اوقاف از تمام امکان و ظرفیت خود در استان‌ها استفاده نمی‌کند

به گزارش ایکنا، همه‌گیری بیماری کرونا در ایران و جهان، فعالیت‌های قرآنی را نیز تحت تأثیر قرار داده و بسیاری از جلسات و محافل را به تعطیلی کشانده است. در این شرایط با استفاده از فضای مجازی، گفت‌وگو‌هایی با فعالان قرآنی استان‌های مختلف خواهیم داشت تا ضمن معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های قرآنی اقصی نقاط کشور، از مسئولان و نهاد‌های تصمیم‌گیرنده در توسعه فرهنگ قرآنی، حل مشکلات فعلی را مطالبه کنیم.

طی هفته‌های گذشته با فعالان قرآنی آذربایجان غربی، مازندران، سیستان و بلوچستان، سمنان، گیلان، لرستان و کرمان و خوزستان به گفت‌وگو پرداختیم. حال به سراغ استان آذربایجان شرقی رفتیم. خطه‌ای که با جمهوری آذربایجان مرز مشترک دارد و با ارمنستان هم مرز است. این استان نیز به مانند سایر استان‌ها پرورش دهنده قاریان و حافظان ملی و بین‌المللی است و برخوردار از اساتید و پیشکسوتان بنام قرآنی کشور. آذربایجان شرقی امن‌ترین و کم جرم‌ترین استان ایران بشمار می‌آید.
استان دارای شهرستان‌های متعددی است. مرکز استان آذربایجان شرقی، کلان‌شهر تبریز است و از شهرهای مهم و اقماری این استان می‌توان به مراغه، بناب مرند، اهر و میانه اشاره کرد.

بر همین اساس به سراغ رحیم وظیفه‌شعاع، خادم قرآن، مدیر مؤسسه مهد قرآن آذربایجان شرقی و از مؤسسان اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت و ابراهیم عبدی قاری ملی کشورمان رفتیم که در گفت‌وگو با ایکنا به بخش‌هایی از مشکلات فعالیت‌های قرآنی ادارات و مؤسسات قرآنی استان خود و بیان راهکار‌هایی جهت بهبود شرایط فعلی پرداخته‌اند.

اهم موارد مطرح شده در این گفت‌وگو؛

• توجه به فعالیت در عرصه تدبر
• مؤسسات سعی کنند روی پای خودشان بایستند
• فعالیت بخش مردمی با مطلوب فاصله دارد
• از بودجه‌های استانی اصلا بهره نبرده‌ایم
• حمایت ضعیف دستگاه‌ها و نهادهای استانی
• ذات مسابقات خوب است
• کمی حضور داوران استانی در میان اعضای هیئت داوران مسابقات قرآن اوقاف
• حاشیه شهر تبریز از لحاظ فعالیت‌های قرآنی مورد غفلت قرار گرفته است.
• توجه هیئات مذهبی به قاریان و قرائت
  ...

مشروح این گفت‌وگو در ذیل آمده است؛

ایکنا ـ آقای وظیفه‌شعاع درباره فعالیت‌های قرآنیتان بگویید.

در اواسط دوران دفاع مقدس (سال 1363)، فعالیت قرآنی را در تبریز در قالب دارالقرآن پیامبر عظیم ‌الشأن اسلام(ص) آغاز کردیم. این دارالقرآن به عنوان نخستین دارالقرآن استان محسوب می‌شد و تا سال 72 نیز در قالب همان مجموعه فعالیت می‌کردیم که در نوع خود حالت الگویی برای تمامی استان داشت. برای نخستین بار بود که حافظ خردسال قرآن کریم «وحید غفران‌نیا» را معرفی کردیم که فعالیتش از این مجموعه آغاز شد و از سال 72 به بعد نیز در قالب مؤسسه مهد قرآن فعالیت را ادامه دادیم و تا کنون نیز فعالیت این مجموعه مستمر است. البته باید بگویم در ابتدا در حوزه‌های مختلف قرآنی از مهد قرآن تهران الهام می‌گرفتیم و به عنوان شعبه‌ای از آنها فعالیت می‌کردیم اما در سال 77 بنابه دلایلی به صورت مستقل کار کردیم و مؤسسه را به ثبت رساندیم و با هویت مستقل استانی فعالیت خود را ادامه دادیم.

