ویژگی‌های اهل معرفت در نهج‌البلاغه
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به ویژگی‌های اهل معرفت در نهج‌البلاغه، گفت: افراد اهل معرفت افرادی هستند که از گناه فرار می‌کنند و از زرق و برق دنیا به دور هستند و هر کجا کرسی معنوی است آنجا حاضر می‌شوند.
به گزارش خبرنگار افتخاری ایکنا، آیت‌الله مهدی احدی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم، شب گذشته، چهارم مهرماه در جلسه هفتگی درس اخلاق خود که به‌صورت مجازی برگزار شد، با اشاره به ویژگی‌های اهل معرفت در نهج‌البلاغه گفت: اهل معرفت دارای خصوصیاتی هستند که امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه به برخی از این خصوصیات اشاره کرده است و واقعا هم بی‌نظیر است.
وی با اشاره به اولین ویژگی اهل معرفت، بیان کرد: یکی از این خصوصیات اهل معرفت این است که حضرت در خطبه 223 بند 14 نهج‌البلاغه می‌فرماید «وَ إِنَّ السُّعَدَاءَ بِالدُّنْیا غَداً هُمُ الْهَارِبُونَ مِنْهَا الْیوْمَ؛ نیک‌بختان دنیا در قیامت آنانى هستند كه امروز از دنیا فراریند.»
مؤلف تفسیر صد جلدی فروغ ادامه داد: افراد با سعادت و اهل معرفت افرادی هستند که از زرق و برق دنیا فرار می‌کنند و می‌گریزند. این تعبیر کلمه زرق و برق حکمتی دارد، مثلا فرض کنید خانمی در خیابان خودش را آرایش کرده است و یک بلوز قشنگ پوشیده که نامحرمان را به خودش جذب می‌کند، قرآن این را زرق و برق می‌گوید.
این استاد حوزوی افزود: اما اگر این خانم همین بلوز زیبا و آرایش را در منزل برای همسرش پوشید، که همسرش را جذب کند، قرآن آن را زینت و زیبایی می‌گوید. یک لباس است که با یک عنوان شیطانی و با عنوانی دیگر رحمانی می‌شود. آقا امیرالمؤمنین(ع) این تعبیر را دارد که من نمی‌گویم شما برای همسرتان آرایش نکنید، من می‌گویم زرق و برق نداشته باشید. معمولاً رعد و برق می‌آید و می‌رود و شاید شما را اذیت کند، اما رعد و برق است و می‌آید و می‌رود.
آیت‌الله احدی بیان کرد: در نهج‌البلاغه می‌خوانیم که آقا امیرالمؤمنین(ع) با چند نفر از صحابه در خیابان صحبت می‌کرد و خانمی در حال گذر از آنجا بود که چند نفر برگشتند و این خانم را نگاه کردند، حضرت فرمود سرتان را بیندازید پایین؛ اگر این زن شما بود اصلا او را نگاه نمی‌کردید و به او توجه نداشتید، اما چون او زن شما نیست و زن دیگری است به او نگاه می‌کنید. به این زرق و برق می‌گویند.
مهمترین عامل فریب انسان
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به مهمترین عامل فریب انسان، گفت: مرد بزرگی می‌گفت که نگویید که این بنده خدا گم شده است، هیچ کسی گم نمی‌شود، بلکه بگویید این بنده خدا، خدا را گم کرده و فریفته زرق و برق دنیا شده است.
وی ادامه داد: این صندوق میوه‌ای که می‌خرید، شما فریب میوه‌های خوب و زیبای بالای صندوق را می‌خورید و خبر ندارید که زیر صندوق چیست، اما بعد می‌بینید که زیر آن میوه‌های خوبی نیست. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند که دنیا کسی را فریب نمی‌دهد، چون هم روی آن و هم زیر آن پیدا و مشخص است ولی این زرق و برق دنیا فریب‌دهنده است. پس این دنیا مثل این جعبه میوه نیست، بلکه همه آنچه در رو و زیر آن است همه پیدا و مشخص است، اما آنچه شما را فریب می‌دهد همین زرق و برق زندگی است.
این استاد حوزوی افزود: کسانی که در دوران ازدواج فیلم مستهجن دیده‌اند، آیا یک ذره پیشرفت داشته‌اند؟ یا کسانی که عشق را ابتذال دیدند، آیا این عشق بود یا ابتذال؟ اینها همه زرق و برق دنیا بود. باور کنید راست‌قامتان تاریخ و چهره‌های برجسته تمام تلاش‌شان این است که فریب این‌گونه مسائل را نخورند، چون می‌دانند اگر فریب بخوردند از بین می‌روند.
