طراحی ماسک؛ تخصصی بین رشته‌ای / تولید ماسک بهداشتی نیاز به کار تیمی دارد
استاد دانشگاه و مدرس طراحی لباس ضمن هشدار درباره تولید ماسک‌های بهداشتی بدون توجه به اصول صحیح طراحی، گفت: برای طراحی ماسک مناسب باید طراحان، الیاف‌شناسان، متخصصان پزشکی، روانشناسان و حتی جامعه‌شناسان طی یک کار تیمی اقدام به طراحی کنند.
الناز حدیدی، استاد دانشگاه و مدرس طراحی لباس، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به تولید گسترده ماسک برای پیشگیری از کرونا توسط گروه‌های مختلف در کشور، بر لزوم طراحی حرفه‌ای ماسک‌های بهداشتی تأکید کرد و گفت: طراحی لباس یا هر وسیله پوشیدنی یک تخصص بین رشته‌ای است و با علومی از قبیل جامعه‌شناسی، هنر، روانشناسی، اقتصاد و بهداشت و طراحی لباس ارتباط دارد.
وی ادامه داد: به همین دلیل برای طراحی ماسک علاوه بر اینکه باید حالت صورت و زوایای چهره افراد، که مربوط به رشته اندام‌شناسی و طراحی لباس است، مد نظر قرار گیرد، بسیار مهم است که متخصص نساجی به کمک متخصص پزشکی پارچه مناسب را برای دوخت ماسک پیشنهاد کند، چراکه پارچه مورد استفاده و کش به کار رفته در ماسک نباید حساسیت‌زا باشد؛ از سوی دیگر باید بتواند جریان هوا را به اندازه‌ای کنترل کند تا ویروس به داخل ماسک منتقل نشود و الیافی با تراکم و تکنولوژی مشخص استفاده شود.
خطرات بهداشتی طراحی نامناسب ماسک
این داور بخش مسابقه زنده طراحی لباس جشنواره فجر هشدار داد: بی‌توجهی به طراحی درست ماسک‌ها موجب می‌شود که افراد هنگام استفاده احساس راحتی نکنند و مجبور باشند مدام به ماسک خود دست بزنند یا آن را روی صورتشان جابه‌جا کنند و همین مسئله از نظر بهداشتی خطرناک است؛ بنابراین باید در طراحی ماسک‌ها ساختار صورت غالب ایرانی‌ها مد نظر قرار گیرد.
وی تصریح کرد: طراحی ماسک موضوعی بین رشته‌ای است و لازم است چندین متخصص در کنار هم اقدام به چنین کاری کنند. برای گروه‌های خاص نیز باید ماسک‌های خاص طراحی کرد؛ برای مثال، کودکان و نوجوانان باید ماسک‌هایی با طراحی خاص گروه سنی خود داشته باشند تا به استفاده از این ماسک‌ها ترغیب شوند.
استفاده از روانشناسی رنگ‌ها
حدیدی به استفاده از روانشناسی رنگ‌ها در طراحی ماسک کودکان و نوجوانان اشاره و تأکید کرد: از هنر طراحی می‌توان برای ایجاد جذابیت در ماسک‌ها استفاده کرد، حتی می‌توان خلاقیت‌هایی را در فرم ماسک‌های کودکان ایجاد و آنها را به شکل شخصیت‌های مورد علاقه‌شان طراحی یا تصاویری را بر روی ماسک با رعایت مسائل بهداشتی چاپ کرد. ماسک‌هایی که صورتک‌هایی روی آنها چاپ شود برای کودکان جذاب است و نباید صورتشان اذیت شود و اشکال فانتزی مورد علاقه کودکان بر روی آن چاپ شده باشد تا به استفاده از این ماسک‌ها تمایل پیدا کنند.
این مدرس طراحی لباس، استفاده از رنگ برای طراحی ماسک را پیشنهاد کرد و گفت: برخی از کارتن‌ها نمادهای رنگی دارند که موجب گرایش کودکان به رنگ‌ها شده است. استفاده از روانشناسی رنگ‌ها برای کنترل کردن تأثیری که هر رنگ بر روی فرد می‌گذارد نیز یکی از مباحثی است که باید در طراحی ماسک مورد استفاده قرار گیرد. متأسفانه بی‌توجهی به این اصول موجب استفاده نکردن گروه‌هایی از مردم یا استفاده غلط عده دیگری از ماسک شده است که در نوع خود خطرات بهداشتی را در پی دارد.
