مسیر سعادت روشن و بدون ابهام است

حبیب‌الله صابری‌نسب، پیشکسوت و پژوهشگر قرآن، در رابطه با نکات و پیام‌های جزء بیست‌و‌ششم قرآن در گفت‌و‌گو با ایکنا از استان مرکزی، گفت: این جزء از کلام وحی از آیه 33 سوره مبارکه «جاثیه» آغاز شده و تا آیه 30 سوره «ذاریات» ادامه دارد. سوره‌های احقاف، محمد، فتح، حجرات و ق نیز در این جزء هستند.

وی تصریح کرد: سوره «احقاف» دارای مضامینی همچون بیان عظمت قرآن، معاد، داستان قوم عاد، دعوت پیامبر(ص) به حجر است. امام صادق(ع) در رابطه با فضیلت تلاوت این سوره فرمودند: «هرکه در هر شب جمعه این سوره را بخواند، خداوند وقت دنیا را برمی‌دارد از وقت قیامت در امان است».

صابری‌نسب لزوم احسان به والدین را مورد تأکید قرار داد و با استناد به آیه 15 سوره احقاف «ووَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ»، افزود: تکریم پدر و مادر بارها در قرآن سفارش شده است. امروز تحکیم بنیان خانواده بسیار ضروری است و رهبری نیز در این خصوص تأکید بسیار دارند.

پیام‌های سوره «محمد»

وی با بیان اینکه نشستن کرختی و سستی به‌دنبال دارد، به ضرب‌المثل از تو حرکت از خدا برکت اشاره کرد و گفت: خداوند در سوره محمد(ص) آیه هفتم فرموده است: «یا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ، اى كسانى كه ايمان آورده‌‏ايد اگر خدا را يارى كنيد ياريتان مى‌‏كند و گامهايتان را استوار مى‌‏دارد».

صابری‌نسب اضافه کرد: جوانان باید بدانند راز و رمزی بین آیات الهی با سبک زندگی اسلامی وجود دارد. نوجوان و جوان امروز را با توجه به توسعه فضای مجازی مسموم نباید به حال خود رها کرد همه وظیفه داریم از تفکر او در برابر وسوسه‌ها پاسداری کنیم. برنامه‌ریزی‌های فرهنگی متناسب با مبانی قرآن و ذوق نوجوانان می‌تواند از روح و روان سرمایه نظام حفاظت کرد.

نکات کلیدی سوره «فتح»

وی ادامه داد: سوره «فتح» مدنی و دارای 29 آیه است. بشارت صلح مکه، صلح حدیبیه، بیعت رضوان، مقام پیامبر(ص) و هدف ایشان، کارشکنی منافقان، معرفی جنگ گریزان، صفات پیامبران از جمله مضامین این سوره است.

صابری‌نسب به آیه 29 این سوره اشاره کرد و افزود: در این آیه نکاتی همچون مهربان بودن با مؤمنان، عدم نفوذپذیر بودن در برابر کافران، اقامه نماز در ملأعام و سیمای مؤمنان ذکر شده است که هر کدام از آنان را در زندگی امروز همچون اجرای رزمایش کمک مؤمنانه، مقابله با دشمنان شاهدیم.

پیام‌های سوره «حجرات»

این پژوهشگر قرآنی با بیان اشاره به اینکه نام دیگر سوره «حجرات» آداب و اخلاق است، اظهار کرد: مسائل مهم اخلاق اجتماعی، مبارزه با اختلافات، تقوی از جمله مباحثی است که در این سوره به آنها اشاره می‌شود.

وی به آیه 6 این سوره «یا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا أَن تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ، اى كسانى كه ايمان آورده‌‏ايد اگر فاسقى برايتان خبرى آورد نيك وارسى كنيد مبادا به نادانى گروهى را آسيب برسانيد و [بعد] از آنچه كرده‌‏ايد پشيمان شويد» استناد کرد و گفت: ذکاوت و هوشیاری از شاخصه‌های رفتاری مؤمنان به ویژه جوانان مؤمن است. امروز در فضای مجازی و ماهواره‌ها سخنانی علیه گروه‌های مذهبی و نظام بیان می‌شود که همگی پوچ و تهی است، جوان نباید به توطئه فاسقان گوش دهد تا بدون آگاهی زمینه آسیب به قشری را فراهم کند.

صابری‌نسب رعایت حقوق دیگران، ایجاد صلح و سازش بین مؤمنان و پرهیز از اختلاف را از دیگر نکات مهم این سوره برشمرد و به آیه 11 همین سوره که می‌فرماید: «یا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن يَكُونُوا خَيْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَى أَن يَكُنَّ خَيْرًا مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ» اشاره کرد و افزود: پرهیز از تمسخر دیگران مورد تأکید قرآن و اهل‌بیت(ع) است، هیچ انسانی حق مسخره کردن دیگران را به دلایل مختلف ندارد، هیچ انسانی بر دیگری برتری ندارند و با استناد به آیات الهی تنها ملاک برتری میزان تقواست.

وی انسان‌ها را به ستارالعیوب بودن توصیه کرد و افزود: ستارالعیوب یکی از نام‌های خداوند است و اگر ادعای یکتاپرستی داریم باید از عیوب دیگران بگذریم، این شاخصه مهم اخلاقی و پرهیز از تهمت و برچسب بد زدن از دیگر نکاتی است که در آیه 11 همین سوره بیان شده است.

چهره برتر قرآنی کشور پرهیز از بددلی، تجسس در زندگی دیگران و غیبت را از نکات اخلاقی آیه 12 سوره «حجرات» دانست و با استناد به این آیه «یا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ» گفت: مسیر سعادت کاملاً روشن و بدون ابهام است، برای حرکت در این مسیر کافی است تا از مسیر قرآن منحرف نشویم.

نکات سوره «ق» و «ذاریات»

 وی با بیان اینکه زبان، رسالت بسیار خطیری در ادامه حرکت مؤمن در مسیر سعادت دارد، به آیه 18 سوره «ق»، «مَا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ، [آدمى] هيچ سخنى را به لفظ درنمى‌‏آورد مگر اينكه مراقبى آماده نزد او [آن را ضبط مى‏‌كند]» اشاره کرد و گفت: زبان تنها عضوی است که می‌تواند حرکت ما را در مسیر درست تسریع کرده و یا کاهش دهد. انسان می‌تواند با زبان دلی را به دست آورده و یا دلی را برنجاند، همه باید از این عضو بسیار حساس مراقبت کنیم تا حتی ناخواسته موجب آزار کسی فراهم نشود.

وی در پایان نکوهش داوری بی‌دلیل، انس با سحرخیزی، انس با استغفار، شریک مال، وجود روزی در آسمان را از جمله پیام‌های سوره «ذاریات» ذکر کرد و افزود: معاد توحید، داستان موسی و عاد، مبارزه اقوام لجوج با انبیاء از مباحث مطروحه در این سوره است.