لازمه درک اشعار حافظ آشنایی با واژگان قرآنی است

به گزارش ایکنا به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نشست مجازی «حافظ و بیان ادبیات اسلامی» با شرکت بیش از 80 تن از شاعران، ادبیان، اساتید و دانشجویان از دانشگاه‌های مختلف اندونزی همچون پاپوا، آچه، پالمبانگ، باندونگ، چیربون، مالانگ، جوگجاکارتا، جاکارتا به همت رایزنی فرهنگی کشورمان در اندونزی و با همکاری اتاق‌های ایران در دانشگاه‌های اندونزی با محوریت اتاق ایران در دانشگاه شریف هدایت‌الله جاکارتا برگزار شد.

در ابتدای نشست فردیانا فکریه، مسئول اتاق ایران در دانشگاه شریف هدایت‌الله، به عنوان مدیر برنامه، این نشست علمی را آغاز و در خصوص شخصیت و جایگاه حافظ در ادبیات جهان مطالبی را بیان کرد.

مهرداد رخشنده، رایزن فرهنگی ایران در اندونزی، نیز گفت: خواجه شمس‌الدین محمد، حافظ شیرازی، در نوجوانی قرآن را به چهارده روایت آن از بر کرد و از این رو به حافظ ملقب شد. او از محبوب‌ترین و به حق از ستارگان شعرای ایران‌زمین است که با گذشت قرن‌ها، آثارش نه تنها در ایران بلکه در سراسر نقاط جهان به شهرت رسیده است. موضوع اشعار حافظ بسیار متنوع بوده و از شعرهای او در موسیقی سنتی ایرانی، هنرهای تجسمی و خوشنویسی استفاده می‌شود.

وی افزود: در نزد ما ایرانی‌ها، حافظ شیرازی داننده اسرار نهان و عالم غیب است و ما هنگام مواجه شدن با مشکلات یا دو راهی‌های زندگی یا در مراسم‌های مختلف ملی به او مراجعه کرده و تفأل می‌زنیم و از شعرهای آن استفاده می‌‌کنیم. این نکته را نباید فراموش کرد که عهد حافظ با آخرین مراحل تحول زبان فارسی و فرهنگ اسلامی مصادف بود و از این روی زبان و اندیشه او در مقایسه با استادان پیش از وی به ما نزدیکتر است و به همین دلیل ما حافظ را بیشتر از دیگران درک می‌کنیم.

رخشنده در بخش دیگری از سخنان خود، مطرح کرد: حافظ شیرازی را چیره‌دست‌ترین غزل‌سرای زبان فارسی می‌دانند. نوآوری اصلی حافظ در تک بیت‌های درخشان، مستقل و خوش مضمون است. حافظ از مهمترین اثرگذاران بر شاعران فارسی‌زبان پس از خود شناخته می‌شود. در سده‌های هجدهم و نوزدهم میلادی اشعار او به زبان‌های اروپایی نیز ترجمه شد و نامش به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت.

سخنران بعدی برنامه عبدالهادی، یکی از شاعران، شخصیت‌های فرهنگی و فلاسفه اندونزی بود که به خاطر آثاری با رویکردی عرفانی، تحقیقاتش در زمینه ادبیات مالایی مجمع الجزایز نوسانتارا و دیدگاه‌هایش در مورد اسلام و کثرت‌گرایی، معروف است.

وی اظهار کرد: حافظ تنها از آن ایرانیان نیست، بلکه در سرزمین‌های عربی، هندی، پشتون، آسیای میانه و حتی مالایی مرجع در ادبیات است. حمزه فنصوری، ادیب و عارف قرن 16 متاثر از حافظ بود و این تأثیرپذیری در آثار وی مشاهده می‌شود. حافظ در آثار خود از سمبل‌های متنوعی همچون انگور (یاد خدا و عشق الهی)، درخت قبرس و گل رز (زیبایی)، باغ (بهشت و آرامش) استفاده کرد.

عبدالهادی یادآور شد: حافظ خوشنویس نیز بود و در نوجوانی و جوانی‌اش، یکی از فعالیتهای او بازنویسی متون بود که به او کمک کرد که دانش‌های فراوانی داشته باشد. غزل‌های حافظ در زمان خود سبک جدید داشت و توانست شاهکار و جهش‌هایی فوق‌العاده در ادبیات فارسی به وجود آورد.

عبدالهادی به رابطه زبان مالایو با فارسی اشاره کرد و گفت: تأثیر فارسی بر ادبیات مالایی بسیار زیاد است. تأثیر ادبیات فارسی بر مالایی از قرن سیزدهم ظاهر شد که در آن زمان عرب‌ها مستعمره شدند. از آنجا که حافظ از قرآن الهام گرفته است. لذا، برای درک بیشتر و حتی ترجمه دیوانش به زبان‌های مختلف جهان باید با واژگان قرآنی به کار رفته در آن آشنا شد.

سخنران پایانی نشست، عفیفه احمد، از نویسندگان و حافظ شناسان اندونزیایی، بود که به آداب و رسوم مردم ایران در شب‌های «نوروز» و «یلدا» و حافظ‌خوانی اشاره کرد.