بعد از بهشت چه چیزی در انتظار انسان است؟

به گزارش ایکنا، یکی از سؤالاتی که همواره در ذهن ما وجود دارد سرنوشت بعد از مرگ و به خصوص بعد از ورود به بهشت و اینکه آیا در آن جا تکاملی وجود دارد یا همه چیز متوقف می‌شود. در این باره باره باید توجه داشت هرچند شاید نتوان برای کم و کیف آن زندگی جاودان بر اساس تصورات دنیایی توضیح روشن و دقیقی داد و چگونگی حیات و زندگی در آخرت به صورت کامل و واضح برای ما روشن نیست.

اما اصل حیات بهشتی با همه شکوه و زیبایی‌ها و تنوع آن همواره ادامه خواهد داشت و به پایان نخواهد رسید، اما در مورد احتمال تکراری و ملالت بار شدن این زندگی و لذت‌‌ها باید گفت: در بهشت هم انسان می‌تواند با افزودن به درجات معرفت و شناخت خود مراتب بالاتری از قابلیت‌های انسانی را برای خود رقم بزند و به کمالات بیشتری دست یابد. شوق رسیدن به مراتب بالاتر و بهره‌های روجی و معنوی همراه آن خود بالاترین انگیزه و هدف برای انسان بهشتی است.

هرچند بر فرض که زندگی بهشتیان، تنها لذت محض و بهره‌های التذاذی از حیات ابدی بهشت باشد، در آن عالم نیز هر لحظه و آن، چیز تازه‌ای تحقق می‌یابد. خلقت تداوم یافته و هر لحظه  چیزی نو پدید می‌یابد. نوعی حیات ناشناخته در همه موجودات وجود دارد که شوق و میلی جدید را آن به آن تجدید می‌سازد؛ تصور هر نوع ملالت و یکنواختی ناشی از زندگی ما در عالم دنیاست که غرق در محدودیت‌ها و کاستی است.

همه لذت‌ها در آن جا از خلوص تمام برخوردار است. به علاوه ظرفیت ما در درک آن‌ها مانند دنیا نیست. در واقع همان احساس میل به غذای لذیذ که پس از مدتی در همان انسان سیر بی میل به غذا دوباره شکل می‌گیرد، در بهشتیان بدون فاصله محقق می‌شود. تفاوت مهم بین نعمت‌ها و انسان های بهشتی و دنیایی است.

نعمت‌های بهشت همواره جسمانی نیستند. بلکه در بسیاری از موارد روحانی خالص یا مخلوطی از نعمت جسمانی و روحانی‌اند که در آن‌ها محدودیت‌های مادی و جسمانی وجود ندارد؛ آیا در عشق یک عالم بزرگ به مطالعه و تحقیق و لذت روحی که از آن می‌برد، تکرار و یکنواختی معنا پیدا می‌کند؟ مسلما نعمت‌های عظیم روحی بهشتیان هزاران بار از این نمونه‌ها فراتر است.

حتی در مورد نعمات جسمانی و حسی بهشت نیز همین اصل برقرار است. زیرا از آن جا که ذات و صفات خدا بی نهایت است، بدون شک جلوه های  او  نیز بی پایان است. هر روز لطف و عنایت تازه‌ای و هر دم رحمت جدیدی از آن خزانه غیب به بهشتیان می‌رسد، به گونه­‌ای که اصلاً تکراری در آن نیست.

امام صادق (ع) فرمود: «خداوند بهشتى آفریده که هیچ چشمى ندیده و هیچ مخلوقى از آن آگاه نیست. خداوند هر صبحگاه آن را مى‌گشاید و مى‌گوید: بوى خوشت را افزون کن و نسیمت را بیفزا». (1) بنا بر این برای بهشتیان هیچ گونه ملال و دلزدگی از بهشت و نعماتش معنی و مفهوم ندارد. برای اهل بهشت سفره‌هایی می‌گسترانند که بر آن، آنچه مورد علاقه آن‌هاست، قرار داده می‌شود. طعام‌هایی که از آن لذیذتر و معطرتر نیست». (2) در بهشت نوعی تکامل وجود دارد، در همه چیز حتی در خود بهشتیان. هر تکاملی جلوه جدیدی از زیبایی‌های همان منظر واحد را به انسان می نمایاند، چه رسد به اینکه همان منظر نیز در حال تکامل است.

واقعیت بهشت و نعمت‌های آن برتر از درک ما بوده، مقایسه آن با دنیای مادی به این اشکال‌ها منتهی می‌شود، اما از مجموع این امور این حقیقت متجلی می‌گردد که  نوعی تکامل و التذاذ همیشگی و غیر قابل تصور و انقطاع در زندگی ابدی بهشتیان جریان دارد. تصور ابدیت همین نعمت و کمال روزافزون خود یکی از بزرگترین لذت‌های بهشتیان است که یقین دارند این حقیقت بی‌بدیل هیچ گاه از آن‌ها سلب نخواهد شد.

پی‌نوشت‌ها:

بحرانى سیدهاشم‏، البرهان فى تفسیر القرآن‏، بنیاد بعثت‏، تهران‏، 1416 ه ق‏، ج4، ص 394.

علامه مجلسى، بحارالأنوار، مؤسسة الوفاء بیروت، 1404 هجری قمری، ج8، ص199.