شفافیت مالیاتی و ممانعت از رشد پایه پولی؛ لوازم تحقق اقتصاد قوی

حسین صمصامی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی و سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره نقش نظام بانکی در ساختن اقتصاد قوی پرداخت و گفت: درباره ویژگی‌ها و لوازم ساختن اقتصاد قوی، خود مقام معظم رهبری بارها نکات لازم را مطرح کرده‌اند. اقتصاد قوی همان اقتصاد مقاوم است که رهبر انقلاب در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بیان کرده‌اند.

هنوز اقتصاد مقاوم را محقق نکرده‌ایم

وی ادامه داد: اقتصاد مقاوم، اقتصادی است که در برابر شوک‌های خارجی دارای مقاومت و تاب‌آوری است. در زمینه نظامی ما دارای چنین توانایی‌هایی هستیم که وقتی دشمنان ما یک عملیات تروریستی بر علیه ما انجام دادند ما هم سریعاً واکنش نشان دادیم. حال سؤال این است که اگر آنها یک عملیات تروریستی بر علیه اقتصاد کشور انجام دهند ما چه عکس‌العملی نشان خواهیم داد؟

این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: اگر بخواهیم یک مشابه‌سازی انجام دهیم، اکنون وضعیت اقتصاد ما تقریباً مشابه آن وضعیتی است که هواپیمای مسافربری ما را سرنگون کردند اما نتوانستیم عکس‌العملی نشان دهیم اما امروزه در حوزه نظامی شرایط آنگونه نیست. مقام معظم رهبری هم فرمودند اگر یکی بزنید ده تا می‌خورید. این اتفاق هم افتاد و ما با قاطعیت به این اقدام آنها واکنش نشان دادیم و این توانایی را هم داریم که باز هم به آنها ضربه بزنیم.

هنوز توان بازدارندگی در عرصه اقتصادی نداریم

صمصامی یادآور شد: متأسفانه در عرصه اقتصادی، مشابه این بازدارندگی که در زمینه نظامی در کشور ما ایجاد شده، هنوز نتوانسته‌ایم به موفقیت دست پیدا کنیم. منظور از اقتصاد قوی و مقاوم هم همین است که وقتی آنها تحریمی علیه ما انجام می‌دهند، اقتصاد کشور آنقدر قوی باشد که نه تنها در برابر این تحریم هیچ ضربه منفی نبیند بلکه واکنش ما باعث شود آنها دیگر اساساً جرئت تحریم کردن ما را نداشته باشند.

وقتی بخش سفته‌بازی و سوداگری ما آنقدر رونق دارد که هرکسی پول خود را وارد این بخش کند به سودهای کلان دست پیدا می‌‌کند و بازدهی بخش سفته‌بازی هم بسیار بالاست بنابراین یک تولیدکننده و سرمایه‌گذار رغبتی پیدا نمی‌کند که وارد بخش تولیدی شود

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی تأکید کرد: برای اینکه اقتصاد ما قوی شود سازوکارهای مختلفی توسط رهبر معظم انقلاب در 29 بهمن 1392 در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بیان و تشریح شده است و پایه و اساس آن هم توانمند کردن تولید است. در واقع در این سیاست‌ها به خوبی بیان شده که باید چه کارهایی انجام دهیم تا توانایی اقتصاد ما در زمینه تولید و اشتغال افزایش پیدا کند.

معضلات ناهماهنگی نقدینگی و تولید

سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی با اشاره به مشکلاتی که سیستم بانکی بر سر راه تولید ایجاد کرده است، ادامه داد: بنده بارها در این زمینه به صورت مفصل بحث کرده‌ام که یکی از مشکلات اصلی ما در زمینه اقتصادی و در واقع یکی از ضعف‌های اقتصاد ما، موضوع سیستم بانکی و نقدینگی ما است. به همین دلیل است که کوچکترین تحریمی که علیه ما اعمال می‌شود اولین اثر خود را در بازار ارز نشان می‌دهد.

وی افزود: اینکه بانک مرکزی، یا مبادلات مالی ما را تحریم کردند یا نفت ما را نمی‌خرند فوراً هم اثرات تورمی در اقتصاد کشور ایجاد می‌کند و هم ضد تولید است. علت چنین اتفاقی این است که بستری که در اقتصاد ما در زمینه تولید و نقدینگی در حال عمل کردن است بستری ناقص است و هماهنگی‌های لازم در این مورد وجود ندارد. الان نقدینگی ما به شدت رشد می‌‌کند اما رشد اقتصادی کشور منفی است؛ به این علت که این نقدینگی وارد بخش تولید نمی‌شود.

تبعات رونق دلالی و سفته‌بازی

این کارشناس مسائل اقتصادی تأکید کرد: اینکه نقدینگی وارد بخش تولید نمی‌شود دارای دلایل مختلفی است؛ یکی از این دلایل این است که تولید جاذبه ندارد. وقتی یک تولیدکننده اقدام به تولید کالایی می‌کند اما همان کالا وارد کشور می‌شود یا جنس وی در داخل به فروش نمی‌رسد یا وقتی فردی می‌خواهد وارد فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی شود اما آنقدر با موانع مختلف تولیدی و دستورالعمل‌های مزاحم مواجه می‌شود که دیگر انگیزه‌ای برای فعالیت تولیدی ندارد لذا همه این موارد دست به دست هم می‌دهند تا اقتصاد ما قوی نشود.

صمصامی با اشاره به تبعات رونق دلالی‌گری گفت: وقتی بخش سفته‌بازی و سوداگری ما آنقدر رونق دارد که هرکسی پول خود را وارد این بخش کند به سودهای کلان دست پیدا می‌‌کند و بازدهی بخش سفته‌بازی هم بسیار بالاست بنابراین یک تولیدکننده و سرمایه‌گذار رغبتی پیدا نمی‌کند که وارد بخش تولیدی شود. اینها مواردی هستند که الان در اقتصاد ما وجود دارند.

اهمیت شفافیت مالیاتی

سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی درباره راهکارهای مقابله با این وضعیت بیان کرد: ما باید سیستم مالیاتی خودمان را کارا کنیم و بازدهی در بخش سفته‌بازی را از طریق یک سیستم مالیاتی مناسب کاهش دهیم. الان شرط لازم ارتقای نظام مالیاتی ما شفافیت و شناسایی دقیق پایه‌های مالیاتی است که از طریق ماده 169 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، در چند ماه قابل انجام است. لذا باید این موضوع سریعاً اجرایی شود و به نتیجه برسد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی در پایان گفت: باید مانع رشد پایه پولی و نقدینگی شویم یا آن را به بخش واقعی هدایت کنیم. همچنین لازم است برنامه‌ای برای رونق کسب و کار و تولید داشته باشیم تا بتوانیم به اقتصاد قوی و مقاوم است پیدا کنیم.

گفت‌وگو از اکبر ابراهیمی