حج در قرقیزستان؛ از حق تقدم والدین تا گذرنامه بیومتریک حاجیان

به گزارش ایکنا؛ در سال ۲۰۱۹ میلادی ۵ هزار و ۴۸۵ نفر از قرقیزستان عازم سفر معنوی حج شده‌اند. ۵ هزار و ۳۱۵ نفر از این تعداد زائر هستند. زائران قرقیزی را در سفر به عربستان سعودی ۱۰۹ نفر به عنوان رئیس کاروان، ۱۶ نفر تیم پزشک و نیز نمایندگانی از اداره مفتیات و نهادهای دولتی این کشور همراهی می‌کنند. هزینه سفر به حج در سال جاری در جمهوری قرقیزستان دو هزار و ۸۹۰ هزار دلار  برآورد شده است.

طبق قوانین اسلام، هر فرد مسلمان در صورت استطاعت باید یک بار در زندگی خود به مکه برود. شرط اصلی و مهم این است که مسلمانی که به حج  مشرف می‌شود، هم هزینه سفر خود و هم نیازهای خانواده خود را تأمین کند و همچنین این  فریضه را با صرف دارایی خود و بدون دریافت کمک هزینه حج از دیگران ادا کند.

زائران قرقیزستان از اواخر ماه جولای وارد عربستان شده‌اند. حج دارای آداب و رسوم خاصی است. برای مثال رسم واجب حج ایستادن در کوه عرفه(وقوف در عرفات) است و هر زائر باید این عمل را انجام دهد.

قرقیزها و احترام خاص به حاجیان

 بنا به اعلام مفتیات قرقیزستان در سال جاری(۲۰۱۹) ثبت نام زائران حج این کشور از ۹ ژانویه آغاز شد و تا ۳۱ ژانویه ادامه داشت.

در میان قرقیزها رسمی وجود دارد چنانچه یک نفر به سفر حج رفت؛ باید آب زمزم بیاورد و به تمام بستگان و همسایه‌های خود از آن بدهد. حاجی همیشه مورد احترام قرار می‌گیرد و در روستاها همواره برای نصیحت و پند و اندرز نزد وی می روند.

قرقیزها تلاش می‌کنند اول پدر و مادرشان را به حج بفرستند و این مسئله از آداب مرسوم در میان آنان است. کارهای مربوط به ثبت نام و اعزام زائران به حج در جمهوری قرقیزستان زیر نظر اداره مفتیات این کشور است.

گزارش رایزنی فرهنگی ایران در قرقیزستان حاکی است؛ عربستان همه ساله براساس تعداد جمعیت مسلمانان کشورها سهمیه‌ای را برای حج اختصاص می‌دهد. در سال ۲۰۱۸ تعداد سهمیه زائران قرقیزستان نسبت به سال‌های قبل که ۵ هزار و چهارصد  نفر بود، افزایش یافت. از سال ۲۰۱۹ جهت ورود  به عربستان سعودی  داشتن گذرنامه بیومتریک الزامی است.

گذرنامه بیومتریک یا گذرنامه زیست‌سنجشی، ترکیبی از داده‌های سنتی روی کاغذ مانند تصویر و نام و نیز داده‌های دیجیتالی زیست سنجی یا بیومتریک مانند اثر انگشت، رنگ و طرح اسکن قرنیه و یک نسخه دیجیتال از تصویر دارنده گذرنامه، کارگذاشته‌شده درون یک ریزتراشه است که خود ریزتراشه و حافظه مربوطه درون جلد گذرنامه قرار گرفته‌ است.

