ترانه‌هایی که مداحی را تهدید می‌کند/ ویژگی‌های خادم واقعی اباعبدالله(ع)
گروه اجتماعی ــ یک پیرغلام حسینی با بیان اینکه مداحی قانون دارد و صرف مداح بودن ملاک نیست، افزود: آن‌هایی که آهنگی را شنیده و از شاعر می‌خواهند از روی آهنگ شعر بنویسد توجه کنند که این راه مدح در رثای حسین(ع) نیست و آسیب بزرگی برای مداحی است.
غلامرضا عینی‌فرد زنجانی، فرزند مرحوم مشهدی رضا عینی‌فرد (مشهور به مشهدی رضا سقا)، متولد سال 1328 در شهر زنجان است. او در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمد و از پنج سالگی با توجه به فضای قرآنی که در خانواده وجود داشت به فراگیری قرآن روی آورد و از هفت سالگی مداحی را در مجالس محلی آغاز کرد. بعد از دوره ابتدایی برای ادامه تحصیلات به دبیرستان امیرکبیر رفت و تا نهم متوسطه در این مدرسه به تحصیل پرداخت. وی در کلاس دهم به دلیل شرکت نکردن در جشن شاهنشاهی و رژه رفتن در امجدیه از مدرسه اخراج شد. این پیرغلام حسینی با توجه به اینکه نمی‌توانست در مدرسه تحصیل کند، مدتی را شاگرد یک بقال بود اما به دلیل استعدادی که در حوزه مداحی داشت به پیشنهاد یکی از مراجع و عالمان وقت شهر، یعنی آیت‌الله حاج میرزا عبدالرحیم واسعی زنجانی، برای تحصیل به حوزه علمیه زنجان(مسجد چهل ستون) رفت و با شخصیت‌هایی همچون آیت‌الله علی خاتمی، نماینده ولی‌فقیه در استان زنجان هم‌حجره بود.
غلامرضا عینی‌فرد، پیرغلام حسینی، در گفت‌وگو با ایکنا از زنجان، به تشریح ویژگی عزاداری اباعبدالله‌الحسین(ع) و آسیب‌هایی پرداخت که مداحان گرفتار آن هستند که مشروح آن را در زیر می‌خوانید.
ایکنا ــ چه رازی در عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) وجود دارد که همه را دور هم جمع می‌کند؟
شعر مشهوری است که می‌گوید: «تا خداوندی خدا برجاست / بیرق شاه کربلا برپاست» چون امام حسین(ع) نور خدا و ثارالله است و حیات دین را زنده کرد، پس ایشان بی‌قید زمان وجود دارد و چون انقلابش در دنیا فقط برای خدا بوده بنابراین خداوند نیز محبت امام حسین(ع) را در دل‌ها گنجانده و مردم آمادگی دارند به طرف حسین بن علی بیایند. این آمدن یک بهانه می‌خواهد و آن بهانه نیز محرم، عاشورا، صفر و اربعین است. اکنون نزدیک 1400 سال است که سیدالشهدا مطرح بوده و مطرح خواهد شد.
ایکنا ــ مردم زنجان دسته زینبیه را با مداحی حاج غلامرضا عینی‌فرد می‌شناسند. شما در کسوت شخصی که سال‌ها در مکتب اهل‌بیت(ع) خدمت کرده، چه خصوصیاتی را برای مداحان در راستای جذب مردم به ویژه جوانان به هیئت‌ها ضروری می‌دانید؟
مداحی یک قانونی دارد و قانونش نیز تبصره‌هایی دارد و صرف مداح بودن ملاک نیست. بنده در گذشته در 10 بند شاخص‌های یک مداح ایده‌آل را بیان کرده‌ام که از جمله آن می‌توان به داشتن برخورد خوب در جامعه، داشتن تقوا، مطلب ریشه‌دار خواندن، حرف گوش کن نسبت به توصیه‌های علما و اساتید اشاره کرد. اعتقادم بر این است که اهل بیت(ع) باید خودشان نیز انتخاب کنند یعنی یک صفت، یک نیت یا حرکتی باعث می‌شود که اهل‌بیت(ع) و به خصوص حضرت زهرا(س) روی یک مداح توجه بیشتر می‌کنند و مردم بی‌اختیار طرف او جذب می‌شوند.
