معاون فرهنگی ــ تبلیغی جامعة‌الزهرا(س):
نیازمند مدل‌سازی در حوزه پاسخگویی به سؤالات دینی هستیم
حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن برزو در اختتامیه هشتمین دوره تربیت کارشناس پاسخگوی فقه، گفت: ما باید مدل پاسخگویی به سؤالات دینی را تغییر دهیم و تحرک بیشتری در این حوزه داشته باشیم که برای این حرکت نیازمند یک مدل‌سازی هستیم.
به گزارش خبرنگار افتخاری ایکنا، مراسم اختتامیه هشتمین دوره تربیت کارشناس پاسخگوی فقه با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمود مدنی، مدیر جامعة‌الزهرا(س) در سالن جلسات مدیریت این مؤسسه علمی حوزوی برگزار شد.
در این مراسم، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمود مدنی، ضمن خرسندی از برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف در جامعة‌الزهرا(س)، هر یک از این دوره‌ها و فعالیت‌های را شجره‌ای طیبه در مجموعه جامعة‌الزهرا(س) دانست و اظهار کرد: دوره تربیت کارشناس پاسخگوی مسائل فقهی آغازی است که ما سنگ آن را بنا نهادیم تا اگر بتوانیم تکمیل کنیم.
مدیر جامعة‌الزهرا(س) با بیان اینکه مسئله و شأن بیان احکام الله مورد غفلت قرار گرفته است، تصریح کرد: امروز در حوزه علمیه عناوینی چون منبری، مداح، استاد و خطیب داریم که به عنوان مهارت مطرح هستند، اما آنچه قبلا عنوان داشته و امروز عنوان ندارد، «مسئله‌گو» است.
مدنی با تأکید بر اینکه حوزه علمیه باید پاسخگویی به مسائل دینی را به عنوان مهارت باور کند، گفت: به تدریج شأن بیان احکام الله را پایین آوردیم تا حذف شد و فکر کردیم هیچ اتفاقی نیفتاد، اما مردم جواب مسائل شرعی را از طلاب می‌خواهند و طلبه باید در پاسخ به مسائل شرعی تبحر کافی داشته باشد.
وی یادآور شد: کار مهم ما فقط تربیت پاسخگوی مسائل فقهی نیست؛ بلکه می‌خواستیم نشان دهیم پاسخگویی، مهارتی است که طلبه سطح سه پس از سه ترم شرکت در دوره آموزشی به این تخصص و مهارت دست پیدا می‌کند.
مدیر جامعة‌الزهرا(س) با تأکید بر لزوم توجه به مهارت‌افزایی در نظام آموزشی، افزود: در این راستا، دوره‌های آموزشی مختلف از جمله تربیت مبلغ، محقق، مشاور، پاسخگویی سؤالات فقهی و اعتقادی و مترجم و تدوینگر کتب درسی و غیره طراحی شد و در حال اجراست تا این خلأ پر شود.
حجت‌الاسلام مدنی در ادامه با بیان اینکه اخلاق پاسخگویی را در فعالیت‌های خود رعایت کنیم، به لزوم به روزرسانی اطلاعات کارشناسان پاسخگوی مسائل دینی اشاره کرد و ادامه داد: برگزاری این دوره در سه ترم آموزشی برای بانوان طلبه ساکن قم مناسب و ایده‌آل است، اما اگر بخواهیم این دوره را برای استان‌های دیگر برگزار کنیم، باید شیوه آموزش و مهارت‌آموزی و مختصرسازی دوره به صورت جدی دنبال شود و بخشی از آن را به صورت غیرحضوری و مجازی برگزار کرد.
مدل پاسخگویی را باید تغییر دهیم
در ادامه این مراسم، حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن برزو، معاون فرهنگی ــ تبلیغی جامعة‌الزهرا(س) با اشاره به برگزاری دوره تربیت کارشناس پاسخگوی فقه در سه ترم، اظهار کرد: اگر بخواهیم برای این دوره ارزیابی داشته باشیم، رفع نواقص نظام آموزشی در یک ترم از این دوره بسیار ایده‌آل است و باید به آن نظام آموزشی تبریک گفت.
وی با اشاره به اینکه ویترین و قله توفیقات جامعة‌الزهرا(س)، اساتید پاسخگو به سؤالات دینی در مجموعه هستند، بیان کرد: دوره تربیت پاسخگو با همت اساتید موفق و باتجربه این مجموعه به ثمر نشسته و تاکنون هشت دوره تربیت کارشناس پاسخگو در این اداره برگزار شده است.
حجت‌الاسلام برزو در ادامه گفت: ما چهار مرحله در مواجهه با پرسش و پرسشگر داریم، یک مرحله این است که پرسشگر به سراغ ما بیاید، لایه دوم این است که ما به جستجوی پرسش و پرسشگر باشیم، لایه سوم این است که در کار خود آینده‌پژوهی داشته باشیم و مرحله چهارم هم این است که از موضع انفعال خارج شویم.
وی تصریح کرد: ما پاسخگوی به سؤالات دینی تربیت کردیم و با برگزاری دوره تربیت کارشناس پاسخگو توفیقات خوبی هم داشتیم، اما ما باید مدل پاسخگویی را تغییر دهیم و تحرک بیشتری در این حوزه داشته باشیم و باید به سمت لایه‌های بعدی حرکت کنیم.
معاون فرهنگی ــ تبلیغی جامعة‌الزهرا(س) تأکید کرد: ما برای این حرکت نیازمند یک مدل‌سازی هستیم که در این راستا بانوان پاسخگو که وارد این عرصه شدند، می‌توانند به مدلی دست یابند که در حوزه آینده‌پژوهی شبهات و پرسش‌ها و حوزه‌های عقیدتی، فقهی و غیره به سمت عرضه بهتر حرکت کنند.
