آموزش و شناسنامه‌دار شدن داوران قرآنی با اجرای طرح ساماندهی
قاری و پیشکسوت قرآنی گیلان گفت: چالش مهمی که سال‌ها با آن مواجه بوده‌ایم، ساماندهی داوران مسابقات قرآن بوده که می‌تواند در سه قالب آموزش، شناسنامه‌دار شدن و سپس تنوع در دعوت از داوران در مسابقات صورت پذیرد و امید است پس از تحقق این امر در صورت نیاز و امکان به لحاظ صنفی نیز ساماندهی شود.
فرج‌الله لایق برحق، دبیر شورای قرآن و عترت دانشگاه علوم پزشکی گیلان در گفت‌وگو با ایکنا از گیلان، داوری را مقوله‌ای از قضاوت دانست و اظهار کرد: داوری هم مانند همه قضاوت‌ها در دیدگاه مترقی اسلام بر دو شرط تخصص و تعهد استوار خواهد بود؛ شرط «تخصص» یعنی آگاهی و همچنین یادگیری مجدد، افزایش دامنه اطلاعات و بروز کردن تخصص نسبت به مقوله مورد داوری و شرط «تقوا و عدالت» که هر دو عناصر معنوی داوری هستند، به‌ویژه وقتی که بخواهد داوری در مسابقات قرآنی صورت گیرد.
این قاری و پیشکسوت قرآنی گیلان در خصوص شاخصه‌های مهم داوری مسابقات قرآن، افزود: بر اساس آنچه که از خود آیات کلام‌الله مجید بر می‌آید؛ در آیه‌ای از سوره مبارکه قصص و داستان دیدار حضرت موسی(ع) با حضرت شعیب(ع) دلیل استخدام آن حضرت از سوی حضرت شعیب برای فعالیت در زمین و انجام کار زراعت ذکر شده این است که می‌فرماید «انّ خیر من استأجرت القوی الامین؛ بهترین کسی که می‌خواهی استخدام کنی و در ازای کار اجرتش را بپردازی و اجرش را بپردازی باید اولا قوی و کاردان و متخصص بوده و ثانیا امین، متعهد، با تقوی و عادل باشد»، لذا شرط تعهد، تقوی و عدالت از شاخصه‌های مهمی است که باید در داوری مسابقات قرآن برجسته شود.
اشکالات رایج در آیین‌نامه‌ها؛ از چالش‌های داوری مسابقات قرآن
وی در پاسخ به این سؤال که اغلب موضوع چالش‌برانگیز داوری مسابقات قرآن چیست؟ گفت: یکی از چالش‌هایی که پیش‌تر و بیشتر در گذشته وجود داشته بر اساس اشکالات موجود در خود آیین‌نامه‌های مسابقات به‌وجود می‌آمده، البته سال به سال یا دوره به دوره در حال ارتقا و بهبودی و رفع نقایص است.
لایق‌برحق ادامه داد: مورد دیگر اینکه در برخی نقاط کشور با چالش مهم، آزاردهنده و پر سر و صدای دیگری نیز مواجه بوده‌ایم که در عدم مدیریت صحیح داوری و تنوع دعوت مناسب از همه کسانی که شرایط داوری را دارا بوده‌اند وجود داشته که جا دارد به سهم خود از استاد گرانقدر محمود لطفی‌نیا، قاری بین‌المللی قرآن کریم بابت ورود و حضور ویژه و پدرانه ایشان در جهت رفع مشکلات احتمالی در استان و ساماندهی مناسب در این خصوص تشکر و قدردانی کنم.
این داور پیشکسوت گیلانی با بیان اینکه چالش‌های مهم دیگری نیز در دو بخش عمومی و تخصصی تعهد در داوری مسابقات قرآن وجود داشته است، تصریح کرد: در بخش عمومی داوری متعهدانه نظیر چالش در تعهد نسبت به توجه و گوش دادن کامل به تلاوت یکایک شرکت‌کنندگان از سوی داور یا تعهد نسبت به عدم قبض و بسط در نمره‌دهی نسبت به قاریان آشنا و ناآشنا؛ همچنین تعهد در یکسان‌گیری شرایط و کسر امتیاز یکسان در موارد مشابه چه در مقوله ادا و احکام قرائت و چه در مقوله‌های وقف و ابتدا، صوت، لحن، حسن حفظ، اذان و ابتهال از جمله دیگر موارد چالش‌برانگیز داوری مسابقات قرآن محسوب می‌شوند.
