نداشتن برنامه‌ای خاص برای یک مناسبت بی‌احترامی به آن است/ پیشنهاد تقویم سالانه به جای هفته قرآن و دانشگاه

سیدمحمدجواد شوشتری، رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در مورد لزوم نامگذاری یک هفته به نام هفته قرآن و عترت و اجرای برنامه‌هایی در این ایام(18 تا 24 آبان)، گفت: معمولاً این نامگذاری‌ها به این دلیل است تا موضوعی یادآوری شود، مانند روز دانشجو، دانش‌آموز، هفته وحدت حوزه و دانشگاه و بسیاری عناوین دیگر، وقتی تعداد نامگذاری‌ها از حد معمول خارج شود، دیگر شاهد آن احترام بایسته‌ نسبت به آن موضوع نیستیم.

مناسبت‌‌‌هایی که بی‌اعتبار می‌شوند

وی در ادامه به فعالیت قرآنی دستگاه‌هایی همچون وزارت علوم، وزارت بهداشت، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، جهاد دانشگاهی و ... اشاره کرد و با تأکید بر اینکه در این بین، جهاددانشگاهی از سابقه بیشتر به ویژه پیشتازی در اجرای برنامه‌های قرآنی در دانشگاه‌ها دارد، افزود: اجرای فعالیت‌های گوناگون از جشنواره‌های داخلی و ملی در سطح دانشگاه تا حضور در نمایشگاه قرآن و بسیاری فعالیت‌های دیگر باعث می‌شود تا دیگر کسی به دنبال بزرگداشت هرچه بیشتر این هفته نباشد و به نوعی این مناسبت‌ها بی‌اعتبار می‌شوند. به اعتقاد من بهتر است بی‌احترامی به این موضوعات نشود، چه بسا وجود این عنوان‌ها می‌تواند برای بخش‌های دیگر نیز ایجاد توقع کند.

مدیرعامل ایکنا به جلسه اخیر شورای هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت در دانشگاه‌ها(23 مهر 98) اشاره کرد و گفت: اگر هفته قرآن در دانشگاه‌ها دارای اهمیت بود، باید یکی از دستور‌های جلسه این نشست به این موضوع اختصاص می‌یافت! در صورتی که هیچ اشاره‌ای به این موضوع نشد. بنابر این شاید بهتر باشد، این هفته حذف شود و به جای آن برنامه‌های قرآنی ویژه‌ای را در دانشگاه‌ها برنامه‌ریزی و برای آن در طول سال تقویم زمانی نوشته شود.

رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان با بیان اینکه برگزاری خوب هفته قرآن و عترت در دانشگاه‌ها مستلزم برگزاری جشنواره قرآنی در داخل تمامی دانشگاه‌ها هست، بیان کرد: برگزاری منظم و با قوت همین جشنواره می‌تواند شور و حال و حرارت خوبی را ایجاد کند. از طرف دیگر اصرار بر اجرای فعالیت‌ها در این هفته باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که شروع تمامی فعالیت‌های مهم کشوری از جمله جشنواره‌های قرآنی از همین هفته باشد.

معرفی راه‌های انس با قرآن به دانشجویان براساس رشته تحصیلی

شوشتری در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که دانشگاه‌ها بیشتر باید محل برگزاری چه نوع از فعالیت‌های قرآنی باشد تا اثرگذاری خاص خود را داشته باشد؟ گفت: موضوعی که در دانشگاه‌ها وجود دارد، این است که صرفاً راه فهم قرآن را از مسیر روخوانی و روان‌خوانی قرآن معرفی می‌کنند که این مسیر درستی نیست، شاید عده‌ای به ترجمه و مفاهیم قرآن و ... علاقه داشته باشند.

رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان با تأکید بر ضرورت تنوع بخشیدن به آموزش قرآن در دانشگاه‌ها،‌ اظهار کرد: آیات قرآن برای زندگی راهگشا هستند. باید موضوعات مبتلابه و روز جامعه احصا شده، آیات مرتبط آن موضوع در قالب هندبوک(Handbook) در اختیار همگان قرار گیرد، مثلا اگر کسی می‌خواهد ازدواج کند، بتواند مواردی که درباره این موضوع در قرآن هست در قالب یک بسته فرهنگی داشته باشد.

وی در ادامه این بخش از گفت‌وگوی خود با انتقاد از مکلف کردن دانشجویان به یک امر خاص در بحث‌های دینی، بیان کرد: اینکه بیاییم دانشجو را در ازای نمره به یادگیری روخوانی و روان‌خوانی قرآن کریم مکلف کنیم، چیزی را تغییر نمی‌دهد. آیا یادگیری روخوانی و روان‌خوانی، نشانه توجه عمیق به قرآن است؟ معلوم است که اینگونه نیست. در مقابل اگر دانشجویی که در بحث شعر، معماری و یا هر هنر دیگری فعالیت می‌کند او را با قرآن عجین کنیم و آن دانشجو این توجه به قرآن را در زمینه هنری خود به کار ببرد، آن وقت توجه به قرآن صورت گرفته است. یعنی دانشجو در کنار تخصص خود از آموزه قرآنی خود به عنوان یک منبع استفاده کند. وقتی دانشجویان با قرآن مواجه می‌شوند با کلمات مغلق و پیچیده برخورد می‌کنند که جذابیت کمتری برای آنها دارد.

