علی امیدی، عضو هیئت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه اصفهان، در گفتوگو با ایکنا از اصفهان، با اشاره به طرح صلح ترامپ یا همان «معامله قرن»، اظهار کرد: مهمترین وجه منفی این طرح آن است که در خصوص بیتالمقدس و اماکن مقدس، حقی برای فلسطینیها در نظر گرفته نشده، چون از زمانی که بحران فلسطین شروع شد، یکی از خطوط قرمز رهبران عرب و مسلمان این بود که هر طرح صلحی باید پایتختی بیتالمقدس برای فلسطینیان را به رسمیت بشناسد، اما در این طرح که به معامله قرن موسوم شده، این حق برای فلسطینیها به رسمیت شناخته نشده و بیتالمقدس به عنوان سرزمینی غیرقابل تقسیم و پایتخت اسرائیل در نظر گرفته شده است.
وی افزود: برای اینکه از شدت خشم فلسطینیان کاسته شود، در این طرح آمده که آنها میتوانند منطقه بیتالمقدس شرقی را به عنوان پایتخت خود در نظر بگیرند و حتی آن را قدس نامگذاری کنند. فلسطینیها مدعی مالکیت تمام بیتالمقدس نیستند، بلکه انتظار دارند حداقل بر اساس قطعنامه شورای امنیت بعد از جنگ 1967 اعراب و اسرائیل، کل مسجدالاقصی به عنوان نماد هویت اعراب و مسلمانان در نظر گرفته شود؛ اما در معامله قرن این محدوده حذف و در محدودهای دورتر یعنی شرق بیتالمقدس، تکه سرزمینی برای فلسطینیها در نظر گرفته شده است.
عضو هیئت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه اصفهان ادامه داد: اسرائیل از تشکیل فلسطین مستقل و دارای ارتش قدرتمند و مرزهای بینالمللی وحشت دارد، چون به جنایات خود علیه آنها و احتمال انتقامگیری فلسطینیها واقف است، در نتیجه برای فلسطین مرز بینالمللی تعریف نشده، یعنی طبق معامله قرن، فلسطین در داخل سرزمین اسرائیل قرار دارد و اسرائیل بر آن محاط بوده و تمام مرزها در اختیار این کشور است. فلسطین فقط در 10 تا 15 کیلومتر در گذرگاه رفح و کرانه باختری با مصر ارتباط دارد و این نقطه نیز شدیداً کنترل شده است. طبق این طرح، فلسطینیها حتی نمیتوانند در نوار غزه بندر داشته باشند، یعنی به آبهای آزاد هم دسترسی ندارند و فعالیتهای دریایی را باید با نظارت اسرائیل انجام دهند.
معامله قرن، فلسطین را تکه تکه میکند
امیدی اضافه کرد: اسرائیل 30 درصد از کرانه باختری را تصاحب کرده، البته مدعی است که مابهازای آن را در صحرای نقب به فلسطین میدهد، ولی مشخص نیست که این کار را انجام میدهد یا خیر و ماهیت آن چگونه خواهد بود، یعنی این مابهازا هزار علامت سؤال دارد، اما اسرائیل همه را نقد برداشته است. کرانه باختری یکی از مناطق حاصلخیز فلسطین محسوب میشود، یعنی جایی را که فلسطینیها بر آن مالکیت دارند، اسرائیل تصاحب کرده و طبق معامله قرن، قرار است دو تکه زمین شامل یک مزرعه کشاورزی و یک مزرعه تکنولوژی در کنار صحرای سینا و صحرای نقب در اختیار فلسطینیها قرار گیرد.
وی با ذکر اینکه در طرح صلح ترامپ، 15 شهرک یهودینشین به رسمیت شناخته شدهاند، گفت: به قول وزیر امور خارجه کشورمان، این طرح به بانتونستان تبدیل شده، یعنی فلسطین با تکههای مختلف در درون اسرائیل پخش و یکسری خطوط ارتباطی میان اسرائیل و شهرکهای یهودینشین ترسیم شده است.
