بقعه امامزاده سلیمان(ع)؛ چشم‌انتظار تدبیر متولیان
کانون خبرنگاران نبأ ــ بنای نیمه آواره آستان امامزاده سلیمان(ع) در روستای خورآباد که از قدمتی تاریخی هم برخوردار است؛ همچنان قربانی کش‌و‌قوس‌های اداری مسئولان بوده و برای مرمت و بازسازی چشم‌انتظار تدبیر متولیان امر است.
به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ بنای آستان مقدس امامزاده سلیمان غریب(ع) که در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر قم در روستای خورآباد بر روی تپه‌ای کم ارتفاع واقع شده، مربوط به امامزاده سلیمان یکی از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) است.
پایگاه اطلاع‌رسانی مزارات ایران و جهان اسلام در این باره نوشته است: ساختمان بقعه، بنایى ساده و نسبتاً قدیمى است که از خشت و گل ساخته شده و شامل ایوان، دو اتاق و مرقد است. شکل اصلى بقعه، مستطیل شکل و به ابعاد 30/4×11 متر است. ورودى بقعه از جانب شمال است و بر روى آن کاشى لاجوردى وجود دارد که نوشته شده: «زیارتگاه شاهزاده سلیمان نواده امام جعفر صادق(ع)».
اتاق مرقد به ابعاد 3×3 متر است و در گوشهاى از آن، مرقد کوچکى تعبیه شده و در کنار آن درى است که به طرف اتاق دوّم راه مىیابد و پایینتر از سطح اتاق مرقد است.
مرحوم عبّاس فیض درباره این بنا می‌نویسد: «نقشه بنا از خارج برجی و با مصالح سنگ و گچ است که بعداً رواقی بدان افزوده‌اند و مصالح آن با مصالح گنبد فرق دارد. بنا از داخل به صورت مربّع مختلف‌الاضلاعی به ارتفاع 50/4 سانتی‌متر است که جدار آن سفید کاری شده و دارای دو درِ ورودی است. کف بنا مفروش به کاشی‌های جدید است. پوشش بنا امروزی شکل و گنبد خارجی آن عرقچینی کاهگلی است که بر رأس آن، میل مانندی با پوشش کاشی ساخته‌اند. در ضلع شرقی بقعه، دو لوح قبر باستانی و کوچک از سنگ سیاه نصب شده که در حاشیه هر دو، به خط ثلث برجسته و مرغوب، صلوات بر معصومین و در متن آن‌ها به خط برجسته نستعلیق، اسامی متوفّیان و تاریخ 970 و 989 هـ . ق حجای شده است. این قبر زمانی در کنار مرقد امامزاده قرار داشتند. در یک جانب مدخل بقعه، یک پارچه کاشی خشتی بزرگ نخودی رنگ بر سینه دیوار نصب شده است که روی آن به خط ثلث ممتاز و برجسته، اسامی «محمّد» و «علی» به طور تکراری خوانده می‌شود. به نظر می‌رسد بنای اوّلیه امامزاده مربوط به دوره ایلخانی باشد که تعمیرات زیادی در دوره‌های مختلف در آن انجام شده است».
قدیمىترین شیء موجود در بقعه، دو قطعه سنگ قبر است که روى یکى از آن کوچکتر است متن ذیل حجّارى شده است: «وفات یافت مغفوره... شرفالدّین بن‌مرحوم استاد على حسین بن جلالالدّین اشعرى کاشانى بتاریخ 989». سنگ دوّم که کمى بزرگتر است، متن ذیل را دارد: «وفات یافت میر سبحان بن على میران بن استاد میرجان کازرکاشانى به‌تاریخ عاشر محرّم الحرام سنه 978». دور این دو سنگ، صلوات کبیره نقش بسته است. اگر بپذیریم که این دو سنگ در گذشته نیز در همین مکان بوده، بقعه را به قرن دهم هجرى متعلّق مىسازد که در زمان قاجاریه مرمّت اساسى شده است.