وی به فشار روانی ناشی از کرونا بر جامعه اشاره و تصریح کرد: حتی می‌توان با استفاده از هنر طراحی لباس، لباس‌هایی برای بیماران و کادر درمان طراحی کرد که حس امید و بهبودی را به آنها انتقال دهد. با نوشتن پیام‌ها و شعارهای انگیزشی بر روی لباس‌ها نیز می‌توان در بهبود حال بیماران مؤثر بود.
طراحان از علم روانشناسی و پزشکی کمک بگیرند
مؤلف کتاب تأثیر پوشاک بر شخصیت و رفتار انسان، افزود: در ابتدای شیوع کرونا به دلیل استرس‌ها و فشارهای ناشی از شیوع این بیماری فقط به بحث تولید هر چه سریع‌تر ماسک، شیلد، لباس و ... توجه شد اما با کاهش شیوع این بیماری به نظر می‌رسد باید بیشتر به این مباحث توجه کنیم، به خصوص اینکه بعد از کرونا روابط انسانی و اجتماعی تغییر کرده و به سمت بهتر شدن پیش خواهد رفت. اکنون همه تحت فشار و استرس قرار داریم اما همین فشار موجب می‌شود به این مسئله فکر کنیم که برای پیشگیری از وقوع چنین رخدادهایی در آینده چه باید کرد و یا حداقل چگونه برای همدیگر شرایط بهتر را فراهم کنیم. این مسئله در لباس و پوشش هم مطمئناً رخ خواهد داد و چه بهتر که طراحان لباس که بسیاری از آنها اکنون در منازل خود هستند و نمی‌توانند در مزون‌ها یا محل کارشان فعالیت کنند، با استفاده از روانشناسی و تخصص‌های پزشکی، لباس‌هایی را طراحی کنند که ضمن اینکه زیبا بوده و حس خوبی به استفاده‌کنندگان می‌دهد، کاملاً حرفه‌ای و متناسب با شغل کادر درمان و عموم مردمی که می‌خواهند از آن استفاده کنند، طراحی شده باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که کدام گروه از فعالان عرصه مد و لباس در اثر شیوع کرونا کمتر آسیب‌دیده‌اند؟ اظهار کرد: شرکت‌ها و افرادی که از زمان آغاز فعالیتشان به زیرساخت‌های بنیادی کسب و کارشان فکر کرده و این زیرساخت‌ها را به درستی طراحی کرده بودند، در اثر شیوع کرونا آسیب کمتری دیده‌اند و پس از کرونا نیز قوی‌تر به مسیر خودشان بازخواهند گشت.
حدیدی در تشریح زیرساخت‌های بنیادی گفت: شرکت‌ها و افرادی که بسترهای فروش اینترنتی را به شکل قوی راه‌اندازی کرده بودند یا به این فکر کرده بودند که سرمایه خود را در بخش‌های دیگر تقسیم کنند تا در هنگام آسیب سرمایه آنها بازگردد یا راه‌هایی را برای ارائه خدمات مجازی بسترسازی کرده بودند، کمتر آسیب دیدند.
وی در پایان بر لزوم تشکیل تیم‌های تخصصی برای طراحی ماسک تأکید کرد و تصریح کرد: طراحی لباس یک کار تیمی است و اینطور نیست که یک طراح لباس در کارگاه خود بنشیند و پارچه‌ای را برش زده و به لباس تبدیل کند. برای طراحی ماسک باید چند طراح در کنار چند الیاف‌شناس قرار گیرند تا پارچه و کش مناسب طراحی ماسک انتخاب شود، اصول بهداشتی را باید متخصصان بهداشتی ارائه کنند، روانشناسان در خصوص رنگ و حالتی که ماسک به چهره می‌دهد نظر دهند و ... تا در نهایت بهترین نظرات به بهترین طرح‌ها تبدیل شود.
انتهای پیام