ایکنا ــ هر کسی در هر موقعیتی خودش را خادم ارباب می‌داند. به نظر شما خادم واقعی اباعبدالله الحسین(ع) باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
خادم بودن دستگاه سیدالشهدا ادعای بزرگی است، کسانی که معرفت بالایی دارند حتی خود را در حد خادم هم نمی‌دانند، بلکه خادم بودن به گفتن نیست، به عمل کردن است. خادم اهل بیت(ع) جبرئیل، ملائکه الله، اصحاب با کرامت پیغمر(ص) هستند. به نظرم مردم خودشان تشخیص می‌دهند که این فرد خادم است یا نه، خادم باید تحت فرمان مولا باشد. اگر فردی چنین چیزی را در خود می‌بیند، خادم است.
ایکنا ــ در مجالس مختلف برای امام حسین(ع)، شهدای کربلا و اهل بیت آن حضرت مداحی کرده‌اید؛ مداحی برای کدام شخصیت برایتان لذت‌بخش بوده و هیچ گاه از یادتان نمی‌رود؟
توجه‌ام از کودکی بر روی حضرت زینب(س) بوده و فکر و ذکرم خدمت کردن به عزاداران برادر حضرت زینب(س) است. مردم باید بگویند که در حدود نیم قرن عینی‌فرد اثر ماندگار یا کار ماندگاری داشته است یا نه. مداحی برای تمام اهل‌بیت(ع) لذت‌بخش است اما ممکن است شیب یک مداح به سمت یک شخصیت باشد.
ایکنا ــ چرا مداحان همیشه از محضر حضرت ولی‌عصر(عج) و علما و سادات حاضر در مجلس کسب اجازه می‌کنند؟
این اجازه گرفتن نوعی اظهار ادب، ارادت و تبعیت است، گفتن این جمله که از امام زمان(عج)، حضرت زهرا(س) یا ارباب کمال(مردان عارف) عذر می‌خواهم برای اظهار ادب بوده که مداحان ذکر می‌کنند. شهدای ما عند ربهم هستند و خود آنها می‌دانند آنجا چه جایگاهی است. اینکه ما می‌گوییم حضرت زهرا(س) یا دیگرمعصومین در مجلس حضور دارند منظور حضور فیزیکی نیست. حتی اخیراً در مشهد گفتم که جوانان عصر اینترنت و فضای مجازی جوانان عصر 40 سال قبل نیستند و باید روشنگری کرد، یعنی اکنون مداحی کردن برای جوان سخت است. در خصوص تشتگذاری نیز تأکید می‌کنم که این مراسم نه تنها بدعت نیست، بلکه یکی از غفلت‌هایی است که باید به آن توجه داشت.
ایکنا ــ آسیب‌های این روزهای مداحی را در چه مواردی می‌دانید؟
آسیب‌های زیادی مداحی را تهدید می‌کنند، آن‌هایی که از یک نوار آهنگی را شنیده و از شاعری می‌خواهند برای آنها از روی آن آهنگ شعر بنویسد توجه کنند که این راهش نیست و آسیبی است که مداحی را تهدید می‌کند. عدم توجه به گفته‌های پیشکسوتان، مقتل و تاریخ صحیح شیعه از جمله نکاتی است که مداحی را تهدید می‌کند گاهی می‌بینیم مطلبی که در شعر گنجانده شده سندیت ندارد. اینها باید در کلاس‌هایی به مداحان گوشزد شود وگرنه این ره که می‌رویم به ترکستان است. کانون مداحان باید ماهی یکبار مداحان را دور هم جمع و نکاتی را بازگو کند. در جلسات امام حسین(ع) باید مطالبی ارائه شود که بیشتر جوانان جذب شوند.
ایکنا ــ در مدت نیم‌قرن مداحی اهل‌بیت(ع) چه هدفی داشته‌اید و چه آرزویی را دنبال می‌کنید؟
مهمترین آرزویم این است که سال‌ها حضورم در مجالس اباعبدالله، مداحی و عزاداری‌هایم مورد قبول واقع شود و این طور نشود که در آخر سر ببینیم که چیزی دستمان را نگرفته است. شما حساب کنید که شاید در 50 سال انسان چهار تا عمل قبول شده داشته باشد اما معلوم نیست که همه را نگه دارد. آرزوی من این است که سال‌ها حضورم در این دستگاه مورد قبول واقع شود و خدای نکرده یک عمل غفلت‌برانگیز من این همه حضور را محو نکند. آرزوی دیگرم این است که تا توان و نفس دارم در این راه باشم.
انتهای پیام
