انتظارات قرآنی از مدیر جدید مرکز طرح، برنامه و ارزیابی سیما

انتصاب مجتبی ایزدی به عنوان مدیر جدید مرکز «طرح، برنامه و ارزیابی معاونت سیما» که سال‌ها توفیق ایفای مسئولیت‌ در نهادهای مهم قرآنی همچون شبکه قرآن و معارف سیما و رادیو قرآن را داشته و خود در خانواده‌ای قرآنی زیست می‌کند، انتظارهایی قرآنی از او ایجاد می‌کند که می‌توان اهم آن‌ را چنین صورتبندی کرد:

1-جواد شیخ‌اکبری، مدیر شبکه قرآن و معارف سیما چندی پیش در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: «شاید کل بودجه شبکه قرآن به اندازه یک‌سوم یک برنامه در شبکه‌ای دیگر باشد. شبکه قرآن به حمایت جدی مالی نیاز دارد، البته این حمایت از جانب رئیس محترم سازمان و معاون سیما وجود دارد، اما در بخش‌های دیگر مثل طرح و برنامه این مشکل فعلاً بر زمین مانده است و امیدواریم که رفع شود.»(27 دی 99)

این سخنان آشکارا نشان می‌دهد که تغییر رویکرد و نگاه راهبردی در مرکز طرح، برنامه و ارزیابی سیما تأثیری مستقیم بر کاهش یا ارتقای بودجه شبکه قرآن و معارف سیما، به عنوان قلب تپنده فعالیت‌های قرآنی رسانه ملی خواهد داشت. به اذعان تهیه‌کنندگان، برنامه‌سازی قرآنی همواره به علت محدودیت شدید بودجه‌ها، یکی از مهجورترین حوزه‌های برنامه‌سازی در رسانه ملی بوده است.

به نظر می‌رسد ارتقای بودجه شبکه قرآن، در کنار طراحی اثربخش و نظارت مؤثر بر آن، می‌تواند منجر به تولید برنامه‌ها، فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی شاخص در زمینه قرآن و عترت باشد.

2-طراحی و برنامه‌ریزی کلان در حوزه قرآن و معارف، زیرساختی‌ترین اقدام فرهنگی در جمهوری اسلامی محسوب می‌شود، چراکه اولاً طبق اعتقاد همه ما مسلمانان فعالیت در حوزه قرآن کریم و عترت(ثقلین) مهم‌ترین فعالیت فرهنگی است و ثانیاً اساس شکل‌گیری انقلاب اسلامی، تحقق آرمان‌های قرآنی بوده است.

لذا انتظار می‌رود مجموعه طرح، برنامه و ارزیابی سیما، نسبت به طراحی و برنامه‌ریزی قرآنی و معارفی، اولویت‌گذاری مناسب و باور داشته باشد که تصمیم‌سازی برای حوزه قرآن و معارف بر زیست اجتماعی و اخلاقی ده‌ها میلیون جوان ایرانی می‌تواند تأثیر مستقیم داشته باشد.

3-اکیداً پیشنهاد می‌شود که طراحی و برنامه‌ریزی کلان قرآنی در راهروهای باریک و تو در توی جام جم و پشت درهای بسته با کارمندان و کارشناسانی محدود به همان مرکز طرح و برنامه، انجام نشود.

ضرورت استفاده از خرد جمعی کارشناسان منتقد و نظرات جامعه قرآنی، استفاده از نظرسنجی‌های معتبر افکارسنجی‌ها، گزارش‌ رسانه‌ها و رصد هدفمند فضای مجازی ضروری به نظر می‌رسد. این اقدام می‌تواند منجر به طراحی سیاست‌ها برای تولید برنامه‌هایی با نیاز واقعی جامعه شود و ایزدی می‌تواند مبدع و پیشروی ایجاد اتاق فکر شیشه‌ای در طرح و برنامه سیما باشد.

4- مجموعه طرح، برنامه و ارزیابی سیما به تغییر رویکرد در ارزیابی خود از برنامه‌ها و سیاست‌های قرآنی و معارفی سیما نیاز دارد. بسیاری از برنامه‌های معارفی سیما مانند «سمت خدا»، «آفتاب شرقی» و مشابه آن‌ها در طول سالیان اخیر، بی‌وقفه روی آنتن رفته‌اند و همواره نیز در نظرسنجی‌های سازمان صداوسیما، جزء محبوب‌ترین برنامه‌های معارفی بوده‌اند. اما به راستی باید این بازنگری مد نظر قرار گیرد که محبوبیت این برنامه‌ها دقیقاً در چه قشری و در چه بازه سنی بوده است؟ سهم برنامه‌های معارفی سیما در تأثیرگذاری بر قشر خاکستری و حتی دین‌گریز جامعه چقدر بوده است؟

5- شاید مهم‌ترین انتظار از مدیریت جدید و همه کارشناسان محترم مرکز طرح، برنامه و ارزیابی سیما، حمایت از عنصر «خلاقیت» باشد. برنامه‌های قرآنی و معارفی سیما به ایده‌های جدید، نوگرایی و نوآوری نیاز دارند تا از مونولوگ‌ به دیالوگ، طرح چالش‌های روز و جریان‌سازی دینی حرکت کنند.

برنامه‌هایی مانند «تا ثریا» و «پایش» در شبکه یک، «عصر جدید» و «نود» و «بدون توقف» در شبکه سه، «زاویه» در شبکه چهار، «دستخط» در شبکه پنج، «خندوانه» و «دورهمی» در شبکه نسیم و اخیراً مناظرات «قبل انقلاب» در شبکه مستند، نمونه‌هایی موفق از خلاقیت و جریان‌سازی سیما در سالی‌های اخیر بوده‌اند که الگوی آنان قابلیت تسری‌یافتن به برنامه‌های معارفی و قرآنی را نیز دارد. تنها لازم است سیاستگذاری‌ها و خطی‌مشی‌‌ها، شهامت لازم را به شبکه‌های مختلف به خصوص شبکه قرآن و معارف سیما اعطا کند تا بتوانند در برنامه‌های قرآنی و معارفی خرق عادت کنند و خود را از پیله تکرار برهانند.

یادداشت از مجتبی اصغری