علیرضا صدرا، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، درباره سطح عملکرد مدیریتی دولت و کارآمدی آن در موضوع مقابله با کرونا گفت: در روزهای اخیر مصاحبه جدیدی را از فرانسیس فوکویاما مطالعه میکردم. همانطور که میدانید فوکویاما لیبرال دموکراسی را پایان تاریخ و نماد کمال کارآمدی بیان کرده بود و پس از بحرانهای دهه گذشته در غرب پایان لیبرال دموکراسی را اعلام کرد. اما در مصاحبه اخیر بیان کرد که دو نوع نظام سیاسی در جهان وجود دارد؛ نظامهای دولتسالار که او آنها را دیکتاتوری خوانده مانند چین و نظامهای دموکراتیک مانند آمریکا و کشورهای غربی. او در ادامه میگوید فارغ از نوع نظام باید دولت در وهله اول قوی باشد، در حالی که در نظامهای مردمسالار قدرت شکسته شده و دولت مرکزی ضعیف میشود.
صدرا افزود: فوکویاما در ادامه بیان میکند که بحرانهای جهانی نشان میدهد چه نظامهای سیاسی دولتسالار چه دموکراتیک باشند اما در نهایت باید دولت در آن نظام مقتدر باشد و نظام سیاسی چین با وجود اینکه مردمسالار نیست اما دولت کارآمد است و مردم به آن اعتماد دارند.
وی با ذکر اینکه بحران جهانی کرونا محکی برای کارآمدی و ناکارآمدی دولتها و نظامهای سیاسی است، گفت: این ویروس نشان داد بشر با وجود ادعاهای بزرگ و غرورآمیز درباره کشفیات مختلف در زمین و آسمان، اما در تشخیص یک ویروس درمانده است و پیشرفتهترین کشورها را در حوزههای مختلف فلج کرده است.
صدرا اظهار کرد: قبل از تحلیل نحوه عملکرد جمهوری اسلامی ایران در مقابله با این ویروس باید بگویم کاملاً معتقدم این اتفاق یک هجمه بیولوژیکی بوده که هدف آن نیز ایران و چین بودند و اسرائیل و آمریکا پشت سر این قضیه قرار دارند و کشورهای غربی و حتی عربستان نیز از این هجمه بیاطلاع نبودند. زیرا چین به عنوان یک قدرت اقتصادی و ایران به عنوان یک قدرت ایدئولوژیکی و سیاسی خطری برای آنها بودند و اینها به واسطه شکست توطئههای قبلی از روی استیصال دست به چنین عملیات نظامی ـ جاسوسی ـ بیولوژیکی زدند و قرائن آن نیز روزبهروز بیشتر میشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: گواه این ادعا نیز آن است که در همان روزهای آغاز شیوع این ویروس در چین وزیر بازرگانی آمریکا آن را اتفاقی به نفع اقتصاد آمریکا دانست یا در اسرائیل رئیس موساد به عنوان رئیس ستاد یا کمیته مبارزه با این ویروس انتخاب میشود و این نشان میدهد که این یک پروژه اطلاعاتی و جاسوسی بوده است.
وی یادآور شد: در واقع به نظر میرسد شیوع این ویروس در کنار برخی تحرکات آمریکا و اسرائیل در منطقه و جنگ روانی و رسانهای رسانههای فارسی زبان برای ناکارآمد نشان دادن نظام بهداشتی و درمانی در جهت کنترل این ویروس اجزای یک پروژه هستند.
صدرا ابراز کرد: این ویروس در ایران تا حدود زیادی مدیریت شده اما طبق گفته مسئولان هنوز مهار نشده و همچنان کشور در معرض خطر است ولی در عین حال تا حدود زیادی ابعاد موضوع برای مسئولان روشن شده و میدانند چه اقداماتی را باید انجام دهند و این موفقیت بسیار خوبی است. البته اگر مجموعه دولت زودتر متوجه این ویروس میشد بهتر بود و آمادگی بیشتری هم ایجاد میشد و نقطه ضعفی که میتوان بیان کرد همین است. اما برآیند کار نشان میدهد که این موضوع در کشور مدیریت شده است. در حالی که در آمریکا و برخی کشورهای غربی به نوعی از کنترل خارج شده است و آنها برای اینکه خود را موفق نشان دهند از الان احتمال تلفات بالا را مطرح میکنند تا اگر 100 تا 200 هزار نفر هم کشته دادند بگویند عملکرد خوبی داشتهاند در حالی که این اقدامات یک جنگ روانی برای تحمیق مردم خودشان است.