عضو هیئت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه اصفهان بیان کرد: از منظر پراگماتیسم سیاسی، اگر فلسطینیها با این طرح مخالفت کنند، آیا آلترناتیوهای بهتری فراروی آنها قرار میگیرد؟ به هر حال فلسطینیها با رژیم دژخیمی مثل اسرائیل مواجهند که جلادگونه و با بیرحمی و قساوت تمام با آنها برخورد میکند و متأسفانه آمریکا و قدرتهای اروپایی تمام قد پشت این رژیم ایستادهاند. از طرف دیگر در عرصه سیاست بینالملل بیشتر زور حاکم است و بخشی از جهان عرب نیز طرفدار سیاستهای آمریکا هستند. بنابراین تنها راهحل جایگزین برای فلسطینیها، مقاومت است. باید دید آیا همه فلسطینیها حاضرند همچنان با مقاومت و جنگ به زندگی خود ادامه دهند و اگر مقاومت کنند، آیا میتوانند به حقوقشان دست پیدا کنند؟
معامله قرن و تنزل حقوق فلسطینیان
وی با تأکید بر اینکه معامله قرن در مقایسه با طرحهای قبلی حقوق فلسطینیان را تنزل داده است، گفت: این طرح عملاً 15 درصد حاکمیت سرزمینی برای فلسطینیان قائل شده است، در حالی که طرحهای قبلی حدود 30 تا 35 درصد حاکمیت سرزمینی برای فلسطینیان در نظر گرفته بودند و فلسطین تقریباً سرزمینی یکپارچه محسوب میشد. معمولاً طرحهای قبلی شهرکسازی در کرانه باختری و نوار غزه را قبول نداشتند و هنوز هم سازمان ملل این مسئله را به رسمیت نمیشناسد. از طرف دیگر، طرحهای قبلی کرانه باختری را به صورت یکپارچه و از کنار بحرالمیت تا مرزهای اردن در نظر میگرفتند. البته همه اینها در تئوری بود و اسرائیل آنها را نمیپذیرفت. اگر طرحهای قبلی اجرا میشد، خیلی بهتر بود، اما به هر حال با رژیم ستمگری مثل اسرائیل روبهرو هستیم که این طرحها را نمیپذیرد. در واقع معامله قرن سخاوتمندانه همه چیز را برای اسرائیل خواسته است، اما طرحهای قبلی حداقل تعادلی میان حقوق فلسطینیان و اسرائیلیها به رسمیت میشناختند.
امیدی با اشاره به اینکه معامله قرن 50 میلیارد دلار سرمایهگذاری در سرزمین فلسطین در نظر گرفته است، افزود: این رقم فقط روی کاغذ اعتبار دارد، اینکه چه کسانی باید آن را پرداخت کرده و چه کسانی آن را دریافت کنند و کجا باید هزینه شود، پاسخ داده نشده است. بر فرض اگر قرار باشد بخشی از هزینهها را عربستان و قطر بپردازند، آیا این کشورها با پرداخت این مبلغ موافقند و این کار را انجام خواهند داد؟ این مبلغ صرفاً برای این است که فلسطینیها را به پذیرش معامله قرن تشویق کنند و بگویند در صورت پذیرش این طرح، آینده درخشانی خواهند داشت، اما هیچ دلیل قطعی وجود ندارد که این 50 میلیارد دلار در عمل واقعیت پیدا کند و جزئیات مربوط به آن با ابهام مواجه است. واقعیت همان است که در نقشه وجود دارد، دو تکه زمین واقع در صحرای نقب هم به نوعی نسیه است. آنچه در کرانه باختری و نوار غزه وجود دارد، نقد به حساب میآید، به این صورت که 30 درصد از کرانه باختری اشغال شده و فلسطین دیگر با اردن مجاورت ندارد و همان سهم باقی مانده از کرانه باختری هم تکه تکه شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا مسئله اشغال فلسطین تاکنون حل نشده باقی مانده است، گفت: این بحران، محصول توطئه قدرتهای بزرگ است، آنها این جنایت را مرتکب شدند و جهان عرب و اسلام هزینهاش را پرداخت. این نقشه را انگلیس طراحی و اجرا کرد و در ادامه هم آمریکا به حمایت از آن پرداخت. دلیل دوم به ضعف برخی کشورهای اسلامی برمیگردد، یعنی فروپاشی امپراتوری عثمانی و خلأ قدرت به وجود آمده در جهان اسلام و وابستگی سیاسی کشورهای عربی و اسلامی به غرب باعث شد تا این کشورها نتوانند در برابر اسرائیل با یکدیگر متحد شوند.
انتهای پیام