پیام همدلی و انسان‌دوستی سعدی برای جهانیان
مدیر مرکز سعدیشناسی گفت: شعرهای سعدی مانیفست او برای همدلی، انسان‌گرایی، انسان‌دوستی و تلاش برای دستیابی به جامعه آرمانی و مدینه فاضله است.
به گزارش ایکنا، نخستین روز اردیبهشت‌ماه به نام استاد سخن، سعدی، نامگذاری شده است که بحق او را «افصح المتکلمین» یعنی فصیح‌ترین گوینده و شاعر نامیده اند. بدون تردید سعدی در حکم یکی از شاعران مهم فارسی‌زبان است که نامش در کنار بزرگانی همچون فردوسی، نظامی گنجوی، مولوی و حافظ می‌درخشد و برخی حتی او را بزرگ‌ترین شاعر ایران یا از بزرگ‌ترین سخنوران و ادیبان جهان می‌دانند که فصاحت و زیبایی کلام او را مانندی نیست و شیوایی آن در نظم و نثر زبانزد همگان است. شیخ مصلح‌الدین مشرف بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی حدود سال ۶۰۶ هجری در شهر شیراز متولد شد. وی سفر‌های خود را تقریباً در سال 620 یا 621 آغاز کرد و در سال ۶۵۵ سفرش را با بازگشت به شیراز به اتمام رساند. برخی سال وفات او را ۶۹۱ و گروهی ۶۹۰ هجری می‌دانند. با توجه به جایگاه ویژه سعدی شیرازی در تاریخ ادبیات فارسی و نقش برجسته او در فرهنگ و ادب ایران اسلامی و برای شناختن و شناساندن ویژگی‌های شخصیت، آثار، دوران تاریخی و اجتماعی، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری استاد سخن و ساماندهی پژوهش‌های مربوط به سعدیشناسی، شهریور ۱۳۷۸ مرکز سعدیشناسی در شیراز راه‌اندازی شد. برای آشنایی با روند سعدیپژوهی و سعدیشناسی در کشورمان با کوروش کمالی سروستانی، مدیر مرکز سعدیشناسی، گفت‌وگو کرده‌ایم که مشروح آن را می‌خوانید:
براساس آمار کتاب‌های منتشر شده روشن است که در یک سال گذشته بیش از ۲۱۹ عنوان کتاب در شمارگانی حدود ۲۲۰ هزار نسخه درباره سعدی و آثار وی منتشر شده و نشان‌دهنده این است که برخی سال‌ها افتی در این زمینه داشتیم، اما در مجموع تیراژ قابل توجهی از آثار سعدی منتشر می‌شود. همچنین سعدی‌‌پژوهان بسیاری در دو دهه اخیر کتاب‌ها و مقالات گوناگونی را درباره سعدی نوشته‌اند که هم در شرح غزلیات بوده و هم درباره تفکر و اندیشه سعدی به رشته تحریر درآمده است که نشان می‌دهد نسبت به دوره‌های قبل از زمانی که یاد روز سعدی از اول اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۷ شکل گرفت و در شیراز و تهران و برخی شهر‌ها و کشور‌های دیگر برگزار شد، فرصتی به وجود آمد که سعدی‌‌پژوهان به سعدی بپردازند، اما هنوز غنایی که کلیات سعدی، اندیشه، زبان و آثار سعدی دارد، جای کار بسیاری از نظر محتوایی و فرم و تصحیح کلیات دارد و امیدواریم در سال‌های آتی این اتفاقات رخ دهد و سعدیپژوهی از غنای بیشتری برخوردار شود.
همانطور که می‌دانید سعدی در اقصای عالم شاعری شناخته شده و تقریباً آثارش به بسیاری از زبان‌های جهان ترجمه شده است، از زمان ترجمه اولین گزیده گلستان در سال ۱۶۳۴ میلادی که توسط آندره دوریه به زبان فرانسوی چاپ و منتشر شد تا امروز آثار سعدی به زبان‌های گوناگون انگلیسی، آلمانی، اسپانیایی، لاتین، ژاپنی، روسی، چینی، لهستانی، هلندی، عربی، ایتالیایی و ... ترجمه و منتشر شده است. در شبه قاره هند نیز سعدی جایگاه ویژه‌ای دارد و مدت‌ها کتاب گلستان و بوستان، کتاب درسی بوده و اولین کلیات سعدی نیز در کلکته به چاپ رسیده و آثار سعدی به زبان‌های اردو، پنجابی و سانسکریت منتشر شده و منتخبی از آثار سعدی با عنوان «کریما» چاپ شده که منسوب به سعدی است و در ایران کمتر شناخته شده، اما در آنجا چاپ و به عنوان کتاب درسی استفاده می‌شود. در ترکیه هم گلستان و بوستان از اقبال عام برخوردار بوده و شرح «سودی بر گلستان سعدی» یکی از نشانه‌های این اقبال است. علاوه بر این نویسندگان و شاعران بزرگی مانند پوشکین، گوته، ارنست رنان، ویکتور هوگو و نیکلسون انگلیسی که شعری را برای سعدی می‌سراید، تحت تأثیر آثار سعدی قرار گرفته و به ستایش او پرداخته‌اند و همه این‌ها نشان می‌دهد سعدی در جهان کلاسیک با اقبال برخوردار بوده و اکنون به میزان کمتری این نوع نگاه وجود دارد. هر چند کتاب‌هایش چاپ می‌شود و آخرین این کتاب‌ها ترجمه کامل بوستان در ایتالیا بود و مرکز سعدیشناسی با همکاری شهر کتاب در چارچوب جهانی کردن سعدی و گفت‌وگو بین سعدی‌‌پژوهان و پژوهشگران ایرانی و خارجی از سال ۱۳۹۱ تاکنون مجموعه‌ای با عنوان «۱۰ سال سعدی با شاعران بزرگ جهان» را در قالب همایش‌هایی برگزار می‌کند و تاکنون همایش‌هایی مانند سعدی و پوشکین، سعدی و یونس امره، سعدی و سروانتس، سعدی و متنبی، سعدی و کنفوسیوس، سعدی و ویکتور هوگو، سعدی و شیلر در تهران و شیراز و شهر‌های مختلف جهان برگزار شده و امسال هم قرار بود این همایش برگزار شود که متأسفانه به دلیل شرایطی که در جهان رخ داد به زمان دیگری موکول شد.
آثار سعدی مانند همه شاعران کلاسیک جهان از نظر فرم و محتوا اهمیت دارد. کتاب‌های کلاسیک در هر دوره خوانندگان و دوستدارانی دارد. گلستان در قرن هفتم هجری (۱۳ میلادی) و بوستان مملو از انسان‌گرایی، همدلی، دوستی، عشق و احترام به فضیلت‌های گوناگونی است که سعدی در باب‌هایی مانند قناعت، عشق، دوستی، تربیت، رضا و ... به آن پرداخته است. شخصیت‌هایی که سعدی در حکایت‌ها و شعرهایش مورد توجه قرار داده در پیرامون ما دیده می‌شوند و بحث‌های او درباره نزدیکی انسان‌ها برای ما قابل توجه است. در واقع او همیشه به دستگیری بینوایان، زیردستان، همدلی، همراهی و تعامل توصیه می‌کند.
چون عضوی به درد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی‌غمی/ نشاید که نامت نهند آدمی
