مصاف خوشنویسی با مدرنیته، جفا به این هنر

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ آیین نکوداشت استاد علی راهجیری شب گذشته، ۱۴ مردادماه با حضور برزین ضرغامی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران، محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران و جمعی از هنرمندان و خوشنویسان پیشکسوت در موزه خوشنویسی برگزار شد.

محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران، در این مراسم گفت: در شهری که غالب ذینفعان آن مطالبه‌گر منافع شخصی به جای منافع شهری‌اند، در گوشه و کنار این شهر و کشورمان سرمایه‌های این‌چنینی وجود دارند که همه دارایی‌‌شان را که هنر و عمرشان است صرف اعتلای هنر و تمدن ایرانی کرده‌اند.

وی افزود: بررسی وضعیت شهری نشان می‌دهد که شهرسازی و معماری ما، که تبلور عینی جامعه است، وضعیت خوبی ندارد و در حال تهی شدن از مفاهیم و معنا در دهه‌های اخیر است. با وجود اینکه ایران در تاریخ گذشته‌اش شاهد خلق آثار هنری بسیاری بوده و نشانی از آن‌ها در این دوره نمی‌بینیم.

سالاری ادامه داد: در فضای جامعه اینکه چنین افرادی با جهان‌بینی مبتنی بر تعالی انسانیت و تکریم انسان تلاش می‌کنند و باعث هویت‌بخشی می‌شوند باعث ستایش است. متأسفانه جامعه شهری و مأموریت‌های شهری ما بیش از آنکه تحت تأثیر فعالیت سرمایه‌های علمی و هنری باشد، تحت تأثیر سوداگران است و پس از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، بسیاری از تصمیمات مسئولان دچار ناکارآمدی شده است و ریشه این اتفاق نبود رویکردهای معنایی و متعالی بوده و از این منظر نکوداشت چنین سرمایه‌هایی ضروری است.

آمیزش 70 سال هنر و پژوهش

کاوه تیموری، پژوهشگر عرصه خوشنویسی، درباره استاد راهجیری گفت: استاد راهجیری ۷۰ سال در عرصه خوشنویسی تلاش کرده و یکی از خوشنویسان مستقل است. به این معنی که در معرفت‌افزایی نقش مؤثری داشته و خود به تنهایی در این زمینه پژوهش کرده است. 

وی افزود: استاد هم حوزه را درک کرده و هم در دبیرستان درس خوانده است. در واقع پلی بین سنت و تعلیمات جدید برقرار کرده و با وجود اینکه در دانشگاه روش تحقیق نخوانده، اما رساله عماد را به عنوان یک مجموعه پژوهشی خوب ارائه کرده است و اگر این اثر را نداشتیم، نمی‌توانستیم درباره عمادالکتاب سخن بگوییم.

تیموری ادامه داد: اینکه استاد راهجیری را فقط پژوهشگر بنامیم، در حقش جفا کرده‌ایم، زیرا استاد در کارش دو بال پژوهش و خوشنویسی را داشته و به طور فنی به آن‌ها پرداخته است. اگر تحلیل فنی استاد را در مؤلفه‌های بصری بکاویم، رد آثار اساتید بزرگی همچون عماد را خواهیم دید که در واقع شیوه تلفیقی اساتید در آثارش دیده می‌شود.

جفا به هنر خوشنویسی

وی در ادامه بیان کرد: راهجیری نه تنها در مورد خود مطلبی ننوشته است، بلکه آثار دیگران را نیز شجاعانه نقد کرده است و سلوک پنجاه ساله وی نشان می‌دهد که در مواجهه‌اش با خوشنویسی تجاری و بازاری نبوده و فقط برای اعتلای خوشنویسی تلاش کرده است و اگر با تکیه بر مدرنیته و ابزار‌های جدید، خطی نوشته و منتشر می‌شود، از نظر استاد این امر زحمات اساتید گذشته را بر آب می‌دهد و این میراث و استوانه دیرپای فرهنگی را در مصاف با مدرنیته قرار دادن، جفا به هنر خوشنویسی است.

تیموری تصریح کرد: استاد در خوشنویسی معناگراست، به این مفهوم که تا گوهر اندیشه و ارزش معنایی نباشد دست به قلم نمی‌شود. متأسفانه در نمایشگاه‌های خوشنویسی آثار معناگرا و ردپای شعر فاخر در آن‌ها کمتر دیده می‌شود، در حالی که استاد راهجیری همواره به این موضوع تأکید داشته‌اند.

وی یادآور شد: قناعت سرلوحه کار استاد بوده و امروز اگر بگوییم وی صادق‌ترین، صاف‌ترین و پاک‌ترین استاد است، بی‌شک همین طور است. او با دیدن اثر خوشنویسی دیگران اشک در چشمانش حلقه می‌زند و در این مورد همواره ذوق داشته است.

این پژوهشگر بیان کرد: استاد تمام آثارش را از صفر تا صد، یعنی از تولید تا چاپ به تنهایی و بدون پشتیبانی کسی انجام می‌دهد و شاید همین امر باعث شده تعدادی از آثار استاد هنوز چاپ نشده است.

سیدمجتبی موسوی، معاون فرهنگی و هنر‌های شهری زیباسازی شهرداری تهران، نیز در ادامه به چگونگی فراهم کردن ساختمان موزه خوشنویسی اشاره کرد و گفت: این عمارت مربوط به خانواده مرحوم فولادوند بود که سازمان زیباسازی آن را خریداری کرد.

استاد علی راهجیری نیز در ادامه این آئین گفت: آنچه در این چند دهه تلاش کرده و آموخته‌ام، هنوز رضایت قلبی و باطنی‌ام را جلب نکرده است و هنوز خود را دانشجو می‌دانم و نیاموختم و نیندوختم جز برای او و زبان گلایه نداشته و ندارم.

وی افزود: در جوانی به این فکر بودم که در احوال خوشنویسان پیشکسوت بنویسم و نمونه خطوط آن‌ها را در یک مجموعه گردآوری کنم. از این رو تذکره خوشنویسان را تهیه کردم که شامل شرح حال 120 خوشنویس است و این کار ادامه یافت و در سه جلد منتشر شد. «تاریخ مختصر خط» را نیز در 24 سالگی نوشتم و سیر خوشنویسی در ایران در زمان‌های گوناگون بررسی و بازگو شده که مورد توجه اساتید دانشگاه قرار گرفت.

استاد راهجیری گفت: ماحصل خوشنویسی کتابت است و باید ریزنویسی را ترویج کرد و رمز و راز آن را نزد اساتید فراگرفت تا این هنر فراموش نشود و زنده و والا بماند. 

یادآور می‌شود، در پایان آئین نکوداشت استاد علی راهجیری دو پرتره از استاد رونمایی شد.

گزارش تصویری این آئین را اینجا ببینید.

انتهای پیام