ایکنا ـ درباره فعالیت مؤسسه پیش از ایام کرونا و پس از آن بگویید.
فعالیت مؤسسه طی این ایام در دو جبهه مستقل در حوزه قرآن کریم و معارف اهل‌بیت(ع) متوقف نشده است البته هرچند کمی بعد از کرونا شاهد ریزش قرآن‌آموزان بودیم اما در حال حاضر فعالیت‌های مؤسسه در بستر فضای مجازی دنبال می‌شود البته مجموعه‌ای از کلاس‌های که ضرورت دارد به صورت حضوری با تعداد یک چهارم قرآن‌آموزان دایر می‌شود.
مؤسسه تا سال80 عمدتاً در دو محور اما با تمرکز بر روی حفظ قرآن فعالیت خود را انجام می‌داد که در آن ایام 17 هزار قرآن‌آموز را تربیت کردیم. همچنین به منظور تربیت کادر قرآنی مناسب در سطح استان دوره‌های تربیت مربی را برگزار کردیم اما از سال 80 تا کنون جبهه جدید از فعالیت در سطح استان باز شد و به سراغ تأسیس مدارس غیر دولتی قرآن محور رفتیم و تاکنون 14 مدرسه را در تبریز راه‌اندازی کرده‌ایم که هشت مدرسه در مقطع پیش‌دبستانی، پنج مدرسه ابتدایی دخترانه و پسرانه و دو مدرسه مقطع متوسطه اول بود، به گونه‌ای که دو هزار و 500 دانش‌آموز هرسال در این مدارس جذب می‌شود.
در این مدارس تمامی دروس مصوب مقطع پیش‌دبستانی و دبستانی آموزش داده می‌شود اما غنی‌سازی فعالیت‌های پرورشی، فرهنگی و قرآنی دانش‌آموزان در نظر گرفته شده است بطوری که طی این سال‌ها بیش از 100 حافظ قرآن برجسته در رشته‌های 10، 20 و کل تربیت شده است. الحمدلله استقبال خوبی از مدارس شده است به‌ گونه‌ای که با کمبود مکان و صندلی و تجهیزات روبرو هستیم.

ایکنا ـ مهد قرآن در عرصه تدبر نیز فعالیت‌هایی داشته است؟
بله، از سال 82 در کنار تمامی این فعالیت‌ها به دنبال این بودیم که در امر محتوایی قرآن و بحث سیره قدم‌های اقناع‌ کننده‌ای را داشته باشیم که با حجت‌الاسلام محمدحسین الهی‌زاده، پژوهشگر و مدرس علم تدبر در قرآن و از شاگردان حضرت آیت‌الله جوادی آملی آشنا شدیم، مجموعه کار را به ایشان عرضه کردیم و چرخه کار ما را تأیید کردند و پیشنهاد دادند به بحث تدبر در قرآن کریم وارد شویم و بحث محتوا در قالب بحث تدبر را دنبال کنیم. پیگیر شدیم و امیدوارانه کار را شروع کردیم. نزدیک 15 جزء قرآن درسنامه تدبری‌اش تمام شده و در اختیار علاقه‌مندان به قرآن است.
به دنبال نیاز مردم به موضوعات مختلف قرآن، از سال 88 با اشراف علمی استاد الهی‌زاده، شروع به پژوهش و تعریف تدبر موضوعی در قرآن و سیره کردیم که طی این 15 سال، مجموعه 20 جلدی از این کتاب در چهار محور معرفتی، تربیتی، مدیریتی و عملی در قابل منظومه تدبر هدایتی آماده شده است.

