محافظه‌كاری با انقلابی‌گری در تضاد است/ مساجد، محل شكوفایی استعدادها باشند
گروه اجتماعی ـ پژوهشگر تاریخ اسلام گفت: گاهی اوقات کسانی که حتی از راه مشروع به دنیا توجه دارند، محافظه‌کار می‌شوند و محافظه‌کاری با انقلابی‌گری در تضاد است.
به گزارش ایكنا از فارس، محمد حسین رجبی دوانی، محقق و پژوهشگر تاریخ اسلام امروز، 28 آذرماه در اختتامیه همایش «مسجد طراز، سنگر پاسداری از انقلاب اسلامی» که در سالن امام علی(ع) سپاه فجر فارس برگزار شد، به ویژگی‌های مسجد طراز سنگر پاسداری از انقلاب اسلامی اشاره كرد و گفت: مهم‌ترین بخش مسجد طراز، وجود امام جماعت عالم، زاهد و انقلابی است که این سه روحیه برای پاسخگویی به سؤالات مردم، جلب رضایت و اعتماد مخاطب و در نهایت تحقق مسجد طراز نیاز است.
وی افزود: کارکرد خدمات‌دهی علمی، آموزشی، تربیتی و فرهنگی باعث می‌شود تا کودکان با میل و رغبت به این مکان بیایند و همانند اوایل انقلاب، کودکان مسجد را خانه دوم خود بدانند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع) با تأكید بر اینكه مساجد باید محل شکوفایی استعدادها برای آینده انقلاب و اداره کشور باشند، گفت: این مورد می‌تواند دایره بسته مدیریت کشور که از ابتدای انقلاب و برحسب ضرورت مسئولیت پذیرفته‌اند را بشکند و نیروهای انقلابی و جوان به بدنه مدیریت کشور تزریق کند.
رجبی دوانی ادامه داد: هیئت امنای انقلابی نیز یکی دیگر از ارکان مسجد طراز است که متأسفانه در برخی جاها ملاک انتخاب هیئت امنا، پول است و هرکس وضع مالی خوبی دارد او را به جمع هیئت امنا می‌آورند تا از جنبه مالی وی بهره‌مند شوند که این مسئله خطرناکی است؛ نباید هیچ چیزی جایگزین روحیه انقلابی هیئت امنا شود.
وی با تأكید بر مشخص كردن راه انقلابی‌گری گفت: گاهی اوقات کسانی که حتی از راه مشروع به دنیا توجه دارند، محافظه‌کار می‌شوند و محافظه‌کاری با انقلابی‌گری در تضاد است.
این پژوهشگر تاریخ اسلام توجه به درماندگان و نیازمندان را از دیگر شاخصه‌های مسجد طراز دانست و گفت: امروزه در جوامع غربی دیگر خدا مطرح نیست و معنویتی وجود ندارد، اما کلیساها هنوز به حیات خود ادامه می‌دهند، چرا؟ چون فعالیت‌های مردمی کلیسا بسیار زیاد است و متأسفانه در این زمینه به صورت چشمگیری از مساجد جلوتر هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع) بیان كرد: یکی دیگر از شاخصه ها این است که بسیج در همه موارد فوق محور باشد، که البته منظور داشتن کارت بسیج نیست بلکه داشتن روحیه بسیجی است که باید در امام جماعت، هیئت امنا و دیگر مسئولان مسجد وجود پُر رنگی داشته باشد.
رجبی دوانی همچنین تأکید کرد: جهت معرفی و حفظ انقلاب، نیازمند برگزاری هرچه بیشتر یادواره شهدا در مساجد آن هم با شکوه، متداول و منظم هستیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با یادآوری جایگاه مسجد در تاریخ اسلام گفت: از همان صدر اسلام، مسجد النبی(ص) با کارکردهای متفاوتی توسط پیامبر (ص) به جامعه اسلامی معرفی شد.
این پژوهشگر دینی كشورمان افزود: مهم‌ترین کارکرد مسجد در درجه اول اقامه نماز و عبادت است، اما در کنار این‌ها کارکردهای متفاوتی از جمله مسائل سیاسی و اجتماعی نیز در مساجد صدر اسلام رونق داشته است.
رجبی دوانی ادامه داد: مسجد النبی(ص) محل اداره دولت نوبنیاد اسلام توسط پیامبر (ص) بود و در این مسجد سُفرای قبائل و بعدها نماینده کشورهایی همچون مصر و حبشه به محضر حضرت شرفیاب می‌شدند.
وی بیان كرد: فرامین حکومتی رسول اکرم (ص) در مسجد صادر میشد و برای اجرا در دارالاسلام ابلاغ می‌گردید، همچنین مسجد محل قضاوت‌های پیامبر(ص) نیز بوده است.
رجبی دوانی با اشاره به دیگر کارکردهای مسجد در صدر اسلام، گفت: علاوه بر امور سیاسی و حکومتی، مسجد به پایگاهی برای آموزش و تربیت مردم تبدیل شده بود که قرآن، احکام، سوادآموزی و دیگر آموزه‌های اسلامی در آن مکان به مردم آموزش داده میشد.
