به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة، شامگاه گذشته، ۲۹ بهمنماه، در جلسه شرح خطبه ۱۰۸ نهج البلاغه که به صورت زنده از سامانه موسسه بیان هدایت نور پخش شد، ضمن بیان تحلیل امام علی(ع) از حرکت و جریان ضلالت در امت اسلام، اظهار کرد: امیرمؤمنان(ع) میفرمایند: «جلودار این حرکت از امت خارج است.»
وی ادامه داد: اولین حرکت منطبق بر این سخن مولای متقیان حاکمیت بنیامیه در جامعه اسلامی است، به تعبیر امام علی(ع)، این حرکت بر ضلالت خود استوار است و سخنان امیرالمومنین(ع) را میتوان به سایر حاکمیتهای همچون بنی امیه ها تسری داد که در طول تاریخ شواهد آن موجود است.
انصاری عنوان کرد: حضرت خطاب به امت میگویند که با وجود چنین حاکمیتی از هویت، شخصیت و اصالت دینداری شما چیزی باقی نمیماند، حاکمان گمراه شما را به شدت تحت فشار قرار داده و بر شما ستم میکنند و آنچنان که مرغ دانه های پر مغز را از زمین برمیدارد، این حاکمان هم مومنان راستین را از میان شما برون میکشند.
این مفسر قرآن و نهجالبلاغه بیان کرد: تاریخ نیز شواهدی از ظلم بنیامیه بر شیعیان امیرالمومنین(ع) را اقصینقاط جهان اسلام روایت میکند، غمگینترین تراژدی این ظلمها در کربلای حسینی دیده میشود.
وی افزود: امام علی(ع) در رابطه با حاکمیت افراد ظالم خارج از دین بر مومنان هشدار میدهند و دلایل چنین حاکمیتی را تشریح میکنند، ایشان اولین علت برای استقرار چنین حاکمیتی را تفرقههای فکری و اعتقادی و فاصله گرفتن از شاخص فکری معصومان عنوان میکنند.
انصاری اظهار کرد: در بیان امام علی(ع) عامل دوم شکلگیری چنین فضای سیاسی و اجتماعی تحیر افراد جامعه در افکار ناپاک، شبهات تیر و تار و هواهای نفسانی است، سومین نکته در شکلگیری حاکمیت زور در جامعه ایجاد فضای کاذبانه و بیان و باور دروغ در سطح اجتماع است، در چنین شرایطی فرصت برای کسب پیشه گان فراهم میشود که میداندار باشند.
صاحب تفسیر مشکاة خاطرنشان کرد: امام علی(ع) در این خطبه فرمودند: «بدانید که هر زمانی پایانی میپذیرد و هر امر پنهان و آشکاری پدید میآید»، ایشان هشدار میدهند که شما فرصت زیادی برای تغییر رفتار ندارید، چرا که پرونده عمر بسته خواهد شد.
وی با بیان راهکارهای پیشگیری از فضای حاکمیت ظالمان در جامعه در کلام امیرالمومنین(ع) تصریح کرد: شنیدن و پذیرش تربیت پروردگار و متصف شدن مقام عبودیت و دل سپردن به پیشوای الهی و همچنین بیداری از خواب غفلت راهکارهایی است که امام علی(ع) بیان میکنند، انسان باید از قدرتهای مادی و دنیوی جدا شود تا بتواند به خوبی بشنود و بپذیرد.
انصاری با تشریح ویژگیهای پیشوا و رهبر راستین در جامعه اسلامی خطبه ۱۰۸ نهج البلاغه ادامه داد: باید کسی که جلودار مردم است صادق باشد و به صدق عمل کند، این جلودار باید تمام تفرقهها و پراکندگیها را وحدت و همراهی و همدلی تبدیل کند و تمام ذهن و وجود خود را برای مسیر هدایت گری متمرکز و مصرف کند.
این مفسر قرآن اضافه کرد: صدق و راستی موجب اعتمادسازی در جامعه میشود و در واقع این ویژگیها که از سوی امیرالمومنین(ع) بیان میشود، ویژگیهای لازم برای یک مدیر موفق در جامعه است.
وی بیان کرد: امام علی(ع) فرمودند: «من امور را برای شما گفتم و جوهر حقایق را بازگو کردم»، هنگامی که در جامعه استماعی نیست و همه به تفرقه روی میآورند و به صدق پیشوای خود اعتماد نمیکنند، در این شرایط عرصه برای جولان باطل فراهم میشود و باطل جایگاه و حاکمیت پیدا میکند؛، اینجاست که جهل و انحراف و جامعه سوار میشود و نعره مستانه اشتران قدرت به گوش میرسد و ارعاب در جامعه ایجاد میشود.
صاحب تفسیر مشکاة عنوان کرد: هنگامی که حاکمیت با جهل و ظلم به قدرت میرسد، این فرهنگ زشت به بدنه جامعه تسری مییابد و مردم از دین فاصله میگیرند، مردم در این شرایط مردم با دروغ هم پیمان میشوند و برای مقابله با صدق و درستی همفکری میکنند، در این شرایط فرزند موجب غیظ پدر و مادر است، دگرگونی جوی ایجاد میشود و بارش و باران کارایی خود را ندارد، انسانهای پست در جامعه می جوشند و بزرگمنشان و ارجمندان ناپدید میشود.
انصاری گفت: اهل یک چنین زمانهای خوی گرگانه دارند، حاکمان هم خوی درندگی مردم و قدرت طلبی پیدا میکنند، طبقات متوسط جامعه تمام همت خود را صرف خوردن مادیات میکنند و فقرا در این جامعه در حکم مردگان هستند، مودت و محبت بر سر زبانهاست و صادقانه نیست و سینهها پر از کبر، حسد، غیض و کینه میشود.
وی گفت: امام علی(ع) در اینجا یک تعبیر عجیب و تکاندهنده بیان میکنند و میفرماید: «اسلام با پوستین وارونه پوشیده میشود»، پوستین وارونه یعنی چنانکه پوست بر بدن حیوان قرار میگیرد و پشم آن نمایان است در این حالت پوستین هم کارآیی برای انسان ندارد و او را حفاظت نمیکند و هم ظاهر زشتی را جلوه میکند و این توصیف اسلام التقاطی و تحریف شده است.
انتهای پیام