تلویزیون مخاطب را در سراشیبی فرهنگی انداخته است

حجت‌الله سیفی، کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌و‌گو با ایکنا گفت: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَاللَّهِ أَتْقَاکُمْ»، «همانا گرامی‌ترین شما در نزد خدا باتقواترین شماست». خداوند پرهیزکاران را دوست دارد، بنابراین انسان‌ها به دنبال پرهیزکاری هستند تا مورد لطف خداوند قرار گیرند، اما پرهیزکاری به واسطه فکر صحیح ایجاد می‌شود. فکر خوب نیز فرهنگ نیاز دارد. حال باید ببینیم فرهنگ از چه طریقی حاصل می‌شود.

وی افزود: رسانه به ویژه تلویزیون به مثابه مهم‌ترین ابزار در عرصه فرهنگسازی، قادر است با برنامه‌های خود، فرهنگ ارزشی را به جامعه تزریق کند، هرچند عکس این اتفاق نیز می‌تواند رخ دهد. یعنی با کارهای بی‌کیفیت و سخیف مردم را به سوی سراشیبی فرهنگی هدایت کند؛ اتفاقی ‌که متاسفانه در حال رخ دادن است، چراکه برای تلویزیون سرگرمی بیش از هر امری اهمیت دارد.

کارگردان فیلم «بچه‌های جسور» ادامه داد: هرقدر تلویزیون در فرهنگسازی موفق نبوده در تبلیغات به موفقیت دست یافته است. تبلیغاتی که از فرش و زودپز در تلویزیون می‌بینیم به اندازه‌ای زیاد شده که این کالاها را ملکه ذهنمان کرده است! این در حالیست که چنین توجه و تمرکزی باید روی کارهای فرهنگی باشد.

برنامه‌هایی در جهت اتلاف وقت

وی با بیان این‌که در ایام نوروز باید تمرکز روی مفاهیم فرهنگی بیشتر از دیگر ایام باشد، گفت: در تعطیلات نوروز مردم بیشتر بیننده کارهای نمایشی هستند. به‌ویژه در شرایط فعلی که به واسطه کرونا خانه‌نشینی پیش گرفته شده، نقش تلویزیون چندبرابر می‌شود اما آن چیزی که در سال‌های اخیر در این ایام شاهدش هستیم گواه چنین امری نیست. من کار‌های نوروزی تلویزیون را بیشتر نوعی اتلاف وقت توصیف می‌کنم، البته به‌هیچ‌وجه با خصیصه سرگرمی در تلویزیون مخالف نیستم، چون اگر این ویژگی وجود نداشته باشد تماشاگر هم نخواهد بود، ولی باید در نظر داشت نیمی از راه به سرگرمی ختم می‌شود ولی نیمی دیگر را باید در مفاهیم والای ارزشی و انسانی جستجو کرد.

سیفی برنامه‌های طنز تلویزیون را هجو خواند و تاکید کرد: متاسفانه آثاری که در ایام نوروز به اسم فیلم یا سریال طنز تولید می‌شود نشانی از طنز فاخر در خود ندارد، بلکه بیشتر هجویست که چه چیزی برای آموزش ندارد. نکته جالب اینجاست که همین کارهای بی‌کیفیت ادامه پیدا می‌کند و برای آن فصل‌های متعدد در نظر گرفته می‌شود!

عضو سابق شورای طرح و برنامه بنیاد سینمایی فارابی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه تولیدات داخلی جوابگوی آنتن نیست، سریال‌های خارجی باید چه ویژگی داشته باشند تا نیازهای نمایشی تامین شود، گفت: در ابتدا باید بگویم ظرفیت نمایشی ما به اندازه‌ای است که می‌تواند نیاز آنتن را پر کند، پس این بهانه که برای پر کردن برنامه‌های سیما، حتماً باید کار خارجی خریداری شود را قبول ندارم. البته مدیران برخی مواقع این نکته را بیان می‌کند که تلویزیون بودجه تامین تمام سریال‌ها و فیلم‌های تلویزیونی را ندارد، پس مجبور است دست به خرید آثار خارجی زند.

وی متذکر شد: می‌خواهم مطلبی را خطاب به مسئولان سیما بگویم. اگر رسانه ملی بودجه لازم را برای تولید تمام آثار نمایشی تلویزیون ندارد، چگونه دست به تولید سریال‌هایی می‌زند که هزینه ساختشان می‌تواند برای ساخت سی سریال تلویزیونی کافی باشد؟

شرط خرید سریال‌های خارجی

دبیر سابق جشنواره سینمایی کیش، میزان برای انتخاب کارهای نمایشی خارجی را وجه فرهنگی آنها توصیف کرد و گفت: اگر قرار است فیلم یا سریال خارجی برای ایام نوروز خریداری شود باید میزان و شرط انتخاب آن، مسائل فرهنگی باشد اما متاسفانه این ویژگی مدنظر قرار نمی‌گیرد، بلکه مسئولان ما سراغ کارهایی می‌رود که در آنها تنها اکشن و خشونت را شاهدیم. این اتفاق نیز به بهانه جذب جوانان صورت می‌گیرد!

سیفی در پایان تاکید کرد: سخنانم را با یک سوال از مسئولان سیما به پایان می‌رسانم. وقتی جوانان ما بیننده کارهایی می‌شوند که در آن سراسر خشونت تبلیغ شده آیا می‌توانند با آثار فرهنگی داخل ارتباط برقرار کنند؟