بهره‌گیری از تعالیم دینی در ارتقای تربیت شهروندی
گروه بین‌الملل ــ عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در سمینار «اسلام معاصر» که در دانشگاه اسلامی رادن فتح اندونزی برگزار شده است، بر لزوم بهره‌گیری از تعالیم دینی در ارتقای تربیت شهروندی تأکید کرد.
به گزارش ایکنا؛ به نقل از روابط عمومی دانشگاه مذاهب اسلامی، جمیله علم‌الهدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی که در سمینار بین‌المللی «اسلام معاصر» در دانشگاه جامع اسلامی رادن فتح اندونزی واقع در شهر پلمبنگ حضور یافته بود، با بیان اینکه برای ارتقای تربیت شهروندی دو راه پیش روی ماست، گفت: یکی، تقویت اخلاق شهروندی به کمک آموزش تعالیم دینی و دیگری، بازتعریف شهروندی به کمک تبیین تعالیم دینی است که این دو راه می‌تواند بنا بر موقعیت به طور مکمل و یا مجزا توسط سیاست‌گزاران و برنامه‌ریزان تعلیم و تربیت کشورها مورد استفاده قرار گیرد.
علم‌الهدی با اشاره به اینکه در منابع فارسی که به حوزه تربیت شهروندی با نگاه اسلامی پرداخته شده، معمولاً از دو نکته غفلت شده است، افزود: یکی از آنها تعارض درونی ارزش‌های شهروندی مثلاً ارزش رفاه و برابری است و دیگری، فروبستگی ساحت معنوی دنیای مدرن و فقدان زمینه‌های عاطفی لازم برای رشد ارزش‌هاست.
وی بیان کرد: ادیان ابراهیمی و اغلب رویکردهای دینی بر ارزش‌های اخلاقی همچون صلح، نوعدوستی، فداکاری، محبت، زهد و دنیاگریزی تأکید دارند، ولی در نهادهای تربیتی مدرن این ارزش‌ها و فضایل اخلاقی از امور عقلانی، یعنی ارزش‌های معرفتی که در علم و فناوری مورد تأکید است، همچون صحت، دقت، سرعت و سهولت جدا می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: در دانشگاه‌ها و مدارس، تعالیم اخلاقی و دینی موضوع یا ابژه مطالعاتی است که به ویژه در علوم انسانی مورد توجه قرار دارد، ولی در تجربه‌های تحصیلی، جایگاه معین و رسمی و مهمی ندارند.
به گفته وی، برنامه‌های درسی تخصصی و عمومی بر مهارت‌های خواندن، نوشتن، تحلیل و استدلال متمرکز هستند؛ یعنی ارزش‌ها و فضایل معرفتی در اغلب فرصت‌های یادگیری تجربه می‌شود.
این استاد دانشگاه بیان کرد: پرستش، تقدیس، از خودگذشتگی، فداکاری، عشق‌ورزی و تجربه‌هایی نظیر آن از برنامه‌های رسمی مدارس و دانشگاه‌ها حذف شده است. علاوه بر این، تجربه‌های هنری و زیبایی‌شناختی نیز تا حدودی از دانشگاه و معبد خارج و به طور متنوع‌تر و گسترده‌تر به سینما و رسانه منتقل شده است. این نوع تقسیم وظایف میان دانشگاه، معبد و سینما، بخشی از پروژه مدرنیزاسیون قلمداد می‌شود که البته فواید زیادی هم دارد.
وی افزود: تقسیم کار میان مدرسه، معبد و رسانه که بخشی از پروژه مدرنیزاسیون است، به دلیل القای برخی مأموریت‌های متعارض نمی‌تواند تربیت شهروندی را که بر یکپارچگی تربیت اتکا دارد به سرانجام برساند.
علم‌الهدی اظهار کرد: همه نابسامانی‌ها که امروز گریبانگیر نسل‌هاست، هر چند حاصل عوامل اجتماعی متنوعی است، ولی به نحوی در فقر معنویت نیز ریشه دارد.
این استاد دانشگاه، دین‌گریزی را به مثابه خصلت عصر جدید و حاصل تجزیه عقلانیت دینی عنوان کرد و گفت: تفکیک مدنیت از دیانت، حاصل تفکیک معنویت از عقلانیت است که سبب شده علم و فناوری و سیاست و اقتصاد، اموری عقلانی، ولی فارغ از معنویت و ایمان باشند.
انتهای پیام
