احتکار در صورت وحشت آفرینی از مصادیق محاربه است
استاد بازنشسته دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: اگر کسی دست به احتکار بزند، قوه قضائیه مسئول است با او برخورد کند چراکه هدف این کار ضربه زدن به منافع جامعه است و حتی ممکن است همانند کسی‌که رعب و وحشت ایجاد می‌کند با وی برخورد شود و در اسلام از این کار با عنوان محاربه نام برده شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصطفی‌پور، استاد بازنشسته دانشگاه خوارزمی، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی دیدگاه قرآن و روایات درباره احتکار پرداخت و گفت: احتکار یک بلای اقتصادی و تجاری است که اگر در جامعه به وجود بیاید مشکلات و تنگناهایی برای مردم ایجاد می‌کند. عده‌ای هستند که با عنوان اهل تجارت و تولیدکننده شناخته می‌شوند یا به منابع مورد نیاز مردم دسترسی دارند لذا در راستای سودجویی، این مال را در جایی قرار می‌دهند که در دسترس مردم نباشند تا از آن در راستای منافع خود استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
- مجازات سختی در انتظار محتکران است / الزام عرضه کالا به بازار
- اعدام در انتظار محتکرانِ شرایط بحران / گزارش‌دهندگان احتکار حمایت شوند
- اجازه جولان به سودجویان را نخواهیم داد
دلایل تحریم احتکار در دین مبین اسلام
وی ادامه داد: البته وقتی در رابطه با احتکار سخن گفته می‌شود معمولاً احتکار در مواد غذایی مورد نظر است ولی امروز می‌توانیم براساس قاعده «تنقیح مناط» آن را به سایر کالاها هم تسری دهیم. اینکه گفته شده احتکار مواد غذایی ممنوع است به این علت است که عده‌ای با این کار در معرض خطر قرار می‌گیرند و باعث نابودی و تلفات انسانی می‌شود.
مصطفی‌پور اظهار کرد: منظور از احتکار این است که هر ماده غذایی یا غیرغذایی که نبود آن جامعه را در تنگنا قرار دهد را از مردم دریغ کنیم؛ به گونه‌ای که اگر این امکانات در اختیار جامعه قرار نگیرد، جامعه دچار اضمحلال می‌شود چراکه امکانات اساسی در اختیار ندارد تا خود را از خطرات نجات دهد.
امیرالمؤمنین(ع) حتی در نامه به مالک اشتر می‌نویسد: احتکار باعث زیان به جامعه است بنابراین از آن جلوگیری کن چون پیغمبر اسلام(ص) از احتکار جلوگیری می‌کر
مصطفی‌پور افزود: اکنون که این بیماری وحشتناک کرونا به وجود آمده و یکی از راه‌های کنترل آن استفاده از مواد ضدعفونی و شوینده‌ای است که اگر استفاده نشود ممکن است تبعات زیادی برای مردم به دنبال داشته باشد بنابراین براساس قاعده «تنقیح مناط» میتوان حرمت احتکار مواد غذایی را درباره سایر کالاها هم مطرح کرد تا همانند مواد غذایی، احتکار همه کالاها ممنوع شود.
مسئولیت قوه قضائیه در برخورد با محتکران
استاد بازنشسته دانشگاه خوارزمی تصریح کرد: اگر هم مقام قضایی این مواد را کشف کرد وظیفه اوست که آن را در اختیار عموم جامعه قرار دهد تا نیازهای خود را برطرف کنند لذا بلافاصله باید این مواد احتکار شده را به جامعه عرضه کرده و نیاز مردم را برطرف کنیم. طبیعتاً در ارتباط با ماسک و مواد ضدعفونی کننده همین موضوع صدق می‌کند چراکه در شرایط کنونی، حیات جامعه به در دسترسی بودن این مواد بستگی دارد و اگر این کالاها نباشد ممکن است شاهد تلفات زیادی باشیم.
پیامدهای ناگوار احتکار در جامعه
این کارشناس اقتصاد اسلامی یادآور شد: با توجه به حیاتی بودن این امکانات اگر کسی دست به احتکار بزند، قوه قضائیه مسئول است که با او برخورد کند چراکه هدف این کار ضربه زدن به منافع جامعه است. حتی ممکن است همانند کسی که رعب و وحشت ایجاد می‌کند با وی برخورد شود. در اسلام از این کار با عنوان محاربه نام برده شده چراکه باعث ایجاد وحشت در جامعه خواهد شد.
وی افزود: احتکار مواد و کالاهای مورد نیاز مردم پیامدهای ناگواری برای جامعه دارد و باید با خاطیان برخورد کرد. حتی کسانی‌که به شایعه دامن می‌زنند نیز باید از لحاظ قضایی مورد برخورد قرار گیرند چراکه اقدام آنها هم باعث ناامنی و ایجاد رعب و وحشت خواهد شد و جامعه‌ای که دچار استرس باشد زمینه آن برای مبتلا شدن به ویروس کرونا بیشتر خواهد شد؛ پس دامن زدن به شایعه می‌تواند زمینه‌ساز مرگ انسان‌ها را فراهم کند بنابراین باید از پخش هر نوع شایعه‌ای نیز پرهیز کنیم.
دیدگاه پیامبر(ص) اسلام درباره محتکران
مصطفی‌پور بیان کرد: حتی اگر یک پزشک که می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد در این ایام از این کار فرار کند یا دنبال تفریحات شخصی برود باید مورد تعقیب قرار گیرد و با او برخورد شود. اگر به کرامت انسانی و نجات جان انسان‌ها و امنیت جامعه فکر می‌کنیم طبیعتاً باید با اینگونه موارد برخورد کنیم.
وی با اشاره به روایات مرتبط با احتکار در دین مبین اسلام اظهار کرد: در روایتی از پیغمبر اکرم(ص) آمده که در مورد محتکران فرمودند: «لا یحتکر الا الخوانون؛ احتکار نمی‌کنند مگر خائنان». پس احتکار همانند خیانت به جامعه است. در روایتی دیگر از پیغمبر اسلام(ص) آمده است: احتکار نمی‌کند مگر کسی که دچار خطا شده است. پیغمبر در جای دیگر فرمود: انسانی که در بازار مسلمانان احتکار می‌کند همانند کسی است که راه کفر و الحاد را در پیش می‌گیرد و کتاب خدا را انکار می‌کند.
حجت‌الاسلام مصطفی‌پور در پایان گفت: امام علی(ع) نیز در مورد محتکران فرموده است: احتکار موجب محرومیت می‌شود. ایشان همچنین فرموده‌اند: احتکار روش انسان‌هایی است که اهل فسق و فجور هستند. در روایت دیگر آمده است که احتکار از رذایل اخلاقی است. امیرالمؤمنین(ع) به مالک اشتر می‌نویسد: احتکار باعث زیان به جامعه است بنابراین از آن جلوگیری کن همانطور که پیغمبر اسلام(ص) از احتکار جلوگیری می‌کرد.
انتهای پیام