تخصص و عدم گرایش شخصی به سبک قرائت لازمه داوری عادلانه
وی با بیان اینکه آموزش دادن و آموزش دیدن هر دو از چالش‌های مهم دیگری در جامعه قرآنی برای مسابقات بوده است که الحمدلله گام‌های خوبی نیز در این زمینه برداشته شده است، ادامه داد: در بخش تخصصی تعهد نیز باید اولا شخص فقط در صورت آگاهی و تخصص در مقوله مورد نظر، داوری را پذیرفته و ثانیا در قضاوت نباید بر اساس احساسات و گرایش شخصی خود به سبک قاری خاصی از قراء جهان اسلام نسبت به نمره‌دهی به قرائت شرکت‌کنندگان اقدام کند که در بین همین مواردی که به‌عنوان چالش‌های داوری عرض کردم در برخی مسابقات موارد بسط ید در نمره‌دهی نسبت به سبک خاص و شاگرد خاص مشکل‌آفرین بوده است.
لایق‌برحق در خصوص بروزرسانی آیین‌نامه‌های داوری، یادآور شد: واقعیت این است که آنچه در گذشته‌های نه چندان دور در آیین‌نامه‌ها و فضای برآمده از آن به‌ویژه در بخش صوت و لحن شاهد بودیم سبب ایجاد تفاوت فاحش بین تعریف اصل قرائت قرآن کریم برخاسته از احادیث و روایات ائمه اطهار(ع) و قرائت در مسابقات می‌شد که باعث قرار گرفتن قاری در دو اتمسفر متفاوت یکی معنوی بودن و راحت‌تر بودن در قرائت همراه با برخی کارهای ابداعی و ابتکاری یا نمایشی متناسب در ایجاد حس معنوی در جمع مستمعین و مخاطبان و دیگری کار نمایشی صرف و مکانیکی بوده است که نتیجه آن تربیت و پرورش نسلی از قاریان صرفا حرفه‌ای و مسابقه‌ای است که البته با استثنائاتی هم همراه بوده و در این مجال فرصت توضیح همه آن نیست.
اغلاط مشابه به‌ویژه در داوری تجوید از نواقص آیین‌نامه‌های داوری
وی اضافه کرد: از طرفی آیین‌نامه‌ها به‌گونه‌ای سختگیرانه نوشته شده بود که حتی ممکن است قراء بزرگ جهان اسلام و قاریان مصری هم در این مسابقات، نمره حد نصاب را کسب نکنند؛ به نظر بسیاری از صاحب‌نظران هنوز هم با جزئی‌نگری‌ها و عدم یکسان‌بینی بسیاری از جزئیات، اغلاط مشابه به‌ویژه در داوری تجوید مواجه هستیم که سبب عدم تمرکز داور در لحظه داوری و پیگیری اغلاط شده بطوریکه داور در یک درگیری ذهنی، سرگردان پیدا کردن جایگاه دقیق غلط در آیین‌نامه و انتخاب بارم مناسب برای بعضی از اغلاط است.
دبیر شورای قرآن و عترت دانشگاه علوم پزشکی گیلان در خصوص طرح ساماندهی داوران قرآنی، بیان کرد: چالش مهم دیگری که سال‌های سال با آن مواجه بوده‌ایم همین چالش ساماندهی داوران بوده است که می‌تواند در سه قالب آموزش، شناسنامه‌دار شدن و سپس تنوع در دعوت از داوران در مسابقات صورت پذیرد.
لایق برحق ادامه داد: در این بین دغدغه عدم آموزش‌دهی مناسب و تدوین منابع آموزشی و همچنین در برخی موارد عدم پذیرفتن فراگیری و شاگردی کردن مجدد از سوی برخی داوران و اساتید سنتی نسبت به تخصصی‌تر و بروزتر شدن در این امر می‌تواند مشکل‌ساز باشد که البته بحمدالله در سال‌های اخیر مورد توجه ویژه قرار گرفته و گام‌های مثبت خوبی در این زمینه از هر دو طرف موضوع برداشته شده، امید است که پس از تحقق این امر و همچنین شناسنامه‌دار شدن داوران، در صورت نیاز و امکان به لحاظ صنفی نیز ساماندهی شود.
انتهای پیام