ایکنا ـ درباره تعامل مهد قرآن با دیگر مؤسسات در سطح استان و یا سایر استان‌ها بگویید.
مهد قرآن در خیلی از شهرستان‌های استان مؤسسه دارد و حتی سعی کردیم تا این مؤسسات بتوانند طی ارتباط با معاونت قرآن و عترت ارشاد، مجوز مستقل دریافت کنند و با هم مرتبط باشند. اگر مطلع شوم در دورترین نقطه استان، کاری نو در حال انجام است با هزینه خودم سراغ آن عزیزان می‌روم و سعی می‌کنم آن را جذب کنم و در چرخه کارمان آن را مورد استفاده قرار دهیم و بعضا نیز با مؤسات قرآنی شیراز، اردبیل، همدان، زنجان، اصفهان و آذربایجان غربی ارتباط داریم و طی این تعامل از تجربیات یکدیگر استفاده می‌کنیم.
در حال حاضر تعداد مؤسسات دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی قابل توجه است اما نکته اینست، مؤسساتی که زیرساخت‌های محکمی دارند و هم دانش بنیان هستند و هم مردم نهاد (به معنای واقعی) هستند، نباید معطل بودجه بمانند یعنی نباید وابسته به بودجه‌های دولتی باشد تا اگر روزی دولت به هر غرض سیاسی و کم توجهی به امور فرهنگی و قرآنی، نخواهند بودجه قرآنی را بپردازد (مثل همان چیزی که طی چند سال اخیر شاهد آن بودیم) آن مؤسسات قرآنی منهدم نشوند و از بین نروند. توصیه ام این بوده است که مؤسسات سعی کنند روی پای خودشان بایستید و به صاحب قرآن توکل کنند تا نیازهای مادی ما نیز تأمین شود. اگر بخواهیم منتظر باشیم به ما بودجه دهند تا کار کنند، تفاوتمان با نهادهای دولتی چیست؟
در حال حاضر نسبت به 20 سال اول انقلاب، مؤسسات خوبی داریم که به صورت مردمی فعالیت می‌کنند اما با مطلوب فاصله داریم و نیاز به تعامل بیشتر است و ما هم در مهد قرآن هیچ وقت به وضع موجود قانع نشدیم و همین هم عامل پیشرفت ما شده است.

ایکنا ـ عملکرد دستگاه‌های قرآنی سطح استان را چگونه ارزیابی می‌‌کنید؟
در دو سه سال اخیر، رضایت نسبی از عملکرد آنها داریم به ویژه از ارشاد. سازمان تبلیغات اسلامی نیز پس از رویکرد جدید و روی کار آمدن حجت‌الاسلام قمی، رئیس این سازمان که انگیزه خاصی را در استان‌ها دارد، شاهد تحول خوب و تعامل روان و راحتی هستیم. اما درباره سازمان اوقاف و امور خیریه، هنوز به آن ایده مطلوب نرسیده‌ایم، اوقاف از تمام ظرفیت خود استفاده نمی‌کند و یا اینکه انتظارمان بیشتر از اینست و یا اینکه از درون سازمان آنها اطلاع نداریم و خیال می‌کنیم آنها امکاناتشان زیاد است و یا اینکه آنها خودشان را در بحث مسابقات محصور کرده‌اند و در بحث آموزش و حمایت‌های مالی از اوقاف چیزی را نمی‌بینیم و احساس این است که اگر دستگاهی از ظرفیت خود اطلاع داشته باشد، خیلی بهتر می‌تواند از آن استفاده کند. همچنین خیلی از مؤسسات به مانند مهد قرآن زیرساخت محکمی ندارند و درگیر مشکلاتی مانند مکان آموزشی هستند.

ایکنا ـ ساختمان مهد قرآن استیجاری است؟
نه، با پیگیری مجموعه‌ هیئت امنای مؤسسه، ساختمان‌ها شعب و مؤسسات مهد قرآن در سطح استان، به جز یک مرکز، تملکی است به گونه‌ای که یا خریدیم و احداث کردیم و یا ساختمان آنها آماده بوده است همچنین در اطراف شهر تبریز، در پنج روستا، مؤسسه صاحب ساختمان هستیم.

