چرا بی‌حجابی تجاوز به حریم خصوصی و حقوق شهروندی است
گروه حوزه‌های علمیه – معاون فرهنگی ــ تربیتی حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه پوشش بد موجب تحریک می‌شود و در جامعه‌ای که تحریک زیاد است، تنش زیاد می‌شود، اظهار کرد: در نگاه دینی هم جامعه و هم فرد اصیل است، ولی انتخاب افراد نباید به اصالت‌های جامعه، که بخشی از حقوق شهروندی است، لطمه بزند؛ تحریک افراد در واقع تجاوز به حریم خصوصی و حقوق شهروندی است.
معصومه ظهیری، معاون فرهنگی تربیتی حوزه‌های علمیه کشور، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا؛ با بیان اینکه پاکدامنی تنها به حجاب و عفاف در بانوان خلاصه نمی‌شود، اظهار کرد: در پاکدامنی باید همه جوانب در نظر گرفته شود، زیرا با انسان مواجهیم و باید سبک و شیوه زندگی مؤمنانه را ترویج کنیم. زندگی مؤمنانه یعنی همه ابعاد متحول شود، زمینه نشاط مناسب، ورزش و تفریحات سالم و دسترسی به پوشش مناسب را فراهم کنیم.
پوشش بد زاییده طراحی بد است
استاد برجسته حوزه علمیه خواهران افزود: تهاجم فرهنگی تبلیغ منفی می‌کند و روی پوشش ما نفوذ کرده است. افرادی که اهل طراحی لباس هستند، مدل‌هایی طراحی کرده‌اند که دکمه و یقه ندارد، پوشش باید ویژگی‌هایی داشته باشد؛ مثلاً وقتی مانتو می‌خریم نباید به آستینک نیاز داشته باشد، وقتی این قوانین را مؤمنانه تعریف کردیم طراحی باید با آن تناسب داشته باشد. سودجویی‌های اقتصادی هم در بین است؛ برای یک مانتو باید لباس‌های دیگری خرید. بدطراحی‌هاست که بدپوششی‌ها را رواج می‌دهد. این طراحی‌های بد را باید تعریف کرد. باید طراح‌ها آموزش ببینند تا برای زن و مرد مسلمان لباس مناسب طراحی کنند.
این کارشناس سواد رسانه و فعال امور زنان تصریح کرد: در طول تاریخ نوع پوشش خانم‌ها و آقایان متفاوت بوده است، سنگ نوشته‌های قدیم لباس‌های خاص را برای زنان و مردان نشان می‌دهد؛ اعراب و روم قدیم در طول تاریخ این مدل پوشش داشته‌اند که با هم متفاوت بوده و امروز نوع آن تغییر کرده است. در پیشینه تمدنی قدیم داشتن پاکی و طهارت و در تعامل، ارتباط و حفظ کیان خانواده مورد توجه بوده است؛ چراکه بحث قوام زندگی اجتماعی را داریم، هیچ دوره‌ای از تاریخ نداشته‌ایم که قوانین نداشته باشد، چراکه وجود قانون فواید و آثاری دارد.
حق ایجاد تنش در جامعه را نداریم
ظهیری تأکید کرد: قوانین در همه جوامع ساری و جاری بوده و است، از جمله مواردی که در قانون به آن توجه شده است بحث خودنمایی و تَبرج است. بر اساس قانون کسی نمی‌تواند بگوید پاکی و زندگی بر اساس عفت را قبول ندارم و دوست دارم جلب توجه کنم. شما در حریم خصوصی‌تان بر اساس اراده و قدرت انتخاب می‌توانید بگویید توجه به پوشش ندارم، اما تا زمانی که در زندگی اجتماعی تنش ایجاد شود حق نداریم پوشش بدی را انتخاب کنیم که موجب تحریک شود، کسی نمی‌تواند بگوید مردم تحریک نشوند. نمی‌توان فطرت را تغییر داد. تحریک دیگران حرام است، در جامعه‌ای که تحریک زیاد است، تنش زیاد می‌شود؛ باید حریم و حیا را مدنظر قرار داد. فقط پوشش مد نظر نیست، نوع کنش و سخن گفتن و ارتباط به حدی باشد که غریزه طبیعی افراد را تحریک نکند و گرنه جایز نیست.
