جعفر دهقان:
تصویرسازی ساده‌انگارانه از مناسک دینی جفا به معناست
گروه هنر ــ یک بازیگر سینما و تلویزیون گفت: نگاه ظاهرگرایانه به مناسک دینی نه تنها مخاطبان را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد، بلکه این نوع ساده‌اندیشی جفا به آن معناست.
جعفر دهقان، بازیگر سینما و تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با بیان اینکه باید از مناسبت‌هایی دینی به عنوان عاملی وحدت‌بخش در سینما استفاده کرد، گفت: رویداد‌های مهمی در اسلام وجود دارد که می‌تواند موضوع فیلم‌های سینمایی باشد. یکی از این مناسبت‌ها عید قربان است که برای همه مسلمانان دنیا عیدی عزیز و بزرگ است. در این عید مسلمین جهان با قربانی کردن، نفسشان را تطهیر می‌کنند و در مقابل خداوند بندگی خود را نشان می‌دهند. این رویداد بسیار مهم است، اما سینما آن گونه که باید به آن توجه نداشته است.
وی افزود: اگر نگاهی به تولیدات چهار دهه گذشته بیندازید درمی‌یابید تعداد آثار قرآنی شاید به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد و این روند برای سینمای ما خوشایند نیست. البته دیگر مناسبت‌های مذهبی هم در سینمای ما غریبه‌اند که باید علت آن را پیگیری کرد.
وی افزود: اگر نگاهی به تولیدات چهار دهه گذشته بیندازید درمی‌یابید تعداد آثار قرآنی شاید به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد و این روند برای سینمای ما خوشایند نیست. البته دیگر مناسبت‌های مذهبی هم در سینمای ما غریبه‌اند که باید علت آن را پیگیری کرد.
بازیگر سریال «یوسف پیامبر» با تأکید بر اینکه عدم تولید آثاری با محوریت عید قربان ربطی به سلیقه تماشاگر ندارد، گفت: نمی‌توان گفت که این قبیل آثار بیننده ندارند، چون آن را اجحافی بزرگ در حق موضوعات دینی می‌دانم. ایران کشوری اسلامی است که مردم آن دلبستگی دینی دارند. این اتفاق را در تمام مناسبت‌های مذهبی می‌توان مشاهده کرد. برای مثال عشق و خروشی که در ایام محرم در میان مردم وجود دارد با هیچ اتفاق دیگری قابل مقایسه نیست. پس چگونه می‌توان گفت موضوعات دینی بین مردم مقبولیت لازم را ندارد؟
وی با بیان اینکه برخی مواقع سطحی‌ترین نگاه را به موضوعات قرآنی داریم، تصریح کرد: تصور ما از تصویرسازی دینی ظاهرگرایانه است، برای مثال فکر می‌کنیم اگر صحنه‌ای از قربانی کردن را در فیلم قرار دهیم به این معنا پرداخته‌ایم، در صورتی که چنین تصاویری هیچ کاربردی ندارد. برای رهایی از این نوع نگرش نیازمند آنیم تا پژوهش‌های مبسوطی در این حوزه صورت گیرد و در هنگام پرداختن به مناسک به فلسفه آن بیندیشیم.
این بازیگر در پاسخ به این سؤال که آیا نمونه‌ای مناسب در این زمینه در سینمای ایران تولید شده است؟ گفت: برای اینکه یک اثر را برای نمونه انتخاب کرد باید مروری دقیق در سینمای ایران داشت، اما هم‌اکنون فیلم «ابراهیم خلیل الله» را به یاد دارم که در آن به فلسفه قربانی کردن به شکل مناسبی پرداخته شده بود. در این فیلم می‌بینیم وقتی حضرت ابراهیم(ع) حضرت اسماعیل(ع) را به سمت قربانگاه می‌برد شیطان چند بار او را وسوسه می‌کند تا او را پشیمان کند، اما حضرت ابراهیم فریب وسوسه‌های شیطان را نمی‌خورد و در نهایت نیز از امتحان الهی سربلند بیرون می‌آید.
