای ایران در نشر فرهنگ ایرانی و اسلامی تصریح کرد: هر ملت و انسانی که در یک محمل و یا جشنواره بین‌المللی دعوت می‌شود موظف است فرهنگ و آیین دینی خود را به جهانیان معرفی کند و به عنوان نماینده ایران و به مسلمان شیعه‌مذهب مفتخرم که در یک جشنواره بین‌المللی با نوع رفتار، گفتار، پوشش و قضاوت خود اسلام و ایرانی بودن خود را تبلیغ کنم و بتوانم سمبل خوبی برای کشورم باشم.
وی تأکید کرد: در این جشنواره نشان خواهم داد که ایرانیان چه اندازه به عدالت و ادیان دیگر احترام می‌گذارند، زیرا نماینده یک مسلمان ایرانی هستم که با فرهنگ خود تلاش دارد عدالت و توازن در رفتار را سرلوحه تمام اهداف و برنامه‌های خود قرار دهد، چون رفتار و منش من به عنوان رئیس هیئت داوران این جشنواره قطعاً مورد توجه قرار خواهد گرفت. در ضمن وظیفه خود می‌دانم که در این جایگاه جدا از اینکه یک سینماگر باشم همانند یک مسلمان ایرانی رفتار کنم، زیرا برخی کشور‌ها درصدد تخریب مسلمانان به ویژه شیعیان هستند. پس امیدوارم در این راه در پیشگاه خدا و مردمم سربلند باشم.
این سینماگر درباره تصویرسازی نادرستی که برخی فیلم‌ها از ایران دارند، گفت: اشتباه از خود ماست که با فیلم‌هایمان از سرزمینمان یک تصویر سیاه و گاه نامطلوب می‌سازیم؛ اتفاقی که با استقبال جشنواره‌های خارجی رو‌به‌رو می‌شود، چون قطعاً آن‌ها به دنبال این نیستند که ایرادهای ما را نشان دهد تا راهی برای حل آن پیدا شود، بلکه آن‌ها در تلاش‌اند تا چهره ایران را در دنیا تخریب کنند.
سینمای ایران باید به داشته‌ها و کمبود‌هایش نگاه یکسانی داشته باشد
کارگردان «بچه‌ای با جوراب قرمز» متذکر شد: شاید موضوعات فیلم‌هایی که در دو دهه اخیر در جشنواره‌ها شرکت کرده‌اند این مسئله را برای مدیران فستیوال‌های خارجی جا انداخته است که فیلم‌های ایرانی باید موضوعاتی از جنس بدبختی و مشکلات ایران را به نمایش بگذارند. برای همین آن‌ها هم از این منظر که این موضوعات جذاب است توجه خاصی به این مدل فیلم‌ها دارند. البته رویکرد آن‌ها مطمئناً منبعث از یک نگرش سیاسی برای تخریب ایران است، زیرا می‌خواهند به دیگران نشان دهند که ما ایرانی‌ها در سختی و فلاکت زندگی می‌کنیم و به این فیلم‌ها جایزه می‌دهند و با این کار به اهداف منفی خود سمت و سو می‌دهند، اما با حضور برخی از سینماگران جدید و ماهر مانند اصغر فرهادی که به موضوعات اجتماعی می‌پردازند، این امر کمرنگ شده است. همچنین سینماگران نسل جدید وقتی در جشنواره‌های خارجی حاضر می‌شوند در نشست‌های خبری می‌گویند مشکلاتی را که در فیلممان نشان می‌دهیم در همه جای دنیا وجود دارد. پس نباید از آن نتیجه‌گیری سیاسی کرد.
جلالی در ادامه تصریح کرد: در گذشته برخی جشنواره‌ها تنها به فیلم‌های سیاه‌نما از ایران توجه خاصی داشتند، اما در سال‌های اخیر با ارسال آثار ناب و با موضوعات جهان شمول این امر کمرنگ شده و تلاش کرده‌ایم که فرهنگمان را آن طور که شایسته است در جهان اشاعه دهیم. در همین مورد باید اذعان کنم که اهدای جایزه به چنین فیلم‌هایی از سوی جشنواره‌های خارجی از روی خیرخواهی نیست، بلکه آن‌ها درصدند برای فیلمسازانی مسیر مشخص کنند تا چهره‌ای که از ایران ترسیم می‌شود مطلوب نباشد.
وی به فیلمسازان توصیه کرد: سینماگران ما به خوبی‌های مردم و کشورمان بیشتر بپردازند. البته در کنار مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشورمان که در همه جای جهان هم وجود دارد، باید تلاش کنیم به زیبایی‌های مردم و ایران هم بپردازیم. برای درک بهتر مثالی از سینمای هند می‌زنم. این کشور به واسطه جمعیت زیادش بسیار فقیر است، اما در فیلم‌های سینمایی چنین چیزی را نمی‌بینیم، زیرا نمی‌خواهند تصویری که از کشورشان در دنیا ترسیم می‌شود سیاه باشد. این مسئله نیز به معنای عدم توجه به مشکلات نیست، بلکه در کنار نداشته‌ها باید به داشته‌های بسیار خوب هم نگاه کنیم.