این محقق و پژوهشگر حوزه علمیه خواهران بیان کرد: در جامعه امروز ما رأی، انتخاب و زندگی افراد در چارچوب قانون است. معتقد به نسبیت قانون و فردگرایی نیستیم، در نگاه دینی جامعه و هم فرد اصیل است، تکثر انتخاب داریم؛ باید به اصالت‌های ما ضربه وارد نکند، این اصالت‌ها حقوق شهروندی است؛ مثلا در صدر اسلام امام علی(ع) احتکار را ممنوع کرد، در حالی که فرد در حریم خودش بود؛ حضرت می‌فرماید که فعل فردی و انتخاب خودت به اقتصاد جامعه ضربه می‌زند، در چرخه اقتصادی باید نظام را پذیرفت.
معاون فرهنگی تربیتی حوزه‌های علمیه خواهران کشور تصریح کرد: در جامعه زندگی می‌کنیم که خانمی نمی‌تواند بگوید من کلاه‌گیس گذاشتم، در حالی که در تحریک همان کارایی را دارد، بحث موی انسان نیست، تنش در جامعه و جلب توجه در جامعه مد نظر است. این رفتار موجب تحریک می‌شود، تحریک جوانانی که در حال حاضر شرایط ازدواج ندارند، تمام بحث مؤمنانه به دو جنس تعلق می‌گیرد.
تحریک؛ تجاوز به حریم خصوصی و حقوق شهروندی
استاد برجسته حوزه علمیه خواهران گفت: اگر مردی برای خانمی دام پهن کند، این آقا حقوق خانواده‌اش را رعایت نمی‌کند و در حریم خصوصی دیگران حق دخالت ندارد. چگونه خانواده دیگران را حریم خصوصی نمی‌دانیم؟ تحریک مرد و زن متأهل را تجاوز به حقوق شهروندی می‌دانیم. تحریک همسر و عضوی از خانواده دیگری، حقوق شهروندی نیست؟ رعایت حریم و حرمت اهمیت دارد. ارتباط جزء حقوق شهروندی محسوب می‌شود و اسلام این را مورد تأکید قرار داده است.
ظهیری افزود: زندگی خانوادگی هم در زندگی داخلی، یک زندگی اجتماعی است، اما قانون‌گذار در حریم داخل خانواده دخالت نمی‌کند. یک سری قوانین خانواده و خصوصی داریم، قوانین اجتماعی داریم، حاکم دایره زندگی اجتماعی را کنترل می‌کند، حاکمی که در حکومت اسلامی به آن رای دادیم. فرق ما با کشور‌هایی مانند لبنان و بقیه این است که در آن‌ها حاکم اسلامی نیست، قانون اساسی ما مطابق با شرع است و حقوق مدنی ما برگرفته از شرع است. ما به این قانون رای دادیم و از حاکم اسلامی می‌خواهیم قوانین را رعایت کند. قوانین اجتماعی بر اساس قوانین و رأیی است که به خبرگان دادیم. اگر به رأی‌ها اعتماد نکنیم دیگر سنگ روی سنگ بند نمی‌شود؛ حاکم اسلامی موظف است زمینه اجرای قوانین را فراهم کند.
داوند هم به من آموخت و هم زمینه را فراهم کرد، هم توانایی قرار داد. نمی‌شود و نمی‌توان قانونی تصویب کرد، اما زمینه اجرایی آن را فراهم نکرد. قانون برای اختلاط داریم، اما زمینه را نداریم
خلأهای اجرایی و قوانین مترقی
وی با بیان اینکه بخشی از قوانین تسریع و پرکردن خلأهاست و دیگری نظارت قوانین، تصریح کرد: در بحث مصوبات بعد از پیروزی انقلاب خوب پیش رفتیم؛ یعنی قوانینی که شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کرد در حکم لازم‌الاجراست. قوانین عالی و مترقی است، جنبه‌های مختلف را دیده است، اما در اجرا خلأ داریم. دائماً نمی‌توان گفت که این گونه نباش، این جا نباش، این کار را انجام نده، اما اینکه کجا برود باید برایش پاسخ بدهیم.
این محقق و پژوهشگر علوم و معارف اسلامی ادامه داد: اگر زمینه‌های تکوینی و تشریعی آفرینش تناسب نداشت و اجرایش در حد توان ما نبود، معنایی نداشت؛ خداوند هم به من آموخت و هم زمینه را فراهم کرد، هم توانایی قرار داد. نمی‌شود و نمی‌توان قانونی تصویب کرد، اما زمینه اجرایی آن را فراهم نکرد. قانون برای اختلاط داریم، اما زمینه را نداریم. در همین مراکز صنعتی و کارخانه‌ها، بانوان جایی خصوصی ندارند؛ ۵ صبح تا ۵ عصر این همه ساعت خانم‌ها باید امکانات برایشان فراهم باشد، بحث فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای اجرایی شدن قوانین است.