ایکنا ـ شما از مؤسسان اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت بودید، درباره فعالیت اتحادیه‌ها بگویید و تعامل اتحادیه با مؤسسات در سطح استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سال 80 اولین نفری بودم که فکر اتحادیه را در ذهن خودم پروراندم و با دوستانم در مشهد و اصفهان مطرح کردم و چند نفر از اساتید قدر قرآنی، پای کار آمدند و هیئت مؤسسان اتحادیه تشکل‌های سابق را تشکیل دادیم و بنده نیز با اصرار دوستان نخستین مدیرعاملی اتحادیه را عهده‌دار شدم اما در حال حاضر، اصلاً به اتحادیه امیدوار نیستم آن هم به دلیل عملکرد کاملا نامناسبی که نهادهای دولتی پای کار آمدند به خاطر اغراض شخصی، سیاسی و منیبت‌ها، قرآن کنار رفت و خودشان اصلی شدند. هنگام دولت اصلاحات که همه فعالیت‌های قرآنی نهادهای دولتی در حد تعطیلی رفته بود، اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت راه افتاد اما بعد که دولت آقای احمدی نژاد پای کار آمد حمایت‌های خیلی قابل قبول و قابل توجهی از جریان‌ها مذهبی شروع شد آن هنگام دوستان سازمان تبلیغات اسلامی، موازی کاری کردند و بعد از چند سال از تأسیس اتحادیه اول، به دنبال اتحادیه‌سازی رفتند و کارهای نامناسبی انجام شد و مؤسسه تولید کردند و به فردی که هیچ فعالیت قرآنی نداشت، مجوز فعالیت دادند و بعد هم با عجله اتحادیه استانی تشکیل دادند و این جنگ زرگری ادامه داشت و سپس فعالیت شورای توسعه فرهنگ قرآنی آغاز شد که کنون نیز برای نهادهای مردمی، هیچ آبی گرم نکرده است و خود آن حجاب شد، شورای توسعه جاییست که همه بودجه‌ها به اسم فعالیت‌های قرآنی به آنجا می‌آید و حال آنکه بیش از 80 درصد بودجه‌ها برای بخش مردمی است و ما که در کف میدان هستیم، چیزی به دست ما نرسیده است.

ایکنا ـ مدتی عضو کمیته قرآنی شورای عالی انقلاب فرهنگی بودید، درباره آن بگویید.
این کمیته با تدبیر آقای دکتر کی‌نژاد، دبیر وقت شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوره اصلاحات شکل گرفت، زمانی که فعالیت‌های قرآنی نهادهای قرآنی واقعاً کمرنگ شد و سازمان دارالقرآن‌الکریم از چارت تشکیلاتی سازمان تبلیغات اسلامی حذف شد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت قرآن و عترت نداشت. کمیته قرآنی به دلیل اینکه حداقل عناصر اصلی و کلیدی قرآنی دور هم جمع شوند، راه‌اندازی شد. این کمیته متشکل از نمایندگان نهادهای دولتی بود و بنده و آقای سرابی نیز از مشهد به عنوان نماینده تشکل‌های قرآنی با تشخیص آقای کی‌نژاد، بود که کارهای خوبی نیز انجام شد.

ایکنا ـ در حال حاضر این کمیته منحل شده است و یا شورای توسعه جایگزین آن شد؟
دقیقاً خبر ندارم، اما فکر می‌کنم، بله، چون بعد از جان گرفتن نهادهای قرآنی و پررنگ شدن فعالیت‌های قرآنی، آن کمیته نیز فعالیتش کمرنگ‌تر شد و دیگر به آن کمیته دعوت نشدیم.
شورای توسعه فرهنگ قرآنی بعدا ایجاد شد. همه دستگاه‌ها به دنبال این بودند که من متولی قرآن هستم اما به دلیل اینکه مرکزی برای هماهنگی نهادهای دولتی قرآنی و هم مردمی باشد، شورای توسعه تشکیل شد اما به نظرم خیلی کارایی ندارد. در حال حاضز نیز اتحادیه مدغم 6 ماهیست که صورت گرفته است اما هنوز هیچ اثر مثبتش به استان‌ها نرسیده است و در این مدت خبری از اتحادیه نداریم، یعنی بود و نبود اتحادیه برای ما یکی است، اگر اتحادیه اثربخش بود و فعال بود، قطعا اگر یک روز تعطیل می‌شد، باید صدای مؤسسه داران در می‌آمد اما هیچ اتفاقی نیفتاد.

ایکنا ـ فعالیت‌های قرآنی سطح استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
طی این سال‌ها اساتید خوب قرآنی در بحث‌های مختلف تجوید، تدبر، صوت و لحن و حفظ و قرائت درسطح استان داریم و شاهد درخشش قرآنیانی چون محمدصادق زارعان، وحید غفران‌نیا و رسول آزمایش هستیم که هر برهه‌ای از زمان نفر اول مسابقات بین‌المللی شدند اما به نسبت برخی از استان‌ها که سابقه فعالیت‌های قرآنیشان بیش از ما بوده است، یک قدم عقب‌تر هستیم که نیاز به جای کار دارد.

ایکنا ـ منظورتان کدام استان‌ها است؟
استانی مثل خراسان رضوی و شهر مشهد مقدس که سابقه زیادی در فعالیت‌های قرآنی دارد و یا تهران که مرکز ایران هست و همه اساتید استان‌ها در تهران متمرکز شده‌اند.

