اعلام آمادگی عربستان برای مذاکره با ایران؛ تعارف دیپلماتیک برای کاهش التهابات

علی بیگدلی، استاد پیشین دانشگاه شهید بهشتی و تحلیلگر مسائل بین‌المللی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، درباره احتمال آغاز روابط عربستان سعودی با ایران با اظهارنظر نماینده این کشور در سازمان ملل مبنی بر آمادگی عربستان برای مذاکره با ایران گفت: این اظهارنظر را نمی‌توان به منزله یک استراتژی و تغییر رویکرد قطعی از سوی عربستان تلقی کرد. جمهوری اسلامی ایران نیز در این مدت اظهارنظرهایی کرد تا مقداری التهاب حاکم بر روابط بین دو کشور را کاهش دهد.

دلسردی عربستان از آمریکا 

وی با بیان اینکه هنوز اراده لازم به ویژه در عربستان برای نزدیکی به ایران وجود ندارد، گفت: این به خاطر سرسختی بن‌سلمان نسبت به ایران است که فضای نامناسبی را در روابط دو کشور شکل داده است. شاید بتوان این اظهارنظر را به خاطر دلسردی عربستان از برخی رفتارهای ترامپ در قبال ایران تلقی کرد. عربستان انتظار داشت آمریکا به خاطر اتفاقات اخیر، مانند سقوط پهپاد جاسوسی، ایران را به شدت تنبیه کند و حتی در نتیجه ارتباطات صمیمانه پنهانی نتانیاهو با عربستان و برخی دیگر از شیخ‌نشین‌های خلیج فارس، سعودی‌ها به این نتیجه رسیده بودند که هیچ راهی جز سقوط حکومت در ایران نیست. لذا حاضر به همراهی با آمریکا در حمله نظامی به ایران بودند، اما رفته رفته وقتی دیدند هیچ اقدامی صورت نگرفت از ترامپ سرخورده شدند و همان طور که ذکر شد پس از نمایش قدرت ایران علیه آمریکا بیشتر از قبل مأیوس شدند.

بیگدلی اظهار کرد: اخیراً هم یک مقام ارشد اماراتی(معاون رئیس پلیس دوبی) بیان کرده آمریکا برای عرب‌ها شیر است و پیش ایرانیان خرگوش و آن‌ها از این خشمگین هستند که آمریکا با وجود حجم بالای فروش اسلحه به این کشورها و دریافت پول‌های کلان هیچ اقدامی در مقابل ایران انجام نداده است، اما از طرف دیگر می‌توان گفت دلیل دیگر این اظهارنظر مانوری است که عربستان و گاهی هم شیخ‌نشین‌های دیگر از خود نشان می‌دهند تا از بار خشم ایران نسبت به خود بکاهند.‌

سقوط شدید جایگاه عربستان در غرب

این تحلیلگر مسائل بین‌المللی درباره اینکه تا چه حد می‌توان این اظهارنظر را برای تحریک ترامپ در جهت اتخاذ تصمیمات جدی‌تر نسبت به ایران دانست، گفت: ممکن است این هدف مدنظر عربستان باشد، اما قبل از اینکه این اظهارنظر تهدید یا تحریک آمریکا باشد آنچه بیشتر اهمیت دارد این است که عرب‌ها تحت رهبری سعودی مقدار زیادی از غرب ناامید شده‌اند و به همین دلیل می‌بینیم محمد بن‌سلمان در حوزه‌ مسائل نفتی و سرمایه‌گذاری در این حوزه بیشتر به روسیه نزدیک شده و این نشان می‌دهد جایگاه قبلی عربستان در میان کشورهای غربی به شدت سقوط کرده و آن‌ها از این بابت ناراضی هستند و نمی‌خواهند همه درها را به روی خودش ببندند. لذا ناچارند نرمش بیشتری از خود در مقابل ایران نشان دهند.

وی یادآور شد: مجموعه این مسائل یک حالت بلاتکلیفی در روابط میان ایران و عربستان ایجاد کرده و عربستان دیگر جرئت نمی‌کند گامی بلندتر از این اظهارنظر به سمت ایران بردارد. در واقع اگر عربستان به دنبال رابطه جدی با ایران است باید اظهارنظر روشن‌تر و صریح‌تری می‌کرد و این نوع صحبت‌ها در حدی نیست که مقامات ایران بتوانند بر روی آن حسابی باز کنند. به عبارتی این نوع صحبت‌ها تعارفات دیپلماتیک برای کاهش خشونت و التهاب در فضای فعلی منطقه است که رویه‌ای متعارف در دیپلماسی است.

آینده روابط ایران و عربستان 

بیگدلی درباره چشم‌انداز روابط میان ایران و عربستان با حضور محمد بن‌سلمان و امکان کاهش تنش‌ها میان دو کشور گفت: این مسئله به حضور یا نبود ترامپ در ریاست جمهوری آمریکا در دوره بعدی خیلی بستگی دارد. اگر ترامپ در قدرت بماند سعودی‌ها را در وضعیت فعلی نگه می‌دارد. همچنین انتخابات یک‌ماه آینده در رژیم صهیونیستی نیز در این میان اثرگذار است. نتانیاهو فردی افراطی است و توانسته در این شرایط خود را به عرب‌ها بسیار نزدیک کند، اما اگر نتانیاهو و ترامپ از قدرت کنار روند فضای منطقه کاملاً تغییر پیدا خواهد کرد و به احتمال بسیار زیاد رویه آمریکا در دوران اوباما شکل خواهد گرفت که گفت من کاری به کار خاورمیانه ندارم و عربستان باید خودش مشکلاتش را با ایران حل کند. بنابراین حضور این دو شخصیت در قدرت روابط ایران و عربستان را در همین وضعیت نگه خواهد داشت.

گفت‌وگو از مهدی مخبری

انتهای پیام