مسئولیت عالمان دینی از دیگران سنگین‎تر است

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، 27 آبان‌ماه در ادامه مباحث تفسیری سوره شمس، گفت: خداوند در هشت آیه ابتدایی، قسم به موجودات مختلف خورده و در نهایت فرموده که «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا»، تزکیه به معنای رشد است؛ یعنی اگر نفس را در مسیر درست رشد دهیم، تزکیه است و اگر در این مسیر نرفت، قطعاً در سمت مخالف آن یعنی دسیسه پیش می‌رود و باعث نابودی سعادت دنیا و آخرت است.

وی افزود: در ادامه به ماجرای قوم ثمود اشاره کرده است؛ طغیان این قوم آن بود که بدترین افراد خود را انتخاب کردند تا شتر حضرت صالح را پی کند، در حالی که این شتر معجزه بود و حضرت صالح فرموده بود که به او آب دهید؛ خداوند فرموده که ثمود به سبب طغیانشان، گفتۀ صالح را تکذیب و شتر را پی و پای او را (عقر) قطع کردند.

استاد حوزه با بیان اینکه در آیه 14 مجدداً بر تکذیب صالح از سوی ثمود تأکید کرده، اضافه کرد: داستان قوم ثمود در چند جای قرآن بیان شده است، این قوم در منطقه‌ای نزدیک نجف ساکن بوده‌اند؛ آیت‌الله آصفی اطراف مقبره حضرت هود و حضرت صالح را بازسازی و آن منطقه را آباد کردند.

آیت‌الله هادوی تهرانی با بیان اینکه به احتمال زیاد مردم جزیرة العرب از قوم ثمود و عاد آشنایی اجمالی داشته و داستان آنها در ذهنشان وجود داشته است، گفت: این سنت الهی است که اگر قومی خلاف دستورات الهی عمل کند، از بین می‌رود. البته بستگی دارد به اینکه چقدر حجت برای آن قوم بیان شده باشد؛ قومی مانند صالح که معجزه شتر برای آنها آمد، او را تکذیب و طغیان کردند و همین باعث نابودیشان شد.

مسئولیت عالمان دینی از دیگران سنگین‎تر است

استاد حوزه علمیه اضافه کرد: اگر ما که طلبه هستیم، مرتکب گناه شویم با فردی که اطلاعات دینی اندکی دارد و امکان علمی کمتری برایش فراهم است مسئولیت سنگینتری داریم. در روایات آمده 70 گناه جاهل بخشیده می‌شود تا یک گناه عالم بخشیده شود. امروز ما که این مطالب را بیان می‌کنیم، حجت را بر خودمان تمام می‌کنیم؛ افراد دیگر ممکن است عذر بیاورند که ما اطلاعی نداشتیم، اما ما نمی‌توانیم این عذر را بیاوریم.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: افراد اهل سیر طبیعتاً گرفتاری پیدا می‌کنند تا مشخص شود این فرد اهل است یا خیر؟ خدا می‌داند ما چه وضعی داریم، اما امتحان برای آن است که انسان خودش عیار خود را بداند؛ طلاب باید پا به پای دانشی که در حوزه می‌آموزند، ایمان خود را نیز تقویت کنند، زیرا علم ضرورتاً باعث ایمان نمی‌شود. ممکن است کسی یقین علمی به مطلبی داشته باشد، اما به آن ایمان نیاورد. در این صورت فرد نجات نخواهد یافت و خود این علم حجتی علیه انسان می‌شود.

وی همچنین در ادامه تفسیر سوره بلد، تأکید کرد: خداوند فرموده است کسانی که در روز سختی به یتیم و مسکین رسیدگی کرده و «فکّ رقبه» و «تواصی به حق و صبر و مرحمت و دوستی» می‌کنند، در حالی که به خدا ایمان دارند، اصحاب میمنه و دارای یمن هستند؛ انسان مؤمن دوستدار دیگران است و حتی در برخورد با کفار باید اهل مرحمت و محبت باشد و بخواهد آنان هم جزء اصحاب میمنه باشند، البته برخورد با کافران عنود و حربی قضیه متفاوتی دارد.

جنگ در اسلام برای تشفی قلب نیست

وی افزود: اینکه می‌گوییم اسلام دین رحمت است، شعار نیست، واقعاً این گونه است؛ البته معنای این آن نیست که کسی با وجود توصیه ما راه درست نمی‌رود، امر به معروف و نهی از منکر نکنیم، یا در برابر دشمنان ایستادگی نکنیم. والدین هم ممکن است فرزند خود را برای نجات از گرفتاری و افتادن در آتش، بزنند، ولی قطعاً از روی محبت است؛ جنگ با کفار حربی و عنود هم برای تشفی قلب نیست، بلکه برای دفع تعرض آنان است؛ پیامبر(ص) آغازگر هیچ جنگی نبود، اما وقتی به مسلمین تعرض می‌شد، مجبور به دفاع بودند.

استاد حوزه اضافه کرد: در هر دوره و زمانی، عده‌ای اصحاب میمنه و عده‌ای اصحاب مشئمه هستند که برای آنان آتشی وجود دارد که به شدت به آنها آسیب می‌زند؛ انتخاب این راه هم بر عهده ما هست، زیرا کفر و ایمان را خودمان بر می‌گزینیم، خدا عقل و فطرت داده و انبیاء را فرستاده و ما هم انتخابگر این مسیر هستم؛ ایمان هم مرتبه دارد و هر مرتبه‌ای به دست آوریم، به همان میزان به قرب الهی نزدیک می‌شویم.

وی افزود: انسان در هر لحظه بر روی عقبه و گردنه‌ای است. درس خواندن یا نخواندن در طلبگی، درس خواندن با اخلاص یا برای شهرت و قدرت، امتحاناتی که در بیماری و مواجهه با فقرا و مساکین وجود دارد، همه عقبات هستند و خودمان می‌توانیم سرنوشتمان را تعیین کنیم. البته خداوند ما را رها نکرده و راه توبه را باز گذاشته است.