پندهای امیرمومنان(ع) برای گذران زندگی دنیا

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة، شامگاه گذشته، سوم اردیبهشت ماه، در جلسه شرح نهج البلاغه که به صورت مجازی از پایگاه هدایت نور پخش شد، عنوان کرد: مقصود آفرینش جز از طریق دیانت محقق نمی شود به دلیل این که غایت وجودی‌ها عبودیت است و عبودیت جز از صراط مستقیم ادیان نمی‌گذرد.

انصاری با اشاره بخش‌هایی از خطبه ۹۹ نهج البلاغه اظهار کرد: امام علی(ع) به دلیل اهمیت دین و دیانت در ابتدای این خطبه به همین موضوع می‌پردازند، در واقع باید امر دین را سامان داد تا طعم عافیت جسم پس عافیت روح حاصل شود، البته آن حضرت عافیت دین و جسم را پیوسته می‌دانند.

عافیت پیوسته روح و جسم

صاحب تفسیر مشکاة تصریح کرد: امام علی(ع) در این خطبه از تعبیر ادیان استفاده می‌کند و جمع دین را به کار می‌برند، یکی از دلایل تعبیر ادیان این است که مراد امام(ع)، همه انسان‌ها هستند و پس از آن نیز تعبیر «ابدان» یعنی جمع بدن‌ها را به کار می‌برند و بدیهی است که آدمی تن با عافیت می‌خواهد تا در خدمت روح باشد.

وی با اشاره به توصیه امیرمؤمنان(ع) خطاب به مردم ادامه داد: هنگامی که بزرگی می‌خواهد دستاوردهای عمر خود را به دیگران برساند و کسان خود را از توصیه‌هایش بهره‌مند کند، چنین تعبیری به کار می‌برد.

انصاری با تشریح توصیه‌های حضرت علی(ع) در این خطبه خاطرنشان کرد: دلبستگی به دنیا باعث می‌شود آنچه مقصد نیست، مقصود انسان واقع شود، امام این خطبه را با این نکته آغاز می‌کند که دلبستگی به دنیا را رها کنید، دنیا محبوبی پایدار نیست که پای شما آدمیان بایستد و پایان خوشی ندارد.

این مفسر قرآن تصریح کرد: انسان باید به چیزی دل بسته باشد که پای او بایستد و یارش باشد، ویژگی‌های دنیا اینگونه نیست، امیرمومنان(ع) گذرا بودن دنیا را با مثالی بیان می‌کنند و می‌گویند: «مثل شما و این دنیا مثل مسافری است که راهی را طی می‌کند، اما وقتی هنوز که وارد مسیر می‌شود، می‌بیند راه تمام شده» این چنین دنیا سریع می‌گذرد.

وی افزود: امام می‌فرماید: «چه امیدی است برای بقا و دوام کسی که نقطه پایانی بدون تعیین زمان دارد و مسلما می‌داند که روزی عمرش به پایان می‌رسد. این نقطه پایان باعث می‌شود تا شیوه و برنامه‌ریزی زندگی در دنیا براساس این واقعیت تنظیم شود.»

انصاری بیان کرد: چه امیدی است برای انسانی که قاعده مرگ، زمزمه‌وار در پی او می‌آید و او را رهنمون می‌کند و انسان بدون توجه به این واقعیت رفتار می‌نماید. این دنیایی است که انسانی یقین دارد از موقعیت‌های فردی و اجتماعی آن برکنده می‌شود.

مجادله باطل بر سر عزت دنیوی

وی با اشاره به توصیه‌های امیرمومنان(ع) پس تشریح واقعیت‌های دنیا بیان کرد: امام علی(ع) سه توصیه را برای گذران زندگی در دنیا مورد تاکید قرار می‌دهد، یکی اینکه «در فخر و عزت دنیا به رقابت و مجادله نپردازید»، امام(ع) می‌داند که انسان‌ها به شدت با خصومت برای جاه‌طلبی و رسیدن به قدرت تلاش می‌کنند.

صاحب تفسیر مشکاة تصریح کرد: انسان‌ها در دنیا دچار اعتباریات می‌شوند که هیچ حقیقتی ندارد و این اعتبارات انسان را فرو می‌کشد، حتی ممکن است این جاه‌طلبی در سطوح پایین جایگاه‌های اجتماعی و حتی در خانواده رخ دهد، برای رسیدن به چنین مقاصدی انسان باید بسیاری از ارزش‌ها، حقوق خدا و خلق را کنار بگذار تا به این مقام برسد.

وی ادامه داد: امام(ع) در توصیه دوم خود می‌فرماید: «به زینت دنیا شگفت زده و خودباخته نشوید.» نعمت‌های دنیا ابزاری برای بهتر زیستن در جهت تقرب به پروردگار است، بدانید که این زینت‌ها به اندازه در خدمت شماست و استفاده از آن قواعد و چارچوبی دارد.

انصاری اضافه کرد: امیرمومنان(ع) در توصیه سوم نسبت به زندگی در دنیا می‌فرماید: «جزع و خودباختگی در زمان تلخی‌ها و دشواری دنیا نداشته باشید. استوار بایستید و پا پس نکشید و با قدرت در مقابل سختی‌ها قرار گیرید. هنگامی که مسلح به سلاح صبر باشید از این مشکلات عبور خواهید کرد.»