وی اظهار كرد: نخستین بسیج نظامی نیز در مسجد النبی(ص) شکل گرفت سازماندهی، آموزش، مدیریت و برنامه‌ریزی غزوات در این مکان صورت می‌گرفت.
رجبی دوانی با اشاره به کارکرد خدمات درمانی مسجد در صدر اسلام، افزود: در جریان جنگ خندق به دستور پیامبر(ص) در حیاط مسجد چادری برپا شد و مجروحان جنگ خندق دین چادر توسط امدادگران مورد رسیدگی و مداوا قرار می‌گرفتند.
وی یادآور شد: می‌توان گفت که مسجد در عهد رسالت، مرکز تمام امور سیاسی و اجتماعی و حتی امور نظامی جهان اسلام بوده که این وضعیت تا اواسط دوران خلافت خلیفه دوم ادامه داشته است.
این پژوهشگر تاریخ اسلام دوران افول کارکردهای مساجد را از اواسط دوران خلافت خلیفه دوم دانست و گفت: در این دوران کارکردهای مسجد یکی پس از دیگری از آن جدا شد و با راه‌اندازی دارالحکومه، اردوگاه‌های نظامی و دارالقضا، مساجد تنها به کارکرد عبادتی و علمی بسنده کردند.
رجبی دوانی ادامه داد: کارکردهای مسجد در زمان حکومت امام علی(ع) به همان سبک و شیوه زمان رسول‌الله(ص) بود و امیرالمؤمنین(ع) ابتدا در مسجد مدینه و در ادامه نیز در مسجد کوفه برای حکومت‌داری، قضاوت و مانند این‌ها مستقر شد و این موضوع ادامه داشت تا اینکه امام حسن (ع) صلح اجباری کردند و حکومت به دست معاویه افتاد.
وی بیان كرد: در زمان حکومت امویان مساجد کارکرد خود را به‌شدت از دست دادند و هرچند در این دوران مساجد باشکوهی توسط خلفای اموی ساخته میشد، اما روح سیاسی و اجتماعی از این مساجد گرفته شده بود.
رجبی دوانی در ادامه گفت: در صدر اسلام سه فاکتور اساسی وجود داشت که نماد حکومت تلقی میشد و هرکس این سه مورد را در دست می‌گرفت، حاکمیت را در اختیار داشت؛ این سه مورد عبارتند از دارالاماره، بیت‌المال و مسجد جامع شهر، بنابراین مسجد جامع یکی از نمادهای حکومت به شمار می‌رفت.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع) اظهار كرد: زمانی که جناب مسلم‌بن عقیل(ع) در کوفه قیام کرد، ابتدا مسجد جامع کوفه به‌عنوان یکی از نمادهای حکومت را به تصرف خود درآورد که به سبب استحکامات دارالاماره و خیانت سران قبائل، این قیام بی نتیجه ماند.
این پژوهشگر تاریخ اسلام به برخی مساجد غیر اسلامی در صدر اسلام اشاره کرد و افزود: از صدر اسلام مساجدی وجود داشتند که برای ضرر رساندن به اسلام بنا شده بود و به مسجد ضرار معروف شد که توسط پیامبر(ص) تخریب شد، البته این مسئله مختص زمان پیامبر(ص) نیست و امام صادق(ع) نیز مساجد کوفه را به دو بخش مبارکه و ملعونه تقسیم می‌کند که موضوع نشان می‌دهد گاهی اوقات مساجد محل تجمع مخالفان خداوند و مخالفان ولایت قرار می‌گیرد.
رجبی دوانی در بخش دوم سخنان خود پیرامون مساجد در دوران انقلاب، گفت: شواهد تاریخی نشان می‌دهد که صِرف نامگذاری یک مکان به مسجد، قداست نمی‌آورد و چه بسا امروز هم مساجدی وجود داشته باشند که محل تجمع دشمنان اسلام و ولایت باشد، پس مؤمنین باید به این مسئله توجه داشته باشند.
وی افزود: تا قبل از انقلاب اسلامی، مسجد مرکز آموزش معارف دینی و مرکز مبارزه با استبداد بود که البته این مسئله عمومیت نداشت و به امام جماعت آن مسجد بستگی داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع) ادامه داد: در جریان انقلاب نیز به جرأت می‌توان گفت اگر مساجد نبودند انقلاب هم پا نمی‌گرفت، به عبارت دیگر انقلاب و بقای آن را مدیون مساجد هستیم؛ بزرگترین تظاهرات‌های مردمی و مهم‌ترین سخنرانی‌های انقلابی در مساجد صورت می گرفت.
وی بیان كرد: پس از پیروزی انقلاب نیز شاهدیم که مساجد از سال 57 تا کنون نقش مهمی در حفظ انقلاب و امنیت کشور ایفا می‌کنند که برجسته‌ترین نقش‌آفرینی مساجد پس از انقلاب، در هشت سال دفاع مقدس بود؛ صراحتاً می‌توان گفت که بسیج کنونی حاکم در کشور، شبیه‌ترین بسیج طول تاریخ به زمان پیامبر اکرم(ص) است.
انتهای پیام