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران بیان کرد: تجربه جمهوری اسلامی ایران در مبارزه و کنترل این ویروس نشان میدهد پس از انقلاب اسلامی در موضوع بهداشت و درمان به شکل مردمی کار شده و شبکههای بهداشتی و درمانی خوبی شکل گرفته و ایران پس از انقلاب توانسته بسیاری از بیماریهای اپیدمیک را با اقدامات مردمی و سرمایهگذاریهای مردمی ریشهکن کند.
صدرا افزود: همچنین با سرمایهگذاری در حوزه پزشکی کادر درمانی مناسبی جایگزین پزشکهای هندی و فیلیپینی در ایران شد که تا سالهای 71 و 72 حدود 7500 نفر از آنان در ایران بودند. در حالی که عدهای میگفتند میزان پزشک در ایران زیاد است و به مرحله اشباع رسیده است. اما بحران کرونا نشان داد که این سرمایهگذاری در حوزه پزشکی، بهداشتی و درمانی اقدامی درست و آیندهنگرانه بوده است و شبکه بهداشتی و درمانی خدمات را تا روستاها رسانده است. در حالی که اروپا و آمریکا از این منظر کاملا فلج و شکستخورده هستند چون تمرکز خود را به دلیل نگاه سودمحورانه و درآمدزایی بر بیماریهای خاص معطوف کردهاند و در این حوزه مردممدارانه عمل نمیکنند. در حالی که جمهوری اسلامی ایران شبکه بهداشتی و درمانی خود را مردممدارانه شکل داده و این بحران موفقیت این نگاه را نشان داد و مشخص کرد ما باید در حوزههای اقتصادی و سیاسی نیز به همین شکل، مردممحور، عمل کنیم و میتوانیم.
وی تصریح کرد: البته قطعاً ضعفها و نارساییهایی هم وجود دارد اما نباید آن را بیش از اندازه بزرگ کرد تا نقاط مثبت را تحت تأثیر قرار دهد، زیرا دشمن هم در این موضوع میخواهد با برجسته کردن نقاط ضعف و کاستیها، مجموعه عملکرد موفقیتآمیز نظام بهداشتی و درمانی را به حاشیه ببرد. میتوان از این مسئله به مثابه یک فرصت برای جهش تولید استفاده کرد که به اعتقاد من تبدیل به فرصت هم شده و در حال نشان دادن خود به طور روزافزون است.
صدرا درباره برخی نگرانیها نسبت به موضوع مدیریت این قضیه پس از پایان تعطیلات و بروز برخی ناهماهنگیها در بین دو حوزه و نظام اقتصاد و سلامت گفت: این اتفاق فرصتی را برای ارتباطات جدید در حوزههای مختلف از جمله آموزش و اقتصاد برای کشور فراهم کرده است. بنابراین نباید مسئله فاصلهگذاری اجتماعی را به معنی تعطیلی کشور در نظر گرفت بلکه باید فعال کردن کشور را به شکل مجازی توسعه داد. در عین حال میتوان سر کار حاضر شد اما ضوابط و اصول بهداشتی را نیز رعایت کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ابراز کرد: کشور باید فعال باشد اما این فعال شدن میتواندبا ابزارهای ارتباطاتی جدید به صورت مجازی باشد و این اگر به یک الگو نیز تبدیل شود بسیاری از هزینههای غیر ضرور از جمله رفت و آمدها و کاغذبازیها را کاهش میدهد و میتواند بسیاری از امکانات جدید را در حوزه اقتصاد بازیابی کند. لذا تأکید میکنم کشور باید فعالتر از قبل شود زیرا این لازمه جهش است اما این کار باید در عین رعایت موازین و اصول بهداشتی باشد. در واقع اشتغال و آموزش فراگیر را میتوان در این فضا با هزینهای بسیار پایینتر فراهم کرد.
وی تأکید کرد: در خانه نشستن نباید تعطیل کردن کار و فعالیت باشد و چالش امروز مسئولان هم این است که در عین اینکه کشور را در حوزههای مختلف فعال کنند همزمان فاصلهگذاری اجتماعی اجرا شود و این میتواند یک تجربه مدیریتی جدیدی برای کشور باشد که فرصتهای جدیدی را به ویژه در حوزه آموزش و اشتغال مجازی و فراگیر نیز خلق کند.
صدرا در پایان اظهار کرد: امروز به لحاظ سیاسی فضای خوبی به لحاظ وحدت ملی در کشور شکل گرفته و تمام جناحهای سیاسی که پس از انقلاب دائم در حال جدل و جدال بودند در جهت جدیدی، که همان ارائه راهکار و برنامه برای حل این بحران است، فعال شدند.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام