قتل‌های ناموسی؛ ابعاد روانشناختی و جامعه‌شناختی
وقتی دست مردان خویشاوند، به خون زنان‌شان اعم از همسر، خواهر یا دختر سرخ می‌شود، قتل ناموسی اتفاق می‌افتد. قتلی که قاتل لباس عزا می‌پوشد برای کسی که خود به قتل رسانده. این قتل‌ها در بعضی خرده‌فرهنگ‌ها موجه دانسته و با واژه‌هایی همچون غیرت قرین می‌شود تا از قبح آن کاسته شود.
به گزارش ایکنا، این روزها خبر قتل رومینا اشرفی جامعه را متلاطم کرده است. قتلی ناموسی به دلیل و بهانه فرار دختر، که از سوی پدر صورت می‌گیرد.
برنامه نیم‌نگاه رادیو سلامت در روز شنبه، 10 خرداد با توجه به این قتل، به بررسی ابعاد روانشناختی و جامعه‌شناختی قتل‌های ناموسی اختصاص یافت.
در این برنامه حمید پورشریفی (روانشناس سلامت)، مجید صفاری‌نیا (روانشناس و رئیس انجمن روانشناسی ایران) و صادق شریعت‌نسب (حقوق‌دان) شرکت کردند.
در آغاز گفت‌وگو صفاری‌نیا با توجه به فرهنگ ناموس‌پرستی که در بعضی از مناطق حاکم است، خشونت و پرخاشگری ناشی از آن را با یادگیری مرتبط دانستند و گفتند در این فرهنگ‌ها فرایندهای روانی- اجتماعی متفاوت است و منابعی که با استناد به آن دست به اقدام می‌زنند، منابع سودار است. به همین دلیل لازم و ضروری است که اطلسی طراحی شود در ارتباط با خرده فرهنگی‌های ناموسی که در موارد مشابه با توجه به این خرده‌فرهنگ‌ها اقدامات مقتضی صورت گیرد.
پورشریفی در ادامه به این نکته اشاره کرد که در این حادثه خشم کنترل نشده، منجر به این قتل شده است. اما علاوه بر خشم کنترل نشده، افکاری است که به این هیجان‌ها دامن می‌زند. افکاری مثل آبرو، ناموس و غیرت از جمله این افکار است، که اگر قرین شود با خرده‌فرهنگ‌ها به مسئله بیش از پیش دامن می‌زند و نکته اساسی در تشدید این رفتارها، خلاءهای قانونی است که می‌تواند بر هنجارها اثر بگذارد و منجر به قتل‌های ناموسی شود.
در این برنامه صفاری‌نیا با اشاره به زنجیره عواملی که در رخداد این قتل نقش داشته‌اند. معلول چیست؟ پدر که فاقد مهرورزی و عواطف پدری است، مادر که در شرایط نابرابر جنسی ناگزیر مطیع است. خواستگار که احتمالاً دچار اختلال پدوفیلیاست، قاضی که بدون توجه به بافت فرهنگی منطقه و با استناد به قوانین و مقرارت حکم قضایی صادر می‌کند و خلاء نهادهای حمایتی از جمله بهزیستی که منجر به این قتل شده است.
پورشریفی به خلاءهای آموزشی در سطوح مختلف به ویژه خلاء آموزش مهارت‌های زندگی اشاره کرد.
در ادامه صادق شریعت‌نسب در توضیح نبود خلاء قانونی، به وجود استثناء در مورد قتل ناموسی از سوی پدر اشاره کرد و علت آن را با بی‌معنا بودن بازدارندگی، حفظ حرمت پدر و از هم پاشیدن خانواده دانست و به این نکته اشاره کرد که امکان تشدید مجازات با توجه به وجود راهکارهای فقهی وجود دارد.
در پایان صفاری‌نیا به وجوب و ضرورت حضور روانشناسان در تدوین قوانین اشاره کرد.
انتهای پیام