جلالی ادامه داد: جهانیان سینمای ما را سینمای دینی نمی‌دانند، چون در سینمای خودمان هیچ‌گاه آن طور که شایسته و بایسته است به موضوعات دینی به خوبی نپرداخته‌ایم، حتی در آثارمان دنبال پیام مهم دینی نبوده‌ایم و یا اگر هم در برخی آثار این امر مورد توجه بود، هیچ‌گاه سرمایه‌گذاری خوب فرهنگی روی آن انجام نشده و در برخی فیلم‌های دینی که خوب هم ساخته شد حاشیه‌هایی ما برای آن‌ها ایجاد کردیم که اصلاً به جشنواره‌های مطرح راه پیدا نکرد و اصلاً برای مخاطب بین‌المللی به نمایش گذاشته نشد.
سال‌هاست فیلم دینی خوب نمی‌سازیم
این سینماگر یادآور شد: سال‌هاست که به طور مستقیم اثری با موضوع مذهب و دین به طور خوب ساخته نشده، زیرا کاری را که در کلیت آن مذهب وجود نداشته باشد نمی‌شود کار دینی و مذهبی نامید. در ضمن باید تأکید کرد که کاری در حوزه سینمای دینی جلب توجه خواهد کرد که در همه آن اثر لایه‌های مذهبی دیده شود، یعنی خالق و صاحب اثر و همکاران آن در همه امورات فیلم اخلاق و رفتار و منشأ دین و مذهب را در کار رعایت کنند؛ اتفاقی که اگر رخ دهد، اثر به نحو شایسته دیده و شناخته خواهد شد.
وی در انتها درباره سینمای دفاع مقدس گفت: در سینمای دفاع مقدس در برخی اوقات نقطه اوجی هم داشته‌ایم. مانند فیلم «تنگه ابوقریب» که فیلمی قابل ستایش و محترم است. البته در سینمای جنگ طوری رفتار شده که صاحبان اثر کمتر به حضور در جشنواره‌های بزرگ تمایل دارند، در صورتی که این بخش از سینمای ایران پشتوانه‌های مالی و سیاسی خوبی دارد و انتظار می‌رود جهان را در تسخیر آثار خود قرار دهند؛ در همین باره همیشه برایم مهم بوده، چرا در سینمای دفاع مقدس قصور وجود دارد؟ سؤالی که هنوز از طرف هیچ مسئولی پاسخ آن را دریافت نکرده‌ام.
در جشنواره مدیترانه‌ای کن، «کن مورا» انیماتور و تهیه‌کننده فرانسوی، «آرماند ماسترویانی» فیلمساز ایتالیایی، «کاو کوهن» آهنگساز آمریکایی، «سوجوی بوسو» روزنامه‌نگار و منتقد سینمای هندوستان، «والنسیا کسدی» بازیگر سینمای ایتالیا به عنوان هیئت داوران در این جشنواره خداداد جلالی را همراهی می‌کنند. جشنواره فیلم و فیلم‌نامه مدیترانه‌ای کن در شهر کن فرانسه برگزار می‌شود. هدف این جشنواره ایجاد ارتباط بین دنیای غرب و شرق است. در ضمن این جشنواره به فیلمسازان مستقل این امکان را می‌دهد تا آثارشان در بهترین سینما‌های شهر کن در ماه نوامبر به نمایش دربیایند.
گفت‌و‌گو از داود کنشلو
کارگردان «بچه‌ای با جوراب قرمز» متذکر شد: شاید موضوعات فیلم‌هایی که در دو دهه اخیر در جشنواره‌ها شرکت کرده‌اند این مسئله را برای مدیران فستیوال‌های خارجی جا انداخته است که فیلم‌های ایرانی باید موضوعاتی از جنس بدبختی و مشکلات ایران را به نمایش بگذارند. برای همین آن‌ها هم از این منظر که این موضوعات جذاب است توجه خاصی به این مدل فیلم‌ها دارند. البته رویکرد آن‌ها مطمئناً منبعث از یک نگرش سیاسی برای تخریب ایران است، زیرا می‌خواهند به دیگران نشان دهند که ما ایرانی‌ها در سختی و فلاکت زندگی می‌کنیم و به این فیلم‌ها جایزه می‌دهند و با این کار به اهداف منفی خود سمت و سو می‌دهند، اما با حضور برخی از سینماگران جدید و ماهر مانند اصغر فرهادی که به موضوعات اجتماعی می‌پردازند، این امر کمرنگ شده است. همچنین سینماگران نسل جدید وقتی در جشنواره‌های خارجی حاضر می‌شوند در نشست‌های خبری می‌گویند مشکلاتی را که در فیلممان نشان می‌دهیم در همه جای دنیا وجود دارد. پس نباید از آن نتیجه‌گیری سیاسی کرد.
