کارکردهای مساجد؛ از اتصال عبد به معبود تا شکل‌گیری جنبش‌های اسلامی

به گزارش ایکنا؛ هر زمان مشکل و بحرانی در جامعه اسلامی پدید آمده، یکی از ارکان مشکل‌گشا و مدیریت‌کننده فضا، مساجد بوده‌اند. نگاهی به آثار و کارکرد این اماکن مقدس از کارکرد عبادی تا فعالیت‌های مبارزاتی، بیان‌کننده شفاف‌تر این موضع است.

کارکردهای عبادی مسجد

در متون دینی آمده است که برای کیفیت یافتن نماز، آن را در مسجد و به جماعت برگزار کنید. کیفیت یافتن نماز بدین معنی است که نماز، با حال و حضور ادا شود؛ نمازگزار به نماز با چشم «میعاد ملاقات با خدا» بنگرد و در آن، با خدای خود سخن گوید و خود را در حضور او ببیند. نماز را تا می‌توانیم در مسجد و به جماعت بخوانیم. نماز در مسجد و با جماعت مؤمنان، بارش رحمت الهی را انبوه‌تر و دل‌نشین‌تر می‌سازد.

مسجد فقط برای نماز نیست؛ در مسجد انواع عبادات هست. از جمله آن عبادات، تفکر است که «تفکر ساعه خیر من عباده سنه» یا در بعضی از روایات است که «من عبادة اربعین سنة» یا «سبعین سنة»؛ البته فکر کردن صحیح. افراد مسجدی این فکر را به وسیله شنیدن سخنان عالم دین و فقیه به دست می‌آورند.

در مساجد، تلاوت و انس با قرآن و انس با ادعیه وارده از اهل بیت(ع) را باید مغتنم شمرد.

مساجد، باید مرکز سیاست، بسیج و تبلیغات اسلامی باشد.

مسجد به عنوان پایگاهی برای رتق و فتق امور مسلمین در صدر اسلام بوده است. مسلمین روزی چند مرتبه در مساجد اجتماع می‌کنند تا از احوال خود و مستضعفان مطلع شوند.

مساجد بهترین سنگرها و جمعه‌ و جماعت مناسب‌ترین میدان بیان مصالح مسلمین است.

کارکرد تبلیغی مسجد

مساجد می‌تواند محلی برای تبلیغ اسلام و حرکت اسلامی باشد. در سخنرانی‌های دینی مساجد، بارها و بارها معارف نماز بازگو شود.

تبلیغ سنتی در مسجد که منبر و سخنران روبروی شنونده قرار دارد، بی‌بدیل است.

کارکرد آموزشی ـ‌ تربیتی

مساجد باید مرکز تربیت‌های صحیح اسلامی باشند. مسجد؛ مدرسه، دانشگاه، مرکز تفکر و تأمل، تصفیه روح، خلوص و اتصال بنده به خداوند است.

مساجد باید مدرس تفسیر و حدیث و منبر معارف اجتماعی و سیاسی و کانون موعظه و پرورش اخلاق باشد.

تشکیل کلاس‌های سواد‌آموزی به عنوان جهاد در مساجد میسر است.

در مساجد باید مردم را انذار کنیم؛ باید آگاهی‌بخشی به مردم داد و روح معنویت را در میان آنها پیدا کرد.

کارکرد مبارزاتی و نظامی

مسجد در صدر اسلام محلی بود که در آن روحیه مبارزه ایجاد می‌شد و ارتش برای جنگ به راه می‌افتاد.

مسجد در صدر اسلام همیشه مرکز جنبش و حرکت‌های اسلامی بوده است. 

هرگاه حرکت و بسیج نظامی مردم مطرح می‌شود، مساجد کانون هستند.