شوشتری با تأکید بر اینکه باید این مسیر را برای دانشجو ساده و قابل دسترسی کنیم، گفت: اگر این کار صورت بگیرد، دانشجو متوجه می‌شود که می‌تواند مشکلات را با قرآن برطرف کند. این مشکل در حال حاضر در دانشگاه‌ها وجود دارد. به عنوان مثال تاکنون چهار دوره جشنواره فضاسازی سوره‌های قرآن را اجرا کردیم و در آن از مخاطبان خواستیم تا از مفاهیم سوره‌ اعلام شده، لوگو یا نماد استخراج کنند، قاعدتاً کسی که می‌خواهد از سوره مبارکه «فلق» لوگویی طراحی کند باید ترجمه این سوره را خوانده باشد و مقداری تفسیر فلق را مطالعه کرده باشد تا بتواند بر اساس آن طراحی داشته باشد. باید دانشجویان را به این سمت سوق دهیم که بفهمند می‌توانند، زندگی خود را قرآنی کنند. متأسفانه مدیران فرهنگی دانشگاه‌ها این هنر و یا این انگیزه را ندارند تا چنین رویه‌ای را در بین دانشجویان جا بیندازند.

آیا برنامه‌های دانشگاه بر قرآنی شدن دانشجویان تأثیرگذار است؟

رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان در ادامه در پاسخ به سوالی در مورد میزان مطلوب بودن فعالیت‌های قرآنی در دانشگاه‌ها، گفت: فعالیت‌های قرآنی در بخش دانشگاهی راضی‌کننده نیست. باید به این موضوع توجه داشته باشیم که دانشگاه چه میزان بر قرآنی شدن دانشجویان تأثیرگذار است. آیا تمام دانشجویانی که در عرصه فعالیت‌های قرآنی مشغول هستند همه تربیت شده دانشگاه هستند یا از قبل فعالیت‌ قرآنی خود را آغاز کرده‌اند؟ دانشجویانی که در جشنواره‌های قرآنی حضور می‌یابند، معمولاً افرادی نیستند که فعالیت قرآنی خود را از دانشگاه آغاز کرده باشند. این فرد اگر در هر نهادی حضور داشته باشد در جشنواره قرآنی آن نهاد نیز حاضر خواهد شد. بنابر این اینگونه نیست که بگوییم دانشگاه باعث قرآنی شدن ورودی‌ها شده است.

وی با اشاره به اینکه یادگیری قرآن و قرار گرفتن در این مسیر اغلب یا از طریق خانواده و یا جلسات قرآن بوده است، گفت: دانشگاه‌ها باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که دانشجویان را با ابعاد مختلف از هنری تا ادبی، مدیریتی، آینده‌پژوهی و ... قرآن آشنا کنند تا دانشجو بداند با یک مخزن علمی روبه‌رو است و از بهره‌‌مندی از این مخزن لذت ببرد.

نیاز به نیروی انسانی چندوجهی

شوشتری در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی در مورد دلایل بی‌توجهی دانشگاه‌ها به این موارد، به موضوع بی‌انگیزگی، بی‌ذوقی و نداشتن دغدغه مسئولان فرهنگی اشاره و اظهار کرد: بخشی هم می‌تواند به آشنا نبودن همین مسئولان با مسائل قرآنی باشد. ما نیاز به نیروی انسانی چندوجهی داریم در کارهای فرهنگی بیش از هر چیز دیگری نیاز به نقطه اشتراک است، باید بدانیم با جوان امروزی چه نقطه اشتراکی داریم و بدانیم جوان امروزی به دنبال چه چیزی است و پاسخ همان چیز را از قرآن پیدا کنیم و در اختیار همین جوان قرار دهیم. اما وقتی دین را به عنوان یک دافعه مطرح کردیم، چرا باید دانشجو به سمت دین بیاید؟ اگر نشان دهیم دین اسلام دین جذب است و شادی‌ها و زیبایی‌های بسیاری در خود دارد، جوان حتماً جذب آن خواهد شد.

مدیرعامل خبرگزاری بین‌المللی قرآن کریم در بخش پایانی صحبت‌های خود از رسول اکرم(ص) به عنوان یک مدیر در حکومت اسلامی یاد کرد و با اشاره به آیه مبارکه «وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ»، افزود: خدا به پیامبر (ص) می‌فرماید، اگر بداخلاق بودی از دور تو پراکنده می‌شدند و در ادامه می‌فرماید «فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ» این افراد را ببخش و برای آنها از طرف خود استغفار کن و با این آدم‌های بی‌سواد در کارهای خود مشورت بگیر. بنابر این اگر روش‌های پیامبر(ص) در جذب بی‌سوادان و بی‌فرهنگان بادیه‌نشین عرب را به دست بیاوریم و از همان‌ها در دانشگاه استفاده کنیم، آیا نمی‌توانیم جوان را جذب کنیم؟ کدام مدیر ما با جوان دانشجو این برخورد را داشته است؟ ابعاد وجودی حضرت رسول را باید به عنوان یک مدیر فرهنگی احصاء کنیم تا بتوانیم به روش‌های جذب جوانان به قرآن کریم برسیم.