ارزیابی دور اول مذاکرات برجامی وین؛ «نتیجه مهم‌تر از زمان» برای ایران

به گزارش ایکنا، معاونت مطالعات سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در گزارشی با عنوان «ارزیابی دور اول مذاکرات برجامی وین آغاز کارزار برای تعدیل موضع ایران» آورده است؛ دور اول نشست حضوری کمیسیون مشترک برجام با موضوع چگونگی پایبندی واشنگتن و تهران به توافق هسته‌ای پایان یافت و طرفین برای ارزیابی مذاکرات صورت گرفته و نتایج اولیه مباحث مطرح شده در دو کارگروه «رفع تحریم‌‌ها و اقدامات هسته‌ای» به پایتخت‌‌های خود بازگشته‌اند تا برای آغاز دور دوم این نشست‌‌ در روز چهارشنبه (25 فروردین‌ماه) آماده شوند. مهمترین مسئله دور اول نشست وین اختلاف‌نظر درباره «رفع تحریم‌‌ها و راستی‌آزمایی» بود. ایران آماده پایبندی کامل به برجام است و فهرست اقدامات هسته‌‌ای آن مشخص و شفاف است ولی در طرف مقابل، آمریکا اراده سیاسی برای رفع کامل تحریم‌‌ها را نداشته و اتفاق نظر درباره فهرست اقداماتی که این کشور برای بازگشت به برجام باید انجام بدهد، وجود ندارد.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌افزاید سیاست حرف قطعی جمهوری اسلامی ایران قابل چانه‌زنی نیست و هیچ توجیهی نمی‌‌تواند باعث تعدیل در ارکان این سیاست شود. مهمترین آسیب در مرحله کنونی، تعجیل در به سرانجام رسیدن مذاکرات و تأثیرپذیری از فضاسازی آمریکاست.

براساس این گزارش نکته اساسی آن است که برای جمهوری اسلامی ایران «نتیجه» مهمتر از «زمان» است. از‌این‌رو، تا پیش از اطمینان از رفع عملی و مؤثر همه تحریم‌‌ها و انجام یک فرآیند راستی‌آزمایی واقعی، بازگشت آمریکا به برجام به ضرر ایران بوده و جز ایجاد یک شوک روانی مثبت در یک دوره زمانی کوتاه‌مدت تأثیری در وضعیت اقتصادی ایران نخواهد داشت.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تصریح می‌کند که صبر ایران و تحمل فشارهای خارجی در طول سه سال گذشته به‌دلیل منتظر ماندن برای تغییر رئیس‌جمهور آمریکا نبود بلکه ایران به‌دنبال تغییر رویکرد آمریکا و درک راهبردی آن از اثربخشی تحریم‌‌ها بود. دولت بایدن اگرچه فشار حداکثری را یک شکست می‌داند، این شکست را ناشی از عدم هوشمندی در رفتار دولت ترامپ و عدم بهره‌گیری از ظرفیت مذاکره و ایجاد اجماع با کشورهای اروپایی می‌‌داند. درواقع، آمریکا همچنان به اثربخشی فشار بر ایران امیدوار است و تا زمانی که در این درک راهبردی آمریکا تغییری ایجاد نشود نه‌تنها مذاکره با آمریکا سودی نخواهد داشت، بلکه هیچ توافقی با این کشور پایدار نخواهد بود. بنابراین، باید نسبت به چشم‌انداز گفتگوهای جاری در وین حساسیت بیشتری وجود داشته باشد و مجلس شورای اسلامی با دقت افزون‌‌تری بر این فرآیند نظارت کرده و از انطباق آن با قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌‌ها (به‌ویژه مواد 6 و 7 قانون) اطمینان حاصل کند. دولت و تیم مذاکره‌کننده نیز باید نسبت به محتوا و طرح‌های مذاکراتی در وین، شفاف‌تر عمل کند و همانند تجربه برجام، جامعه را با یک متن از پیش توافق شده مواجه نسازد و لذا باید اجازه دهد که نخبگان کشور از این مسیر مطلع باشند و درباره ابعاد آن توان اظهارنظر داشته باشند.

متن کامل این گزارش را از اینجا بخوانید.