ایکنا ـ کدام منطقه استان دچار کمبود و فقر قرآنی است؟
به نظرم هرچه از مرکز استان فاصله می‌گیریم، محرومیت به چشم می‌خورد. اساتید در تبریز متمرکز هستند و در برخی از شهرستان‌ها، مؤسسات زحمت کشیده‌اند و شاهد رویش‌های خوبی هستیم. در مرند نیز فعالیت خوبی صورت گرفته است. در آذرشهر نیز شاهد تربیت قهرمانان قرآنی هستیم که هر کدام پایشان به برنامه اسرا می‌رسد و رتبه اول تا سوم را کسب کردند اما شهرهای دور از مرکز استان که نیاز به کمک و مساعدت دارند.

ایکنا ـ از وضعیت بودجه‌های قرآنی در سطح استان و نحوه هزینه‌کرد آنها بگویید.
چند سالیست که هیچ اتفاقی نیفتاده است اما کار خوبی که از دولت به یادگار مانده است، می‌توان به تصمیم ملی که معاونت قرآن و عترت ارشاد در کل کشور گرفته بود، اشاره کرد. این تصمیم شامل راه‌اندازی استودیو صوتی در چهار منطقه کشور بود که یکی در شهر تبریز بود و با سفر و بازدیدهای میدانی که داشتند، مؤسسه مهد قرآن انتخاب شد که سال 95-96 استودیو رادیویی صوتی خوب و فاخری طراحی و راه‌اندازی شد.
از بودجه‌های استانی اصلا بهره نبرده‌ایم اما بودجه‌هایی را از سوی معاونت قرآن و عترت ارشاد دریافت کردیم. حتی فراتر از بودجه، افرادی که در عرصه فعالیت‌های قرآنی، فعالیت می‌کنند نمی‌توانند از تسهیلات و وام‌های کم بهره و حتی قرض‌الحسنه استفده کنند. به گونه‌ای که طی دور اندیشی که کردیم سال‌های گذشته زمینی در شهر سهند تبریز که در حال حاضر بالغ بر 150 هزار نفر شهروند دارد، خریداری کردیم و با فشارها از سوی مدیر شهرک(اگر ساخته نشود، لغو قرارداد می‌شود)، اقدام به احداث ساختمان کردیم آن هم با اخذ وام 18 درصد!! حال آنکه طی سفرم به کشور ترکیه به بازدید از مدرسه‌ای رفتم که به مجموعه‌ای که ذره‌ای دغدغه ارزشی نداشته اند و دختر و پسر مختلط بودند، از دولتشان وام 4 میلیارد لیر بدون بهره و با بازپرداخت 60 ساله دریافت کرده بودند اما ما باید برای آموزش قرآن و گسترش توسعه فرهنگ قرآنی، تسهیلات 18 درصدی اخذ کنیم .

ایکنا ـ مهمترین مشکل قرآنی در سطح استان را بگویید.
مشکل خاصی را سراغ ندارم اما این را باید دانست که درباره قرآن هرچه کار کنیم، کم است و این اندازه که کار کرده‌ایم تازه یک هزارم ظرفیت استان است و از همه مسئولان انتظار داریم در کمک به صورت عملی اقدام کنند نه اینکه دعا کنند. بیایند بگویند چیکار کنیم، امثال مؤسسه شما تکثیر شود و مدل شما زیاد شود و دعا کردن کاری به جایی نمی‌برد.

در ادامه به سراغ ابراهیم عبدی، قاری و مدرس قرآن و از کارکنان اداره‌کل بهزیستی این استان رفتیم، مشروح آن در ادامه خواهد آمد؛

ایکنا ـ آقای عبدی از سوابق فعالیت قرآنیتان بگویید.
از شش سالگی به پشتوانه پدرم و مرحوم مادرم فعالیت‌های قرآنی را شروع کردم و از همان کودکی از هیچ چیزی به اندازه تلاوت لذت نمی‌بردم. با تشویق‌های والدینم در این عرصه باقی ماندنم و این باعث شد که سالیان سال در این عرصه حضور داشته‌ باشم و در جاهای مختلف به اجرای برنامه پرداختم بنابراین خانواده در این قرار گیری در عرصه قرآن بسیار مؤثر است.