حضور طلاب سطح سه و چهار در دوره تربیت کارشناس پاسخگوی فقه
خانم حائری شیرازی، رئیس اداره پاسخ به سؤالات دینی جامعة‌الزهرا(س) نیز در این مراسم با اشاره به برگزاری دوره‌های تربیت کارشناس پاسخگوی فقه از سوی اداره پاسخ به سؤالات دینی جامعة‌الزهرا(س) گفت: طلاب سطح سه و چهار که مجددا بعد از دوره‌های تکمیلی، داوطلب تعلیم و تعلم و تفقه دینی با رویکردی جدید هستند و در طول سه ترم شرکت منظم در این دوره به عنوان کارشناس پاسخگوی فقه به بیان احکام الله می‌پردازند.
وی با اشاره به اهتمام مدیریت جامعة‌الزهرا(س) در برنامه تربیت کارشناسان پاسخگوی اعتقادی و مسائل فقهی، بیان کرد: این اداره در طول ۲۹ سال فعالیت رسمی خود ۱۵ سال است که به تربیت کارشناسان پاسخگو در مسائل فقهی و اعتقادی می‌پردازد.
رئیس اداره پاسخ به سؤالات دینی جامعة‌الزهرا(س) با بیان اینکه در این دوره‌ها، آموزش پژوهش محور و تدریس کاربردی با رویکرد پاسخگویی یک اصل است، گفت: متربیان این دوره‌ها با شیوه طلبگیِ پیش‌مطالعه وارد درس می‌شوند و در ادامه با مطالعه وارد مباحثه و سپس تقریر درس استاد را در محضر استاد دارند.
حائری شیرازی با اشاره به نقش مؤثر اساتید در این دوره، بیان کرد: اکثر پذیرفته‌شدگان در این دوره، طلاب نخبه و برخی از اساتید هستند و استاد در محضر استادی روشمند تعلیم می‌بینند و با دریافت روش از استاد می‌توانند علاوه بر پاسخگویی، استاد کارگاه تربیت کارشناس پاسخگو در آینده نیز باشند.
ارائه نظرات و پیشنهادات کارشناسان پاسخگوی فقه
در این مراسم، خانم زندی یکی از کارشناسان پاسخگو به ارائه نظرات و پیشنهادات گروه برای بهتر برگزار شدن این دوره پرداخت و افزود: در نظام‌های آموزشی معمولا آموزش‌ها تئوری‌محور هستند و سرفصل‌هایی که برای هر درس تعریف شدند، با بازه زمانی همخوانی ندارند.
این کارشناس پاسخگو با اشاره به طولانی بودن دوره عمومی سطح دو در حوزه، تصریح کرد: بسیاری از دروس سطح دو کاربردی نیستند، همچنین دروس به صورت پژوهش محور ارائه نمی‌شود، به همین خاطر، اکثر استعدادها به ثمر لازم نمی‌رسند.
وی یادآور شد: ابتدایی‌ترین سطح انتظار جامعه از طلبه این است که در مسائل فقهی و اعتقادی پاسخگو باشد، بنابراین خلأ این دوره در سطح عمومی دیده می‌شود.
این کارشناس پاسخگوی فقهی در ادامه به نقاط قوت و ضعف این دوره اشاره کرد و گفت: از جمله نقاط قوت این دوره، حضور اساتید بااخلاق، صمیمی و نوع روش تدریس و انتقال مطلب آنان بود و ما فضای صمیمی و انگیزشی را در این دوره دریافت کردیم.
وی همچنین برگزاری جلسات کارورزی را از دیگر نکات این دوره بیان کرد و گفت: ما در این دوره، در آموزه‌های تئوری توقف نکردیم و وارد فعالیت‌های تطبیقی شدیم. همچنین این دوره به صورت پژوهش‌محور برگزار شد.
این طلبه جامعة‌الزهرا(س) اضافه کرد: ما با آثار فقهی مراجع بزرگ آشنا شدیم و یاد گرفتیم چگونه پاسخ بسیاری از سؤالات را از این آثار به دست آوریم، همچنین متن‌خوانی را در این دوره تمرین کردیم.
زندی در ادامه به ارائه پیشنهادات و مطالبات متربیان این دوره پرداخت و اظهار کرد: پیشنهاد ما این است که حاشیه‌خوانی و مرجع‌خوانی به صورت قوی‌تر مطرح شود تا در این زمینه تسلط پیدا کنیم، همچنین برخی مسائل فقهی باید به صورت کاربردی‌تر کار شود.
این کارشناس پاسخگو با اشاره به لزوم ایجاد فضای کافی برای مطالعات پژوهشی، مباحثه و غیره در اداره پاسخ به سؤالات دینی، درخواست کرد شرایطی مهیا شود تا ارتباط متربیان با اساتید دوره و اداره پاسخ به سؤالات به صورت مستمر ادامه داشته باشد.
تجلیل از سه کارشناس پاسخگوی فقه برتر
در این مراسم، کارشناسان پاسخگوی فقه که این دوره را با موفقیت گذراندند، مورد تجلیل قرار گرفتند و لوح تقدیر به متربیان این دوره اهدا شد.
زینب کورانی که به صورت خودجوش دوره تربیت کارشناس پاسخگو را در لبنان راه‌اندازی کرده است، به عنوان پاسخگوی برتر دوره معرفی و تجلیل شد. همچنین نجمه شاهرخی به عنوان مبلغ برتر و مریم باقرپور به عنوان محقق برتر این دوره مورد تجلیل قرار گرفتند.
مریم بشیری
