سیدهصدیقه حسینی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، در گفتوگو با ایکنا از اصفهان، با بیان اینکه اقدام رئیسجمهور ترکیه به شعرخوانی درباره رود ارس در مراسم رژه نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان کاملا برنامهریزیشده و سازمانیافته بود، اظهار کرد: اردوغان از زمانی که به عنوان رئیسجمهور ترکیه انتخاب شده؛ به دنبال نوعثمانیگری و بازگشت به دوره عثمانی است و بسیاری از سرزمینهای ایران را متعلق به کشورش میداند. براساس حقوق بینالملل نیز صحبتهای اردوغان مغایر با تمامیت ارضی ایران، منشور سازمان ملل و التزام عملی کشورها بهمنظور احترام به تمامیت ارضی یکدیگر و نیز نقض اصول حسن همجواری محسوب میشود. بر همین اساس، کاری که اردوغان انجام داد، کاملا سازماندهی شده است و این به سیاست خارجی ضعیف ایران برمیگردد.
وی افزود: مسئله پانترکیسم از مدتها قبل وجود دارد و پانها یا جداییطلبان به دنبال این بودند که آذربایجان را از ایران جدا کنند. متأسفانه با توجه به رویکرد ضعیفی که ایران در سیاست خارجی خود داشته و بسیاری از مناطق را فراموش کرده، ترکیه با همراهی جمهوری آذربایجان و آمریکا و اسرائیل به دنبال تشدید پانترکیسم و جدایی آذربایجان از ایران است.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی(ره) گفت: نگاه از بالا به پایینی که دولت ایران نسبت به همسایگان خودش دارد، به نوعی باعث شده که اسرائیل به شدت در منطقه قدرت یافته و با امارات و ترکیه رابطه برقرار کند. در همین سخنرانی اردوغان، چند پهپاد اسرائیلی نیز نمایش داده شد و این نشان میدهد که ترکیه بهدنبال افزایش قدرت خودش است. بسیاری معتقدند شعری که اردوغان خواند، آغاز فاز دوم پروژه جنگ قرهباغ است. در فاز اول، ترکیه به بهانه آزادی اراضی اشغال شده جمهوری آذربایجان، با حمایت اسرائیل و انگلستان پروژه اتصال جغرافیایی پانترکیسم را از طریق کریدور مقری در توافقنامه آتشبس پیگیری میکند تا ظرفیتهای ژئوپلیتیک ایران بهویژه در حوزه انرژی را در آینده تخلیه کند. در فاز دوم نیز با توجه به اینکه جمهوری آذربایجان تحتالحمایه ترکیه قرار گرفته است، اردوغان مسئله تجزیهطلبی را مطرح میکند تا بتواند تحرکات تجزیهطلبان علیه ایران را سازماندهی کند.
حسینی اضافه کرد: دولت ایران نیز متأسفانه بعضا اقدام خاصی انجام نمیدهد و این به مشکلی برمیگردد که در سیاست خارجی ما وجود دارد. در واقع دولت ایران عملکرد مناسبی در سیاست خارجی و سیاست منطقهای ندارد، چون سیاستورزی و شعارزدگی وجود دارد و نگاهمان به همسایگان از بالا به پایین است و آنها را جدی نمیگیریم، مخصوصا همسایگانی که در چند سال گذشته قدرتمند شده و به یُمن ارتباط با آمریکا توانستهاند اقتصادشان را نجات دهند و همین باعث شده است که ظرفیتهای ژئوپلیتیکی و تاریخی و تمدنی ایران به تدریج فاقد مطلوبیت لازم شود. در نهایت شاهدیم که همسایگان ما از این فرصت استفاده کرده و تنشهای خود را با ایران به گونهای مدیریت میکنند که به نفع منافع ملی خودشان باشد. همانطور که مورگنتا میگوید «منافع ملی چراغ راه سیاست خارجی دولتهاست»، در واقع دولت ترکیه و اسرائیل نیز بهدنبال منافع خاص خودشان هستند و از مشکلات منطقهای ایران استفاده میکنند تا بتوانند بحرانهای داخلی خودشان را حل کنند.
وی تصریح کرد: دشمنی ایران با آمریکا و اسرائیل در منطقه، شرایطی را برای همسایگان ما فراهم کرده است که از این فرصت به نفع خودشان استفاده کنند، همانطور که بسیاری از اندیشمندان میگویند هیچ کشوری به اندازه آمریکا و ایران دارای منافع مشترک در منطقه نیستند، تمامی کشورها تلاش میکنند بیشترین بهره را از دشمنی ایران و آمریکا بهدست آورند. با توجه به اینکه در روزهای پایانی ریاستجمهوری ترامپ به سر میبریم و از طرف دیگر، بایدن به عنوان رئیسجمهور آمریکا انتخاب شده و مسئله برجام و ترور دانشمند هستهای، شهید دکتر فخریزاده مطرح است، برخی کشورها به خصوص اسرائیل بهدنبال این هستند که از آب گلآلود ماهی گرفته و اختلافات دیپلماتیک میان ایران و ترکیه را به جنگ دیپلماتیک تبدیل کنند. بنابراین، دولت ایران همانطور که در قبال ترور دانشمند هستهای هوشمندی به خرج داد، اکنون نیز باید همین کار را انجام دهد تا میان ترکیه و ایران دعوا و جنگی اتفاق نیفتد. باید ببینیم در آینده فرصت و شرایط چگونه برای ما فراهم میشود تا از منافع ملی خود دفاع کنیم.
وی ادامه داد: پیشنهاد من این است که ایران اقدامات لازم را انجام دهد تا جنگ دیپلماتیک راه نیفتد و از طرف دیگر، شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، محیطی و اطلاعاتی را در آذربایجان تقویت و از فعالیت پانها و جداییطلبان در این ناحیه و دیگر استانهای واقع در مرزهای غربی کشور جلوگیری کند. همچنین در حوزه سیاست خارجی هوشمندی و ظرافت به خرج دهد تا در نهایت بتواند از اختلافات موجود در سیاست خارجی به نفع منافع ملی خود استفاده کند.
انتهای پیام