ایکنا ـ از محضر کدام اساتید قرآنی استفاده کردید؟
تجوید مقدماتی را نزد مرحوم استاد محرمی شروع کردم. ایشان از نظر اخلاقی خیلی در من اثرگذار بودند و مقدمات فنون تلاوت را نزد ایشان بودم. چند قرائت تقلیدی انجام دادم و سپس پیشنهاد دادند از اینجا به بعد را نزد استاد باوردی تلمذ کنم و از محضر ایشان استفاده کردم و سپس نزد اساتیدی در تهران چون احمد ابوالقاسمی، علی‌اکبر ملکشاهی و ... رفتم و بهره‌مند شدم.

ایکنا ـ درباره تأثیر کرونا در فعالیت‌های قرآنی سطح استان بگویید.
به مانند سایر استان‌ها، کرونا نیز بر روی فعالیت‌های سطح استان آثار منفی داشته است البته کرونا بر روی تمام فعالیت‌ها تأثیرگذار بوده است اما در فعالیت‌های قرآنی و مذهبی تأثیر آن بیشتر بوده است و این عرصه بیشتر از سایر فعالیت‌های دیگر مورد کم لطفی قرار گرفت. مجموعه‌ای از کلاس‌های آموزشی به صورت مجازی برگزار می‌شود و محافل نیز به ندرت و به صورت مناسبتی برگزار می‌شود، بیشتر محافل تعطیل شده است. اما در کل افت کلاس‌ها داشته‌ایم.

ایکنا ـ تدریس قرآن دارید؟
بله، کلاس آموزش قرآن طی همکاری با کانون بسیج جوانان استان دارم این کلاس‌ها روزهای جمعه به صورت حضوری برگزار می‌شود آن هم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی اما همکاری‌ام با سایر مؤسسات کمرنگ شده است.

ایکنا ـ میزان توجه مردم خطه آذربایجان شرقی به محافل قرآنی چگونه است؟
مقدمه‌ای باید بگویم، فعالیت‌های قرآنی نیازمند حمایت‌های مالی است. حمایت‌هایی که در این دولت از فعالیت‌های قرآنی و فرهنگی شده است، ضعیف است و بعضا این حمایت‌ها نبوده است و این حمایت‌ها وضعیت مؤسسات قرآنی را تحت شعاع قرار داده است و از سوی دیگر کارهای قرآنی به گونه‌ای جا افتاده است که باید به صورت خیریه‌ای اداره شود و حال آنکه نیازمند حمایت هستند و مسئولان امر و مسئولان فرهنگی و اجرایی در این زمینه کوتاهی کرده‌اند و فعالیت‌های قرآنی افت کرده است.

ایکنا ـ عملکرد مسئولان اجرایی استان را چکونه ارزیابی می‌کنید و ذهنیت مردم نسبت به این فعالیت‌ها چگونه است؟
ضعیف می‌‌بینم، متأسفانه حمایت دستگاه‌هایی که باید حمایت کنند، ضعیف است به ویژه این حمایت از مؤسسات قرآنی نمود عینی دارد، اما مؤسسات تلاش‌های زیادی می‌کنند. اما از این نمی‌توان چشم پوشید که قاریان قرآن پرورش یافته در سطح استان نشان می‌دهد، جنب و جوش خوبی در استان است.

ایکنا ـ پیشنهادی برای تعامل بهتر دستگاه‌های قرآنی دارید؟
هر زمانی که صحبت از یکپارچگی دستگاه‌های قرآنی می‌شود، آن هنگام شده است که بقیه حذف شده است و یکی باقی مانده است.

ایکنا ـ منظورتان را صریح‌تر بیان می‌کنید؟ یعنی موافق تشکیل سازمان واحد قرآنی نیستید؟
بله، اگر به اسم سازمان قرآنی تشکیل شود، عالی است و موازی‌کاری‌ها از بین می‌رود و متولی کار قرآنی یکی می‌شود و می‌توان از جای مشخصی مطالبه کرد و آنها نیز بهتر برنامه‌‌ریزی کنند. هنگامی که متولی امری چندین سازمان می‌شود، کم و کاستی‌ها بینشان تقسیم می‌‌شود و وظایف خود را به گردن دیگری می‌اندازند این ضرورت در کشور احساس می‌شود که سازمان قرآنی تأسیس شود تا فعالیت‌های قرآنی را زیرچترش بگیرد و این فعالیت‌ها را هدایت و راهبری کند.

