بررسی حلیت خمس در عصر غیبت در فصلنامه «مشرق موعود»

به گزارش ایکنا؛ پنجاه و دومین شماره فصلنامه «مشرق موعود» به صاحب‌امتیازی موسسه آینده روشن (پژوهشکده مهدویت) منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «معیارهای شناخت امام مهدی(عج) در هنگامه ظهور»، «نظریه مدیریت از فرادست از منظر انسان‌شناسی اسلامی»، «بررسی حلیت خمس در عصر غیبت با توجه به توقیع امام عصر و تکیه بر دیدگاه احمد اسماعیل بصری»، «اثبات صلح‌آمیز بودن قیام امام مهدی‌(عج) بر اساس روایات فتوحات»، «بررسی شبهات مشترک اگناس گلدزیهر و سعد محمد حسن درباره مهدویت»، «سیری در مسائل مهدوی در تفاسیر مذاهب اسلامی»، «امام مهدی‌(عج) از دیدگاه محی الدین ابن عربی و صدرالدین قونوی»، «نقش انتظار و اندیشه مهدویت در اخلاق شهروندی».

شناخت امام مهدی(عج) در هنگامه ظهور

در طلیعه مقاله «معیارهای شناخت امام مهدی(عج) در هنگامه ظهور» می‌خوانیم: «به دلیل جایگاه بی‌بدیل شخصیت امام مهدی(ع) از یک سو و وجود مدعیان دروغینی که در طول تاریخ هوس بر تن کردن ردای مهدویت داشته‌اند از سوی دیگر بازشناسی امام مهدی(ع) از میان مدعیان دروغ زن مسئله‌ای درخور توجه و مهم خواهد بود و از همین رو پیشوایان معصوم برای شناخت آن حضرت در عصر ظهور معیارهای متعددی را برشمرده‌اند در روایات ابتدا بر این نکته تاکید شده است که امر آن حضرت از سپیده صبح آشکارتر است و در وجود عزیز آن حضرت ذره‌ای ابهام وجود نخواهد داشت از این رو جایی برای نگرانی نخواهد بود در کنار تاکید یاد شده برای شناخت امام مهدی(ع) معیارهای متعددی ذکر شده است برخی از این معیار‌ها سلبی و برخی ایجابی‌اند و از میان معیارهای ایجابی پاره‌ای به گونه‌ای هستند که در همان هنگامه ظهور کارایی دارند و می‌توانند راهی برای شناخت امام باشند مانند نشانه‌های ظهور، علم، معجزه و تولد از پیامبر گرامی اسلام‌(ص) و پاره‌ای دیگر نیازمند گذر زمان هستند مانند نزول حضرت عیسی‌(ع) رجعت و تشکیل حکومت عدل جهانی. با وجود معیارهای یاد شده شخصیت امام مهدی‌(ع) به سهولت شناخته خواهد شد و مومنان در این مهم با مشکلی مواجه نخواهند گردید.»

بررسی حلیت خمس در عصر غیبت

در طلیعه مقاله «بررسی حلیت خمس در عصر غیبت با توجه به توقیع امام عصر و تکیه بر دیدگاه احمد اسماعیل بصری» آمده است: «از آن‌جا که عده‌ای از فقهاء به استناد ادله‌ای از جمله توقیع شریف امام عصر (ع)، قائل به حلال بودن خمس برای شیعیان در دوران غیبت کبری شده‌اند، در این نوشتار به بررسی و ارزیابی توقیع مزبور و نیز دیدگاه احمد حسن می‌پردازیم. براساس تحقیق انجام گرفته و مراجعه به منابع معتبر روایی شیعه، توقیع شریف با توجه به سند، متن و نحوه بیان آن و نیز با توجه به روایات متواتر معارض، توانایی اثبات حلال بودن خمس برای شیعیان در عصر غیبت را ندارد، بلکه در این دوران مثل عصر حضور معصوم: پرداخت خمس بر شیعیان واجب است و وظیفه دریافت نیز بر عهده نواب عام حضرت _ فقهای جامع‌الشرایط و مراجع تقلید _ می‌باشد که باید در مصارف مشخص شده، به کارگیری شود. افرادی هم‌چون احمد حسن (که مدعی مهدویت است) قائلند در دوران عدم حضور امام و یا نائب خاص ایشان، پرداخت خمس واجب نبوده و نواب عام حق دریافت خمس را ندارند چرا که آنان نمی‌دانند موارد مصرفی که مورد رضایت امام است کدامند. که باید گفت براساس مستندات فقهی موارد مصرف خمس، مشخص است.»

نقش انتظار در اخلاق شهروندی

در چکیده مقاله «نقش انتظار و اندیشه مهدویت در اخلاق شهروندی» می‌خوانیم: «با توجه به پدیده پرشتاب جهانی‌شدن مفهوم «شهروند جهانی» با عبور از محدودیت‌ها و مرزهای سرزمینی و بهره‌گیری از هنجارها و ارزش‌های مشترک انسانی، ایجاد جهان‌شهری اخلاقی را نشانه رفته است. این معنا با جامعه مطلوب مورد نظر اسلام شباهت بسیاری دارد. خاصه آن‌که قرآن مجید سرنوشت نهایی بشریت را حاکمیت اهل ایمان و تقوا می‌داند و وراثت مستضعفین بر زمین را بشارت می‌دهد. بنابراین منتظران مصلح کل را که با کلیدواژه «جامعه مهدوی» انگاره‌سازی شده است می‌توان شهروندانی دانست که تابعیت آنان نه به مرزهای جغرافیایی، بلکه به قلمرو ایمانی آنان مربوط می‌شود. بر این اساس انتظار فرج را به مثابه یک شهر، و منتظران را چونان شهروندانی منظور می‌کنیم که وظیفه‌ اصلی آنان تمهید مقدمات و تامین شرایط لازم برای ظهور منجی عالم بشریت است. این جستار با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی و با رویکرد کتابخانه‌ای اصلی‌ترین مولفه‌های اخلاق شهروندی را بر مبنای فرهنگ انتظار و اندیشه مهدویت واکاوی و تبیین می‌کند. از این پژوهش چنین برمی‌آید که علیرغم آن‌که شهروندی با مفاهیمی چون مدرنیته و سکولاریسم ملازمت دارد، لکن مولفه‌های اخلاق شهروندی در فرهنگ انتظار معنایی ژرف‌تر و گستره‌ای وسیع‌تر می‌یابد.»