پاسخ به مطالبات؛ زمینه اجرای قانون
ظهیری اظهار کرد: باید از نظر امکانات رفاهی برای هر دو جنس، لباس راحت قابل دسترس، قیمت مناسب، متنوع و مطابق با معیار‌های اسلامی برای افراد جامعه تدارک ببینیم؛ یعنی وقتی همه جنبه‌ها را رعایت می‌کنیم افراد راضی می‌شوند، مطالبات به حق زنان و مردان جامعه پاسخ داده می‌شود؛ سپس بُعد نظارت بر اجرای قانون است، ما قوانین را به سخره گرفته‌ایم، خودمان بسیاری از ظواهری که باید رعایت شود، رعایت نمی‌کنیم، این هجو قانون است در شورای فرهنگی زنان بازخوردگیری از نظارت بر قوانین باید داشته باشیم، در این شورا فیلمی از یکی از دانشگاه‌ها تهیه شده بود، بیرون درب دانشگاه لباس و آرایش را مرتب می‌کنند و داخل دانشگاه دوباره بی توجه هستند، چون می‌داند کسی نیست نظارت کند یا نظارت بر خلوت گاه‌های دانشگاه‌ها، چرا قوانینی را قرار نداده‌ایم که فاصله سن ازدواج تا ۱۵ سال رسیده است؟ پس پیوستگی قوانین دیگری که بر هم اثر گذار باشد. ما در جامعه فقط نگاه سلبی نمی‌توانیم داشته باشیم بلکه زمینه‌های ایجابی قوانین را مورد توجه قرار دهیم.
وی اذعان کرد: حجاب و عفاف یک موضوع پیچیده با قوانین پیچیده و در هم آمیخته است یعنی یک چند بُعدی تاثیر گذار، یک موضوعی که ابعاد مختلف دارد و بر هم اثر گذار است مانند ورزش، تفریحات، مد و لباس و ازدواج. در حال حاضر در کشور ما برگزاری مراسم مد لباس و نمایش لباس و طراحی لباس‌های مختلف نداریم، این جا به ذائقه طرف احترام می‌گذاریم و قدرت انتخابش را بالا می‌بریم چرا باید لباسی را بخرم که انتخابش کم است، قوانین ایجابی و سلبی و حمایتی می‌تواند اثر گذار باشد باید شبکه حمایتی ایجاد کرد از مد لباس و پوشش مناسب حمایت شود، باید تولید مناسب و عرضه مناسب و پاسخ به تقاضا‌ها داشته باشیم، برای کوهنورد‌ها و حوزوی‌ها لباس مشخص داشته باشیم یکی از مسائل این است حوزوی‌ها مشخص نیستند. شبکه حمایت از طراحی‌های مناسب داشته باشیم اگر ممنوع است چرا برخورد نمی‌شود، اما اگر مناسب است چرا از شبکه‌های نامناسب بیرون می‌آید.
آماده‌سازی مقدمات زیست عفیفانه
معاون حوزه علمیه خواهران کشور تأکید کرد: رسانه باید چند بُعدی باشد؛ یک بُعد جنبه آموزش است. امام(ره) فرمود که رسانه می‌تواند دانشگاه باشد؛ رسانه‌های دیداری و شنیداری و فضای مجازی، همه این‌ها، نیاز به آموزش دارد. اکنون شبکه فضای مجازی انواع مدل‌ها را معرفی می‌کند، باید شبکه بر اساس آموزه‌های دینی و سبک زندگی اسلامی و ایرانی داشته باشیم. بحث پوشش که گفتیم چند گزینه است؛ بحث معماری و فضای کاری اداری و تفریحات و تفرج‌گاه‌ها مطرح است. تفرج‌گاه‌های ما دیگر برای خانواده‌ها امن نیست. این تفرج‌گاه‌ها ناسالم است، خانواده نمی‌تواند حضور داشته باشد. همه وظیفه داریم. این کار متولیان امور است. البته همه زندگی مؤمنانه را در لباس نبینیم، زندگی عفیفانه را در نظر بگیریم، رسانه و آموزش نقش مهمی دارند.
