روایتی جامعه‌شناسانه از پیاده‌روی اربعین
گروه ادب ــ کتاب «روایت پیاده‌روی اربعین» نوشته محمدرضا جوادی یگانه و محمد روزخوش به همت انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ کتاب «روایت پیاده‌روی اربعین» نوشته محمدرضا جوادی یگانه و محمد روزخوش است که روایتی مردم‌شناسانه و جامعه‌شناختی از پیاده‌روی اربعین ارائه کرده‌اند.
در مقدمه این کتاب آمده است: راهپیمایی اربعین به ویژه در مسیر نجف به کربلا در روز‌های منتهی به اربعین به بزرگترین مراسم جمعی شیعیان بدل شده است که گذشته از سویه‌های کلان اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اثرات آن در جهان اسلام، در سطح فردی تجربه‌ای بی‌بدیل برای مشارکت‌کنندگان اعم از زائران و موکب‌داران و خادمان به شمار می‌آید.
ناظران این پژوهش در مقدمه این اثر چنین بیان می‌کنند که رویداد پیاده‌روی اربعین نظر بسیاری از تحلیل‌گران را در داخل کشور، منطقه و جهان به سوی خود برگردانده است، اما این رویداد در داخل و خارج از کشور دستمایه تفسیر‌های متنوع و متفاوتی قرار گرفته است که با ملاحظه سویه‌های متنوع و متعدد این آیین و نیز مناقشات سیاسی و فکری جاری چندان جای تعجب ندارد. آن‌ها تأکید می‌کنند سیاستمداران و گروه‌های سیاسی و جریان‌های فکری در چارچوب علایق و منافع خویش این رویداد را تفسیر می‌کنند و می‌کوشند معنا‌های مدنظرخویش را به این آیین تحمیل کنند و حتی الامکان به آن رنگ و بوی علایق خودشان را بدهند.
مناسک اربعین از یک سو میدان تازه‌ای برای تبادل اجتماعی و فرهنگی شیعیان جهان و به ویژه منطقه به وجود آورده و از جانب دیگر، به تدریج در آیین‌های عزاداری و زیست اجتماعی دینداران در ایران نیز بازتولید شده است. این راهپیمایی و وجوه گوناگون آن، کمتر مورد بررسی علمی قرار گرفته است. کتاب حاضر که مجموعه ۱۷ روایت از پیاده‌روی اربعین ۱۳۹۶ است، تلاش می‌کند تا گزارش دست اولی از این مراسم در اختیار جامعه علمی قرار دهد.
رویکرد اصلی در این روایت‌ها، توصیف راهپیمایی و جنبه‌های متنوع آن است. گزارش‌های دقیق مبتنی بر توصیف غنی از این مناسک مهم و مؤثر، نه فقط یافته‌های بی‌بدیل و غیرقابل جایگزینی از معنا‌ها و تفسیر‌های کنشگران آن به دست خواهد داد، بلکه می‌تواند در سطح تحلیل کلان اجتماعی و فرهنگی نیز مفید و راهگشا باشد.
گردآورندگان این اثر با اشاره به اینکه گزارش‌های درج‌شده در این کتاب، ساختار مشابه و کیفیت یکسانی ندارند و عاری از داوری‌های شخصی و کلی‌گویی‌های معمول هم نیستند، اما تأکید می‌کنند که «در لابه‌لای متون این کتاب با توصیف‌ها و روایت‌هایی از میدان تحقیق مواجه می‌شویم که تازه و شایان توجه‌اند. نویسندگانِ گزارش‌ها، روایت‌هایی از زائران ایرانی و عراقی و پاکستانی و ... ارائه می‌کنند که برخلاف برداشت رسانه‌ای مسلط، از تنوع وتکثر علایق و انگیزه‌ها در این جمعیت خبر می‌دهند؛ تنوعی که البته در پس‌زمینه باوری واحد-اعتقاد به اهمیت و عظمت حادثه کربلا- جریان می‌یابد که همواره از مهم‌ترین مبانی هویتی شیعیان بوده است.»
یادآور می‌شود، همه هدف گردآورندگان مجموعه این بوده که به‌واسطه مطالعه راهپیمایی اربعین، گامی در شناخت حیات دینی و اجتماعی کنونی ایرانیان و خاورمیانه و نیز سایر شیعیان برداشته شود. کتاب «روایت پیاده‌روی اربعین» در ۹۷۱ صفحه و با بهای ۱۰۰ هزار تومان وارد بازار نشر شده است.
انتهای پیام