ایکنا ـ نقدی به مسابقات قرآن دارید و آیا مسابقات به آن اهدافی که داشته، رسیده است؟
چه من و چه اساتید، قاریان را به دو دسته تقسیم می‌کنند، قرائی که مجلس داری می‌کنند و در تلاوت مجلس‌داری می‌کنند و ماهیت صدا و تلاوتشان و چارچوب تلاوتشان طوری است که برای قرائت در مجلس است و عده‌ای نیز قاریان مسابقه‌ای هستند، می‌دانید که مسابقات، ساز و کار خود را دارد و عده‌ای از قراء هستند که در مسابقات نمی‌توانند، فاکتورها را ارائه دهند اما به لحاظ تلاوت مردمی مورد توجه هستند و اجراهای مجلسی خوبی دارند و این قاریان هستند که مورد غفلت قرار گرفته‌اند.
معتقدم ذات مسابقات خوب است، چون متسابقان را به تلاش در مسابقات تشویق می‌کند اما مسابقات طی سال‌های گذشته در کشور معایب و محدودیت‌هایی داشته است.

ایکنا ـ درباره این معایب و محدودیت‌ها بگویید.
بیشتر مشکلات درباره بحث داوری است، داوری محدود است به این معنا که در تیم داوری، کمتر از استان‌ها استفاده شده است، هرچند اکنون این امر انجام می‌شود. اما مدتی زمان می‌برد تا به نتایج آن برسیم. از سوی دیگر باید به افراد راه‌یافته به فینال یک سال اجازه شرکت داده نشود تا شاهد حضور چهره‌های جدید از قاریان و اجرای تلاوت‌های جدید باشیم.
معتقدم مسابقه موجب رشد متسابق می‌شود، هنگامی که قاری حائز رتبه می‌شود، رشد آن شروع می‌شود و اینگونه نیست که قاری رشد پیدا کند و به مسابقات بیاید و رتبه کسب کند. نظرم اینست که قاری رتبه پیدا می‌کند و سپس رشد پیدا می‌کند به این دلیل که بیشتر عرصه به روی او باز می‌شود و حال آنکه اگر این بها پیش از رتبه به قاری داده شود، بییشتر از اینها می‌تواند رشد کند. منتظر می‌شویم تا قاری در کشور اول شود و سپس به او جایگاه می‌دهیم. این خوب نیست به ویژه در استان‌ها که مظلوم واقع شده است چنانکه در بحث اعزام، استان ما، مظلوم واقع شده است، معتقدم برای اینکه جایگاه یک استان در فعالیت‌های قرآنی رشد پیدا کند، باید به آن موقعیت داده شود تا فرصت عرضه قاری فراهم باشد.

ایکنا ـ این امر ناشی از ناهماهنگی کدام دستگاه است؟
یک بخشی از آن به ناهماهنگی دستگاه‌های قرآنی استان باز می‌گردد و مسئولان استانی باید این موضوع را پیگیر باشند و پیشکسوتان قرآنی استان باید پیگیر باشند. بخشی از آن به شورای عالی قرآن باز می‌گردد که باید به استان‌ها بیشتر سهمیه دهند. شورای عالی قرآن نیز قاریان دارای رتبه را در اولویت قرار می‌دهد و آنها بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند، این بی‌انصافی است که از هر استان بطور مثال سه نفر قاری برتر اعزام نشود. معتقدم باید سهمیه‌بندی شود و هر سال از هر استان حداقل سه نفر اعزام شوند.

ایکنا ـ درباره دوره ارزیابی و اعطای مدرک به حافظان قرآن بگویید.
در کشورمان اشکالی است که تنها محدود به فعالیت‌های قرآنی نیست و آن هم اینست که، هنگامی فردی فعالیتی را شروع می‌کند، دنبال معایب آن هستیم اما باید گفت دوره ارزیابی کار مبارکی است. اینکه قاری احساس می‌کند، جایی هست برای ارزیابی قاریان، ستودنی است اما اشکالاتی در آن هست که باید این ایرادات برطرف شود. از جمله اشکالش اینست که در استان هیچ اتفاقی نمی‌ا‌فتد و این امر مستقیما از سوی شورای عالی قرآن انجام می‌شود. به نظرم بهتر است به استان‌ها سهیمه داده شود به این بحث اعتقاد دارم که دنبال این نباشیم که برای استان جایگاه تعیین نکنیم، هرچند هر استان نسبت به فعالیت قرآنی جایگاهی دارد اما باید این امکان را به قاری و حافظ بدهیم تا خودش را نشان دهد، اگر سهیمه بندی شود و هر استان سهمیه داشته باشد، عالی است.