بازیگر سریال «مختارنامه» در ادامه اظهار کرد: متأسفانه کم‌کاری ما در پرداختن به موضوعات دینی تنها یک اتفاق سینمایی نیست، بلکه نوعی باز گذاشتن مسیر نفوذ برای دشمن است تا با هجمه‌های خود ذهن جوانان را منحرف کند. در فیلم‌های غربی سعی می‌شود دید جوانان را نسبت به دستوارت دینی تخریب و حتی وانمود کنند که برخی مناسک خشن‌اند. به همین جهت حتماً باید در این زمینه فعالیت‌هایی انجام داد که پشتوانه فکری داشته باشد.
وی در پایان تأکید کرد: به نظرم انیمیشن هم در این زمینه می‌تواند بسیار مؤثر باشد، چون همانند سینمای داستانی برای پرداختن به قصص قرآنی نیاز به امکانات آنچنانی ندارد. البته فعالیت در حوزه کودک ظرافت و دقت نظر خاص خود را می‌طلبد، چون فعالیت بدون اندیشه در این حوزه آسیب‌هایش بیشتر از فیلم نساختن است.
وی با بیان اینکه برخی مواقع سطحی‌ترین نگاه را به موضوعات قرآنی داریم، تصریح کرد: تصور ما از تصویرسازی دینی ظاهرگرایانه است، برای مثال فکر می‌کنیم اگر صحنه‌ای از قربانی کردن را در فیلم قرار دهیم به این معنا پرداخته‌ایم، در صورتی که چنین تصاویری هیچ کاربردی ندارد. برای رهایی از این نوع نگرش نیازمند آنیم تا پژوهش‌های مبسوطی در این حوزه صورت گیرد و در هنگام پرداختن به مناسک به فلسفه آن بیندیشیم.
این بازیگر در پاسخ به این سؤال که آیا نمونه‌ای مناسب در این زمینه در سینمای ایران تولید شده است؟ گفت: برای اینکه یک اثر را برای نمونه انتخاب کرد باید مروری دقیق در سینمای ایران داشت، اما هم‌اکنون فیلم «ابراهیم خلیل الله» را به یاد دارم که در آن به فلسفه قربانی کردن به شکل مناسبی پرداخته شده بود. در این فیلم می‌بینیم وقتی حضرت ابراهیم(ع) حضرت اسماعیل(ع) را به سمت قربانگاه می‌برد شیطان چند بار او را وسوسه می‌کند تا او را پشیمان کند، اما حضرت ابراهیم فریب وسوسه‌های شیطان را نمی‌خورد و در نهایت نیز از امتحان الهی سربلند بیرون می‌آید.
بازیگر سریال «مختارنامه» در ادامه اظهار کرد: متأسفانه کم‌کاری ما در پرداختن به موضوعات دینی تنها یک اتفاق سینمایی نیست، بلکه نوعی باز گذاشتن مسیر نفوذ برای دشمن است تا با هجمه‌های خود ذهن جوانان را منحرف کند. در فیلم‌های غربی سعی می‌شود دید جوانان را نسبت به دستوارت دینی تخریب و حتی وانمود کنند که برخی مناسک خشن‌اند. به همین جهت حتماً باید در این زمینه فعالیت‌هایی انجام داد که پشتوانه فکری داشته باشد.
وی در پایان تأکید کرد: به نظرم انیمیشن هم در این زمینه می‌تواند بسیار مؤثر باشد، چون همانند سینمای داستانی برای پرداختن به قصص قرآنی نیاز به امکانات آنچنانی ندارد. البته فعالیت در حوزه کودک ظرافت و دقت نظر خاص خود را می‌طلبد، چون فعالیت بدون اندیشه در این حوزه آسیب‌هایش بیشتر از فیلم نساختن است.
انتهای پیام
