حمد خدا و مدح ائمه(ع) ریشه موسیقی اقوام است / نتوانستیم مروج موسیقی دینی باشیم

هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی، در گفت‌و‌گو با ایکنا، با بیان اینکه طبق پژوهش‌هایی که انجام داده موسیقی نواحی ریشه در باورهای دینی و آئینی دارد، اظهار کرد: ریشه‌های این سبک از موسیقی کاملاً با موضوعات مذهبی گره خورده است. وقتی به اقوام می‌نگریم متوجه می‌شویم که زندگی آنها براساس آئین‌ها شکل گرفته است. البته مدرنیته تأثیرات خود را گذاشته ولی هنوز اقوام به آئین‌ها وفادارند و موسیقی‌شان ریشه در باورهایشان دارد و در آن اشکال مختلفی وجود دارد و حمد خداوند و مدح ائمه(ع) صورت می‌گیرد و توجه به مذهب در موسیقی نواحی در هر 11 بخش وجود دارد.

مؤلف کتاب «آشنایی بر موسیقی مناطق و نواحی ایران» ادامه داد: متأسفانه در حوزه موسیقی نواحی نیز کار جدی صورت نگرفته است و نسل جوان با مضمون‌شناسی اقوام آشنایی ندارند. در موسیقی نواحی مازندران روی دوبیتی متمرکز شده و متأسفانه مضمون دوبیتی فراموش شده است و همه چیز را از باب مقام یا ترانه می‌نگرند. این امر نشان می‌دهد که شاکله کلامی این دست از موسیقی‌ها از بین رفته است و این مسئله از نبود آموزش صحیح نشئت می‌گیرد.

مدیر و طراح جشنواره موسیقی رمضان در بخش آواها و نواهای قرآنی نخستین جشنواره هنرهای قرآنی با اشاره به اینکه دستگاه فرهنگی سعی نکرده تعریف درستی از موسیقی مذهبی داشته باشد، تصریح کرد: طبق پژوهش‌ها، این شکل از موسیقی در جهان جاری است. برای مثال حمدخوانی، نعت‌خوانی و اذان و مناجات موسیقی دینی را شامل می‌شود. البته در این دسته‌بندی تلاوت قرآن را هم می‌‌توان به‌ عنوان موسیقی دینی نام برد. همچنین اوستاخوانی، تورات‌خوانی، انجیل‌خوانی و زبورخوانی در ایران هست.

وی افزود: مطالعات نشان می‌دهد که در حوزه کشورهای حاشیه خزر و خلیج فارس مشترکات فراوانی در موسیقی داریم که می‌توانیم به واسطه آن با آنها ارتباط برقرار کنیم ولی نتوانسته‌ایم اتفاق مثبتی را رقم زنیم. به یاد دارم از طریق بسیج هنرمندان طرحی را ارائه دادیم تا بتوانیم مروج موسیقی دینی در منطقه باشیم. مذاکراتی با کشور تاجیکستان انجام دادیم تا در قالب یک جشنواره بین‌المللی پذیرای اشکال مختلف موسیقی نعت‌خوانی باشیم ولی زمانی‌که تمام کارها انجام شد یکسری از دستگاه‌های مدعی سنگ‌اندازی کردند و نگذاشتند کار ادامه یابد.

دبیر و مدیر اجرایی و طراح نخستین همایش منقبت‌خوانان ایران با بیان اینکه ‌اکنون همه آمال ما را موسیقی پاپ شکل داده است، بیان کرد: توجه گسترده‌ای به موسیقی پاپ می‌شود، در حالی که این موسیقی از طریق آدم‌هایی معرفی می‌شود که اهل فرهنگ نیستند و فقط درصددند دوبرابر سرمایه‌ای که صرف می‌کنند سود کسب کنند. این افراد به دلیل توان مالی خواننده و آهنگساز را هرگونه که می‌خواهند هدایت می‌کنند.

مدیر و طراح نخستین جشنواره نی‌نوازی کشور در پایان موسیقی ردیفی و دستگاهی را هم از آسیب‌ها در امان ندانست و تصریح کرد: با کارهایی که ‌اکنون در حال رخ دادن است این شکل از موسیقی اصالت خود را از دست داده، زیرا تلفیق‌هایی در این سبک از موسیقی رخ ‌داده است. در نتیجه نه از آن به‌عنوان موسیقی ارکسترال می‌توان نام برد نه موسیقی ردیفی و دستگاهی.