ایکنا ـ شما از کارکنان سازمان بهزیستی هستید، چه اندازه از ظرفیت شما در برنامه‌های قرآنی سازمان استفاده می‌‌شود؟
به برکت قرآن و حمیات‌های حجت‌الاسلام آل‌هاشم، نماینده ولی‌فقیه در استان و به واسطه 30 سال فعالیت قرآنی، در سطح استان به عنوان مدرس و قاری قرآن شناخته شده هستم. محافلی که دعوت می‌شود، آنها را رد نمی‌کنم و میان مردم نیز از جایگاه قرآنی خوبی برخوردار هستم. از سوی دیگر خطه آذربایجان شرقی نیز هیئت خیز است و در هیئت‌ها نیز از قاریان و تلاوت‌های آنها استفاده می‌شود. البته معتقدم برخی از قاریان که از بی‌توجهی هیئت‌ها به قاریان و قرائت قرآن، گلایه‌مند هستند به بخشی از اجرای قاری باز می‌گردد، قاری باید تلاوت و جایگاهش و رفتارش به گونه‌ای باشد که مردم را جذب قرآن کند.
چند سال پیش برای اجرای به شرق استانبول دعوت شده‌ بودم، جایی که برادران اهل تسنن زیاد هستند و در مسجدی حضور پیدا کردم که اینها برای قاری گارد گرفته بودند و هرقدر امام جماعت آنها من را معرفی کرد که قاری از ایران و شهر تبریز آمده است، اما آنها در برابر من گارد داشتند اما هنگامی که تلاوت کردم و خواستم تلاوتم را تمام کنم با تشویق‌ها و گفته‌هایشان از من خواستند که اجرایم را ادامه دهم، و ادامه دادم. بعد از اتمام تلاوت جالب بود آنها مشتاقانه با من مصافحه کردند یعنی آثاری که تلاوت معنامحور دارد و هنگامی که قاری خود را در محضر قرآن ببینید آن هنگام چنان تلاوتی ارائه می‌کند که در شنونده تأثیرگذار است و قاریان باید این ظرفیت را در خود ایجاد کنند.

ایکنا ـ کدام مناطق استان نیازمند توجه بیشتر به فعالیت‌های قرآنی هستند؟
متأسفانه تبریز چون کلانشهر است، مشکلاتی که دارد در حاشیه شهر است، در تبریز نیز حاشیه‌ها از لحاظ فعالیت‌های قرآنی مورد غفلت قرار گرفته است و شهرستان مرند فعالیت خوبی در حوزه قرآن انجام می‌دهد و در یکسری از شهرستان‌ها نیز فعالیت‌های خوبی انجام شده است.

ایکنا ـ درخواستتان از مسئولان قرآنی کشور و در سطح استان چیست.
اگر این اتفاقات و فعالیت‌ها بتواند یکپارچه شود و در یک جا اتفاق بی‌افتد و متولی داشته باشد، روند روبه رشدی برای فعالیت‌های قرآنی خواهیم داشت. سازمان‌های متولی امور قرآنی چون اوقاف و تبلیغات داریم اما هنوز به آن جایگاه نرسیده‌ است البته اخیرا شاهد اتفاقات خوبی هستیم، به ویژه در امر داوری اما سال‌های سالست که اوقاف تنها خروجی‌اش، مسابقات بوده است و حال آنکه امکانات زیادی دارد و موقوفات زیادی دارد اما موقوفات قرآنی که بگویند هزینه‌اش صرف وقف قرآنی شود در سطح کشور و استان ما کم است و هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است.
موضوع دیگر درباره بیمه فعالان قرآنی است که ایرادتی به آن وارد است. بسیاری از قاریان و حافظان و فعالان قرآنی هنوز در نوبت قرار دارند و سهمیه جدید برای عضویت در این صندوق باز نشده است و از سوی دیگر پرداختی دولت در این بخش کم است و باید خیلی بیشتر از آن باشد حداقل باید نصف برای قرآنیان و نصف برای هنرمندان باشد. حمایت ها در تسهیلات ارائه شده برای فعالیت‌های قرآنی کمرنگ است.

گفت‌وگو از سمیرا انصاری