علی امیدی، عضو هیئت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه اصفهان، در گفتوگو با ایکنا از اصفهان، اظهار کرد: در حقوق بینالملل، حقوقدانان بحث دفاع مشروع را به دو صورت مطرح کردهاند؛ دفاع مشروع بعد از وقوع تجاوز و دفاع مشروع قبل از وقوع تجاوز یا دفاع مشروع پیشدستانه، که نوع دوم مورد اجماع حقوقدانان نیست و بیشتر در حقوق بینالملل عرفی مطرح است تا حقوق بینالملل قراردادی. دفاع مشروعی که در منشور ملل متحد و ادبیات سازمان ملل به رسمیت شناخته میشود، دفاع مشروع بعد از وقوع تجاوز است که اجماع بیشتر در مورد آن وجود دارد. بر این اساس، اگر کشوری به کشور دیگر تجاوز کرد، کشور قربانی تجاوز حق دارد اقدام متقابل انجام دهد یا به دستور شورای امنیت به این کار اقدام کند.
عضو هیئت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه اصفهان ادامه داد: در دفاع مشروع پیشدستانه، یکی از شرایط این است که خطر چنان برجسته و قریبالوقوع باشد که قربانی احتمالی تجاوز با اقدام پیشدستانه مانع وقوع این خطر بالقوه و عنقریب شود. آمریکاییها در توجیه اقدام خود، توجیهات و دلایل ظاهری بیاساس ارائه میکنند و دلیل اصلی که در ظاهر بیان نمیشود، به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال 2020 برمیگردد.
امیدی افزود: ترامپ با این مسئله دست به گریبان است و برداشتش این بود که با ترور سردار سلیمانی میتواند همچون کشتن اسامه بن لادن و ابوبکر بغدادی جایزهای بزرگ برای خودش رقم بزند و به شهروندان آمریکایی بگوید درست است که نتوانستم برجام جدیدی با ایران امضا کنم، ولی شاخ ایران را در منطقه شکستم که شاخصترین آن ترور سردار سلیمانی است. این دلیل در مناسبات سیاسی داخل آمریکا بیشتر میتواند توجیهگر این اقدام باشد.
آمریکا درصدد قطع نفوذ ایران در عراق است
وی با بیان اینکه برای آمریکا خوشایند نیست که ایران دست برتر را در تحولات سیاسی عراق داشته باشد، افزود: یکی از دلایلی که به بحران سیاسی داخلی در عراق و تغییر نخستوزیر و قانون اساسی دامن میزند، دخالتهای آمریکا و کشورهایی نظیر عربستان در عراق است. البته از نظر تاریخی، عراق سابقه خشونت شدید دارد و در طول تاریخ، خونریزی در این کشور بیداد کرده است، از قیام کربلا گرفته تا کودتای خونین دهه پنجاه میلادی که کودتاگران تمام افراد سلطنتی را قتلعام کردند و چند سال بعد خود کودتاگران توسط کودتاچیان جدید به قتل رسیدند و این داستان تا دوره صدام ادامه داشت. در واقع نوعی سنت خونریزی و خونآشامی در عراق وجود دارد و آمریکا نیز میخواهد دست ایران را از عراق کوتاه کند.
عضو هیئت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه اصفهان گفت: قطعاً عواملی در داخل فرودگاه بغداد اطلاعات مربوط به ورود و جابجایی سردار سلیمانی را در اختیار مقامات آمریکایی قرار دادند که آنها توانستند این بزرگواران را به شهادت برسانند. به هر حال برای آمریکا خوشایند نیست که با وجود لشکرکشی به عراق و تحمل هزینهها و کشتههای زیاد، جایگاهی در این کشور نداشته باشد و ایران دست برتر را داشته باشد؛ بنابراین با ترفندهای مختلف درصدد این است که دستوپای ایران را در عراق ببندد.
همه چیز به واکنش ایران بستگی دارد
وی بیان کرد: اگر همانطور که مقامات کشورمان بر واکنش شدید نظامی ایران تأکید میکنند، این اتفاق رخ دهد، میتوان گفت آمریکا با ترور سردار سلیمانی اشتباهی راهبردی انجام داده است، اما اگر این اقدام مشمول مرور زمان شده و یکسری اقدامات نظامی خرد و غیرمؤثر انجام شود، اقدام آمریکا خطای راهبردی تلقی نمیشود. در واقع همه چیز به واکنش ایران بستگی دارد. اگر واکنش ایران در حدی باشد که تعداد زیادی نظامیان آمریکایی کشته شوند و تابوتهایشان به آمریکا برگردد، خطای راهبردی بزرگی برای ترامپ محسوب میشود، چون همه کشورها از جمله آمریکا نسبت به کشته شدن سربازانشان حساسیت دارند. باید صبر کرده و ببینیم که واکنش ایران چگونه خواهد بود و آیا شدت و اثرگذاری لازم را دارد یا خیر. هر چه ایران بتواند تابوتهای بیشتری از سربازان آمریکایی را به این کشور گسیل کند، خطای راهبردی آمریکا بیشتر جامه عمل خواهد پوشید.
امیدی تصریح کرد: سردار سلیمانی نه یک شخص، بلکه نماد یک سردار وطن بود و آمریکا در واقع سمبل قدرت ایران در منطقه را هدف قرار داد، اگر ایران واکنش شدید و اثرگذار نشان ندهد، باید انتظار داشته باشد که در آینده نیز اتفاقات مشابه رخ دهد و بیشتر هزینه بدهد و مهار شود، بدون اینکه آمریکا پاسخی دریافت کند. الفبای استراتژیک ایجاب میکند که ایران یک واکنش شدید و اثرگذار نظامی نشان دهد، قطعا این کار سیکل معیوب و پر هزینهای ایجاد میکند، آنها هم واکنش نشان میدهند و هزینههای اقتصادی ما بیشتر میشود، ولی برای آمریکا و هر کشور دیگری مایه عبرت خواهد بود که اگر علیه ایران چنین اقدام رذیلانهای انجام دهند، باید منتظر هزینههای آن هم باشند.
انتهای پیام