استاد برجسته حوزه علمیه خواهران اظهار کرد: نظارت بر آموزش و پژوهش‌های نو اهمیت زیادی دارد. نسل جوان سؤال‌هایی دارند که مؤمنانه زندگی کنیم، چه خیری برای من دارد؟ انتخاب و آزادی باشد و اگر زندگی من تغییر کند چه می‌شود؟ این سؤال‌ها در ذهن جوانان است، چرا به پژوهش‌های نوین توجه نمی‌دهیم؟ باید به این سؤالات پاسخ بدهیم. گاهی این سؤالات باید کپسولی پاسخ داده شود. یک دقیقه یک سؤال، اما سیستم تبلیغاتی ما ضعیف است. این سیستم را سرمایه‌گذاران و هیولا‌های دست‌اندرکار تبلیغات مدیریت می‌کنند. تبلیغات اثر زیادی دارد. اخیراً جلسه‌ای با نماینده سازمان بهداشت جهانی درباره منع دخانیات داشتیم که پایین آوردن درصد دخانیات در جهان را مورد تأکید قرار داده بود. در این باره ۴ شهر مذهبی را انتخاب کرده‌اند، زیرا در کنترل دخانیات در خاورمیانه موفق نبوده‌ایم. این آمار بهداشت جهانی است و می‌خواستند از شهر‌های مذهبی و دست‌اندرکاران استفاده کنند. ۴ شهر مکه، مدینه، قم و مشهد به صورت پایلوت انتخاب شده بود. می‌گفتند که عربستان موفق بوده با اینکه دخانیات در آن جا بیداد می‌کرد. تابلویی در مدینه زده شده و حدیثی از پیامبر(ص) بر روی آن نوشته شده که فرمود من با عطر خودم، شهر را خوشبو می‌کنم. شهری که با عطر پیامبر خوشبوست با دخانیات آن را آلوده نکنیم. این تابلوی تبلیغاتی رأی آورد و جایزه گرفت؛ پس یک تابلوی تبلیغاتی می‌تواند بر فهم و علاقه مردم تاثیر بگذارد.
فازبندی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی
ظهیری ادامه داد: باید ابتدا درصدی از آسیب‌ها را کم کنیم. این مسئله نیاز به منطقه‌بندی و فازبندی دارد؛ یکی از کار‌ها استفاده از تبلیغات است. در کشور ما بدحجابی، بی‌حیایی، فساد اجتماعی و عدم رغبت به زندگی سالم بالا می‌رود. با هم قرارداد ببندیم همه رسانه‌ها و سیستم‌های تبلیغاتی، هر کار حمایتی که بتوانیم انجام دهیم تا درصدی از ابتلای به آسیب اجتماعی بدپوششی و بدحیایی و رواج آسیب فساد را کم کنیم؛ مثلا با هم قرارداد ببندیم در سال ۹۸ و ۹۹ همه افرادی که در کار تبلیغات و آموزش و پرورش هستند کاری کنند که بگوییم این قدر درصد از مبتلا شدن به فساد اجتماعی ناشی از اختلاط نابهنجار را کم کرده‌ایم؛ مثلاً در کلانشهر‌ها و مراکز آموزشی و اصناف این رویه دنبال شود؛
وی در پایان با اذعان به اینکه متأسفانه سهم اصناف را کم می‌بینیم، اظهار کرد: پوشش، لباس و عرضه لباس و تبلیغات بر عهده اصناف است. در فضا‌های تردد بانوان مانند آرایشگاه‌ها سهم بدهیم، ده درصد را کم کنیم؛ بگوییم فضای عمومی و فرهنگ عمومی جامعه سهمش ده درصد است تا کم شود و فضای امن ایجاد شود. مثلاً بگوییم چنین فضایی امن شده و خانواده‌ها بیایند در پارک‌ها، فضای خانوادگی ایجاد کرده‌ایم. چنین فضای امنی را نداریم، نباید به حقوق دیگران تجاوز کنیم. نمی‌خواهیم آلودگی صوتی دیگران و مصرف دخانیات دیگران، فضای امن ما را از میان ببرد. یاد بگیریم به حقوق شهروندان احترام بگذاریم. ده درصد از آلودگی صوتی و فضای اختلاط، فضای بدپوشی‌ها را کم کنیم. یک طرح ۵ ساله نظارتی و آموزشی و پژوهشی و رسانه‌ای و تبلیغاتی نیاز داریم. ملتی هستیم که مقاومت، عزم ملی و وحدتمان خوب است، فقط باید این باور را داشته باشیم تا فضا‌های سلامت برای جوانان ایجاد کنیم.
گفت‌وگو از اکبر پوست چیان
انتهای پیام