اهل معرفت دنبال رهبر معنوی هستند
آیت‌الله احدی اظهار کرد: افراد اهل معرفت و با سعادت و اهل معنویت به سرعت دنبال رهبر معنوی می‌گردند. با سرعت دنبال یک رهبر معنوی هستند که دنبال خود ذخیره کنند و از نفس پاک او درون خود را طیب کنند تا قیامت و زندگی ابدی خود را این‌گونه آباد کنند. خیلی عبارت گویاست و واقعا این چنین است که به سرعت دنبال مباحث معنوی هستند و یک ذره کوتاهی ندارند.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم به دیگر ویژگی اهل معرفت اشاره و بیان کرد: افراد اهل معرفت افرادی هستند که از گناه فرار می‌کنند. نشانه و علائمی دارند و این است که هر کجا کرسی معنوی است آنجا حاضر هستند، هر کجا کرسی حق است آنجا زیر کرسی پاهایشان دراز است. تعبیرها چقدر جالب است. سحر کرسی حق است و آن‌ها سحر بلند می‌شوند، نماز صبح کرسی گرمایش معنوی است و آن‌ها بلند می‌شوند. چرا این‌گونه علاقه‌مند هستند؟ چون می‌خواهند از گناه و معصیت فرار کنند.
وی ادامه داد: حضرت در خطبه 230 نهج‌البلاغه می‌فرماید «فَإِنَّ تَقْوَى اللَّهِ مِفْتَاحُ سَدَادٍ وَ ذَخِیرَةُ مَعَادٍ، وَ عِتْقٌ مِنْ كُلِّ مَلَكَةٍ وَ نَجَاةٌ مِنْ كُلِّ هَلَكَةٍ؛ قطعا تقواى الهى كلید درستى، و اندوخته قیامت، و رهایى از سلطه هر سلطه‌گر، و نجات از هر هلاكتى است، خواهنده به كمک تقوا به مرادش مى‌رسد» کسی که مدارج عالیه تقوا را می‌پیماید، اگر با او حشر و نشر کنید، می‌بینید او دنبال کلیدی می‌گردد که به راحتی نشکند و هر قفلی را باز کند، و از آن طرف هم از محیط گناه و معصیت فرار می‌کند و خود را از آتش گناه نجات می‌دهد و شما هم خود را از این آتش معصیت و گناه نجات دهید.
علت تبعید اباذر و توصیه حضرت
آیت‌الله احدی با اشاره به علت تبعید اباذر و توصیه امام علی(ع) به وی، گفت: در خطبه 130 نهج‌البلاغه امام علی(ع) در بدرقه اباذر به سمت ربزه فرمود « إِنَّ الْقَوْمَ خَافُوكَ عَلَى دُنْیاهُمْ وَ خِفْتَهُمْ عَلَى دِینِكَ، فَاتْرُكْ فِی أَیدِیهِمْ مَا خَافُوكَ عَلَیهِ وَ اهْرُبْ مِنْهُمْ بِمَا خِفْتَهُمْ عَلَیهِ؛ این مردم از تو بر دنیاى خود ترسیدند، و تو بر دین خود از آنان ترسیدى، پس آنچه را آنان ترسیدند در دستشان واگذار، و به خاطر دینت كه بر آن مى ترسى از ایشان بگریز.» این اباذر چون تارک دنیا بود او را تبعید کردند، چون دنیاطلبان از این تارک دنیا می‌ترسیدند که او مزاحم کار آن‌ها شود. آنهایی که اهل شهوت و معصیت هستند با آن جوانی که اهل گناه نیست فاصله می‌گیرند.
وی ادامه داد: و حضرت به اباذر می‌فرماید تو همیشه از این جماعت فرار می‌کردی، پس بر این فرارت استوار باش و فکر نکن که فرار تو و این تبعید تو اشتباه است، اصلا این رسم فرار کردن از گناه به سمت خدا است و کسی که از گناه و معصیت فرار می‌کند یک شیوه‌نامه دارد و این یکی از شیوه‌نامه‌های آن است. اینجور نهج‌البلاغه راه را برای ما باز کرده و تبیین کرده است.
آیت‌الله احدی با انتقاد از سختگیری‌های اشتباه جوانان مذهبی در انتخاب همسر، گفت: امروز دختر یا پسر معنوی کمتر مورد علاقه برای ازدواج قرار می‌گیرد، این شیوه‌نامه است و این بی‌مهری تقسیم شده اما ثواب و پاداش آن جای دیگری بسته شده است و ارزش آن جای دیگری است. امروز عشق با شهوت و ابتذال عوض شده است.
وی ادامه داد: بارها عرض شد که در ازدواج پسرهای معنوی ذره‌بین می‌گذارند و تنها به ویژگی‌های ظاهری و زیبایی دختران توجه می‌کنند و این دختر از ازدواج می‌ماند؛ همین‌طور دختر معنوی هم ذربین می‌گذارد که ببیند این پسر معنوی چه چیزهایی دارد و پسر معنوی هم از ازدواج می‌ماند.
امیرمحسن سلطان‌احمدی