درِ بقعه از جانب شمال باز مىشود که مقابل آن درّه و کوه است و چشم‌انداز آن در بهار بسیار دیدنى است. ظاهرا بقعه گنبدى هرمى و کوتاه به قطر سه و ارتفاع دو متر داشته که با رنگ سبز نقّاشى شده بوده است. اما در حال حاضر اثری از این گنبد و بارگاه وجود ندارد. زمین زیارتگاه حدود 5000 متر مربّع است که درختان زیادی در آن وجود دارد. همچنین این بقعه دو مناره کوتاه یک مترى در بالاى ایوان داشته که در حال حاضر اثری از آن بر جای نیست.
این بنا به شمارة 13421 و در تاریخ 6/7/1384 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.
مرحوم فیض، شخص مدفون را سلیمان نامی از نوادگان امام سجّاد(ع) می‌داند، امّا برخی فلسفه وجودی این بقعه را بر اثر خواب ذکر می‌کنند. ولی اینک به نواده امام صادق(ع) مشهور است.
سیدحمید حسینی‌نژاد، دهیار روستای خورآباد، در گفت‌وگو با کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ درباره بنای این بقعه بیان کرد: امامزاده سلیمان(ع) روستای خورآباد از نوادگان امام موسی‌بن‌جعفر(ع) است که مورد توجه اهالی روستا و شهرستان قم است. این بقعه هم از لحاظ معنوی و هم از لحاظ گردشگری برای اهالی این روستا و روستاهای مجاور بسیار ارزشمند و مورد احترام است.
دهیار روستای خورآباد با اشاره به پویش مردمی اهالی روستا برای بازسازی این بنای مذهبی و تاریخی گفت: متأسفانه بنای این اثر که بسیار قدیمی است؛ از سوی سازمان و نهادی مورد بازسازی قرار نگرفت. لذا اهالی خورآباد و روستاهای اطراف به کمک خیران، مشکلات اساسی ساختمانی بقعه متبرکه را تقریباً برطرف کرده و به ترمیم و تعریض فضای بقعه پرداختند.
وی ادامه داد: با توجه به هزینه‌های بالای ساخت و ساز، دهیاری خورآباد با اداره اوقاف و امور خیریه استان تعاملی برقرار و برنامه‌ای را برای بازسازی بنای آستان امامزاده فراهم کرد. اما وقتی سازمان میراث فرهنگی وارد کار شد، با این استدلال که بقعه جزء آثار میراث فرهنگی و تاریخی است؛ ساخت و ساز غیر اصولی را موجب تخریب این اثر دانست.
حسینی‌نژاد تصریح کرد: این مسئله حتی به دادگاه نیز کشیده شد و در نهایت اداره میراث فرهنگی به علت عدم اطلاع‌رسانی و عدم نصب تابلوی اعلانات، محکوم این پرونده شناخته شد. در این مدت میراث فرهنگی به سازمان اوقاف و امور خیریه اعلام کرد که دست از بازسازی بردارند تا تحقیقات خود را انجام دهد که این مسئله به درازا کشیده و حتی موجب درگیری‌هایی بین سازمان اوقاف و امور خیریه و اداره میراث فرهنگی شد.
وی گفت: با تلاش‌های بسیار زیاد سازمان اوقاف و امور خیریه، این مشکل بر طرف و نقشه‌ای جدید برای بازسازی این بقعه با مشارکت دو اداره متولی ارائه شد. تصمیم بر آن شد که سازمان اوقاف و امور خیریه بعد از اربعین کار نیمه‌تمام ساخت و ساز را آغاز کند که البته هنوز عملیاتی شروع نشده است و ما همچنان پیگیر هستیم تا این بقعه مبارک که از همه لحاظ برای مردم، عزیز و قابل احترام است، مرمت شده و به بهره‌برداری برسد.
حسینی‌نژاد در پایان از مسئولان امر خواست رسیدگی به ساخت و ساز این بنای مقدس را جزء اولویت‌ها و در دستور کار قرار دهند.
خبرگزاری ایکنا امیدوار است با رسیدگی هرچه زودتر به امر ساخت و ساز این بنای مبارک از سوی مسئولان از ویران شدن این بقعه تاریخی و مذهبی جلوگیری و ارزش این بنا با تدبیر به‌موقع متولیان امر پاس داشته شود.
خبرنگار افتخاری ایکنا تصاویری را برای این خبرگزاری ارسال کرده که در ذیل مشاهده می‌کنید.
محمدمهدی مؤذن
انتهای پیام