افتتاح حساب در بانک

مسلمانان قرقیزستان برای سفر به حج باید نسبت به افتتاح حساب و واریز مبلغ ورودی در بانک «ار.اس.ک» اقدام کنند. این حق ورودی ۵۰۰ دلار به علاوه ۱۰۰۰ سوم(واحد پول قرقیزستان) خدمات بانکی است. این مبلغ در اوایل سال پرداخت می‌شود. پس از پرداخت سهم ورودی، متقاضی سفر حج باید گذرنامه و مدارک و اسناد مربوطه را به نمایندگان اداره مفتیات هر استان و یا شهر ارائه کند. پس از پرداخت سهم ورودی، نام زائر در درگاه الکترونیکی مفتیات ثبت می‌شود و در لیست نوبت سفر به حج قرار می‌گیرد. پس از اینکه نوبت او اعلام شد، لازم است نسبت به واریز الباقی هزینه مشخص جهت تشرف به حج اقدام کند. افرادی که در نوبت سال جاری قرار نگیرند، می‌توانند نسبت به طلب و بازگرداندن حق ورودی خود اقدام کرده و یا حساب خود را در بانک همچنان حفظ کرده و در نوبت اعزام سال‌های بعد بمانند.

در سال ۲۰۱۸ میلادی اداره مفتیات قرقیزستان حدود هفت هزار درخواست برای سفر به مکه دریافت کرد و از این تعداد متقاضی تنها ۱۶۰۰ نفر نتوانستند به مکه بروند. مفتیات جمهوری قرقیزستان در سال ۲۰۱۶ سامانه الکترونیکی ثبت نام را راه اندازی کرد. این سامانه مشکلات ثبت نام غیر نوبتی را از بین برد. در حال حاضر حتی اگر حتی خود مفتی هم بخواهد یکی از نزدیکان خود را بدون نوبت ثبت کند؛  نمی‌تواند چون نوبت الکترونیکی است.

به گفته «عزیز اسکاکوف»، نماینده مفتیات، هزینه سفر به حج در سال جاری به خاطر آنکه عربستان سعودی مالیات ۵ درصدی به تمام خدمات اعمال کرده؛ افزایش یافته است. گران‌ترین بخش هزینه پرواز است. برای بلیط دو طرف هر زائر قرقیزستان ۱۵۵۰ دلار پرداخت می‌کند. زائران قرقیزستان با هواپیماهای شرکت سعودی« Fly Nas » به مکه اعزام می‌شوند و این شرکت به قول اسکاکوف، کار انتقال  نیمی از زائران کشورهای  قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان به حج را بر عهده دارد. شرکت های هواپیمایی قرقیزستان نمی توانند نسبت به انتقال زائران قرقیز به عربستان اقدام کنند  چون در لیست سیاه فضای هوایی عربستان سعودی قرار دارند.

سفری ارزان به نسبت کشورهای آسیای مرکزی

خدمات به زائران قرقیز در مکه رایگان است. مفتیات قرقیزستان ۸۰ دلار از هر زائر به عنوان خدمات امور حج می‌گیرد. چنانچه هزینه‌های سفر حج قرقیزها را با هزینه‌های حجاج سایر کشورهای آسیای مرکزی مقایسه کنیم، می‌بینیم که برای قرقیزستانی‌ها سفر به حج بسیار ارزان است.

لازم به ذکر است که زنان زیر ۴۵ سال در قرقیزستان نمی‌توانند بدون همراهی مردان خود(محارم) به سفر حج بروند. سفارت عربستان در بیشکک به این گروه از زنان اگر همراهی نداشته باشند، اصلا ویزا نمی‌دهد. امسال مفتیات قرقیزستان برای نخستین‌بار به مسلمانان زن بدون همراهی خانواده خود اجازه سفر حج داده است؛ اما برای این سفر زائر نباید زیر ۵۵ سال باشد و همچنین شوهر و بچه نداشته باشد.

بخش مطبوعاتی مفتیات قرقیزستان اعلام کرده است که با درخواست ۲۰ نفر از زنان قرقیزی متقاضی سفر حج که بدون همسر و بچه بوده و برای نخستین‌بار عازم سفر حج می‌شوند، موافقت کرده است.

گردآوری و تنظیم: زهرا نوکانی

 انتهای پیام