استماع از عناصر مهم قرائت است / قواعد موسیقیایی قرائت به صورت تئوری آموزش داده نشود

به گزارش ایکنا، دوشنبه قرآنی این هفته، 22 دی‌ماه به میزبانی استان‌های اردبیل و گیلان برگزار شد. در ابتدای برنامه‌های این روز که به صورت آنلاین و آفلاین برگزار شدند، بعد از قرائت قرآن و پخش کلیپ سخنان رهبری در مورد قرآن، حجت‌الاسلام عاملی، مسئول دفتر نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان استان گیلان در پیام خود به این برنامه، گفت: انس با قرآن موجب نشاط و شادابی انسان، هم در زندگی روزمره و هم موجب پاداش اخروی خواهد شد.

وی افزود: این کتاب آسمانی همان قوانین جامع هدایت انسانی به‌شمار می‌آید، به همین جهت است که معجزه جاوید اسلام شمرده شده است. انس با قرآن، یکی از برنامه‌های با اهمیت در فرهنگ و جامعه اسلامی است و جزء جدایی‌ناپذیر دین و ایمان انسانی است؛ زیرا پذیرفته نیست کسی ادعای پیروی از قرآن داشته باشد؛ اما انسی با آن نداشته باشد و از آن بهره نگیرد.

عاملی اظهار کرد: قرآن کریم از این جهت مورد اهمیت و ستایش است که این کتاب راه سعادت و هدایت همیشگی را آموزش می‌دهد. انسان هیچ‌گاه از انس با قرآن بی‌نیاز نخواهد بود؛ چرا که محتوای غنی آن پاسخی به مهم‌ترین نیازهای اوست. به همین جهت، قرآن کریم از مؤمنان خواسته است تا قرآن را در حد توانشان تلاوت کرده و در انس با این کتاب مقدس کوتاهی نکنند.

وی ادامه داد: انس با قرآن مقدمه به کار بستن آن در متن زندگی و ساحت‌های زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی را بر اساس آن تعریف کردن است.

برنامه بعدی، نشست «جغرافیای میوه در قرآن» بود که با سخنرانی پری موسی‌پورمیاندهی، استادیار پردیس بنت‌الهدی صدر فرهنگیان گیلان برگزار شد. وی در این نشست گفت: خداوند به دلیل ارزش بالای غذایی بسیار زیاد زیتون، به این میوه قسم خورده است و در آیه 20 سوره مؤمنون نیز آمده است: «وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْنَاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِلْآكِلِينَ؛ و از طور سينا درختى برمى‌‏آيد كه روغن و نان خورشى براى خورندگان است». انگور نیز میوه دیگری است که بارها در قرآن از آن نام برده شده است؛ از جمله در آیه 4 سوره رعد، آیه 34 سوره یس، آیه 32 سوره نبأ و آیه 266 سوره بقره.

وی افزود: حال این سؤال مطرح می‌شود که چرا خداوند در قرآن همراه با هم از سه میوه خرما، انگور و زیتون صحبت کرده و ما اینها را با هم مشاهده می‌کنیم، به این دلیل که خواص و ارزش غذایی زیتون، خرما و انگور بسیار بالاست.

استادیار پردیس بنت‌الهدی صدر فرهنگیان گیلان اظهار کرد: انار نیز میوه دیگری است که در قرآن از آن نام برده شده، بسیار ارزش غذایی دارد و سرشار از کلسیم، فسفر، سدیم و آهن است و در آیه 99 و 141 سوره انعام و آیه 68 سوره الرحمن از آن نام برده شده است.

موسی‌پورمیاندهی گفت: میوه بعدی انجیر است که خداوند به آن قسم خورده است «‌وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ‌»، (آیه 1 سوره التین)، از این میوه تنها یک بار در قرآن نام برده شده است. انجیر هیچ ماده اضافه و دور ریختنی ندارد. پژوهشگران ژاپنی در تحقیقی به این نتیجه رسیدند که اگر زیتون یا انجیر را به تنهایی بخوریم، ماده‌ای پروتئینی که در انجیر هست جذب بدن نمی‌شود و 1 انجیر باید با 7 زیتون مصرف شود، در قرآن نیز 1 آیه در مورد انجیر و 7 آیه در مورد زیتون وجود دارد.

استماع؛ از عناصر مهم قرائت قرآن

بنا بر این گزارش، نشست تخصصی فنون قرائت با تدریس استاد محمود لطفی‌نیا، قاری و داور بین‌المللی قرآن کریم به میزبانی دانشگاه گیلان برنامه بعدی این دوشنبه بود، وی در این نشست مجازی با طرح این سؤال که چه کار کنیم تا به قرائت قرآن به‌گونه‌ای ورود کنیم که اگر هم آن را به‌صورت حرفه‌ای دنبال نکردیم، از زمان و وقتی که صرف می‌کنیم، بتوانیم بیشترین بهره را ببریم، گفت: استماع از عناصر بسیار مهم است، یکی از اساتیدم می‌فرمودند که 24 ساعت گوش بدهید بقیه آن را بخوانید.

وی گفت: لحن و موسیقی مهم‌ترین عنصری است که باعث می‌شود قرائت در ذهن بنشیند و ملکه ذهن شود. شما در آینده با دانش‌آموزان بسیاری سروکار خواهید داشت و چاره‌ای نیست جز اینکه به دانش‌آموزان الگو معرفی کنید. نمی‌شود از ابتدای کار بر اساس مبانی و قواعد موسیقیایی به قرآن‌آموزان تئوری تحویل دهید، چه بسا بسیاری خوانش موسیقیایی دارند، اما علم موسیقی را ندارند.

لطفی‌نیا عنوان کرد: برای اینکه متعلمان خود را درگیر یادگیری لحن کنید، آن‌ها را به گوش کردن یک الگو تشویق کنید، و این الگو در قرائت، ترتیل و ... متفاوت است. باید شأن کلام الهی حفظ شود و بهترین راه برای کسی که انس با قرآن دارد، این است که خودش اول با قرآن رفیق شود و این رفاقت و لذت را از طریق اجرای الحان زیبای قرآن به دیگران نیز منتقل کند، امیدواریم خداوند عاقبت ما را در دنیا و آخرت به قرآن گره بزند.

در بخش بعدی، تلاوت دانشجومعلم، مهدی عبرتی از سوره بقره به صورت پادکست منتشر شد.