جلالی در ادامه تصریح کرد: در گذشته برخی جشنواره‌ها تنها به فیلم‌های سیاه‌نما از ایران توجه خاصی داشتند، اما در سال‌های اخیر با ارسال آثار ناب و با موضوعات جهان شمول این امر کمرنگ شده و تلاش کرده‌ایم که فرهنگمان را آن طور که شایسته است در جهان اشاعه دهیم. در همین مورد باید اذعان کنم که اهدای جایزه به چنین فیلم‌هایی از سوی جشنواره‌های خارجی از روی خیرخواهی نیست، بلکه آن‌ها درصدند برای فیلمسازانی مسیر مشخص کنند تا چهره‌ای که از ایران ترسیم می‌شود مطلوب نباشد.
وی به فیلمسازان توصیه کرد: سینماگران ما به خوبی‌های مردم و کشورمان بیشتر بپردازند. البته در کنار مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشورمان که در همه جای جهان هم وجود دارد، باید تلاش کنیم به زیبایی‌های مردم و ایران هم بپردازیم. برای درک بهتر مثالی از سینمای هند می‌زنم. این کشور به واسطه جمعیت زیادش بسیار فقیر است، اما در فیلم‌های سینمایی چنین چیزی را نمی‌بینیم، زیرا نمی‌خواهند تصویری که از کشورشان در دنیا ترسیم می‌شود سیاه باشد. این مسئله نیز به معنای عدم توجه به مشکلات نیست، بلکه در کنار نداشته‌ها باید به داشته‌های بسیار خوب هم نگاه کنیم.
جلالی ادامه داد: جهانیان سینمای ما را سینمای دینی نمی‌دانند، چون در سینمای خودمان هیچ‌گاه آن طور که شایسته و بایسته است به موضوعات دینی به خوبی نپرداخته‌ایم، حتی در آثارمان دنبال پیام مهم دینی نبوده‌ایم و یا اگر هم در برخی آثار این امر مورد توجه بود، هیچ‌گاه سرمایه‌گذاری خوب فرهنگی روی آن انجام نشده و در برخی فیلم‌های دینی که خوب هم ساخته شد حاشیه‌هایی ما برای آن‌ها ایجاد کردیم که اصلاً به جشنواره‌های مطرح راه پیدا نکرد و اصلاً برای مخاطب بین‌المللی به نمایش گذاشته نشد.
سال‌هاست فیلم دینی خوب نمی‌سازیم
این سینماگر یادآور شد: سال‌هاست که به طور مستقیم اثری با موضوع مذهب و دین به طور خوب ساخته نشده، زیرا کاری را که در کلیت آن مذهب وجود نداشته باشد نمی‌شود کار دینی و مذهبی نامید. در ضمن باید تأکید کرد که کاری در حوزه سینمای دینی جلب توجه خواهد کرد که در همه آن اثر لایه‌های مذهبی دیده شود، یعنی خالق و صاحب اثر و همکاران آن در همه امورات فیلم اخلاق و رفتار و منشأ دین و مذهب را در کار رعایت کنند؛ اتفاقی که اگر رخ دهد، اثر به نحو شایسته دیده و شناخته خواهد شد.
وی در انتها درباره سینمای دفاع مقدس گفت: در سینمای دفاع مقدس در برخی اوقات نقطه اوجی هم داشته‌ایم. مانند فیلم «تنگه ابوقریب» که فیلمی قابل ستایش و محترم است. البته در سینمای جنگ طوری رفتار شده که صاحبان اثر کمتر به حضور در جشنواره‌های بزرگ تمایل دارند، در صورتی که این بخش از سینمای ایران پشتوانه‌های مالی و سیاسی خوبی دارد و انتظار می‌رود جهان را در تسخیر آثار خود قرار دهند؛ در همین باره همیشه برایم مهم بوده، چرا در سینمای دفاع مقدس قصور وجود دارد؟ سؤالی که هنوز از طرف هیچ مسئولی پاسخ آن را دریافت نکرده‌ام.
در جشنواره مدیترانه‌ای کن، «کن مورا» انیماتور و تهیه‌کننده فرانسوی، «آرماند ماسترویانی» فیلمساز ایتالیایی، «کاو کوهن» آهنگساز آمریکایی، «سوجوی بوسو» روزنامه‌نگار و منتقد سینمای هندوستان، «والنسیا کسدی» بازیگر سینمای ایتالیا به عنوان هیئت داوران در این جشنواره خداداد جلالی را همراهی می‌کنند. جشنواره فیلم و فیلم‌نامه مدیترانه‌ای کن در شهر کن فرانسه برگزار می‌شود. هدف این جشنواره ایجاد ارتباط بین دنیای غرب و شرق است. در ضمن این جشنواره به فیلمسازان مستقل این امکان را می‌دهد تا آثارشان در بهترین سینما‌های شهر کن در ماه نوامبر به نمایش دربیایند.
گفت‌و‌گو از داود کنشلو
انتهای پیام
