در نشست نقد و بررسی کتاب «خانوم ماه» مطرح شد؛
«خانوم ماه» الگویی برای ایستادگی بر سر آرمان‌هاست
یک نویسنده و منتقد گفت: مطالعه کتاب «خانوم ماه» خسته نشدن از شرایط را می‌آموزد و اینکه باید بر سر آرمان‌های خود ایستادگی کرد و ناامید نشد.
به گزارش ایکنا؛ نشست نقد و بررسی کتاب «خانوم ماه» به قلم ساجده تقی‌زاده، با حضور دو نویسنده و منتقد ادبی، محمد قائم خانی و معصومه خوانساری به صورت مجازی در کتابفروشی به‌نشر تهران برگزار شد.معصومه خوانساری، نویسنده و منتقد در این نشست گفت: این کتاب زندگی‌نامه یک خانم است که همسرش او را «خانم‌ماه» خطاب می‌کند و نام کتاب هم بر این اساس انتخاب شده است. سؤالی که پیش می‌آید، این است که نوشتن این زندگینامه‌ها واجب است یا نه؟ و اینکه هنوز جامعه ما به این کتاب‌ها نیاز دارد؟ جواب من این است که ما هنوز هم احتیاج داریم خاطرات این افراد را مکتوب کنیم تا نسل‌های آینده با این شخصیت‌ها آشنا بشوند.
وی افزود: ما ۵۵۰ هزار همسر و مادر شهید داریم و روایت این بزرگواران باید ثبت شود. در جریان جنگ تحمیلی، زنان خیلی دیده نشدند. حتی در خوزستان هم زنان تفنگ برداشتند و جنگیدند و حالا بعد از سه دهه از جنگ لازم است که فعالیت این زنان دیده شود.
خوانساری درباره کتاب ادامه داد: فصل اول کتاب می‌توانست حذف شود و از فصل دوم شروع شود. در فصل دوم با شخصیت سفید «شیرعلی» روبرو هستیم، اما نکته مهم این است که خانوم ماه در طول جریانات کتاب، متحول می‌شود. وقتی شهید از خانواده‌اش جدا می‌شود همه تعهد روی دوش خانم‌ها می‌افتد. در این کتاب هم نشان داده شده که خانوم ماه چگونه زیر بار زندگی می‌رود و از یک خانوم وابسته به شیرعلی به جایی می‌رسد که مستقل می‌شود و فرندانش را در جامعه هدایت می‌کند. همسران شهدا زن‌های آرمانی هستند و حتی روزمرگی‌هایشان هم قابل توجه است.
وی گفت: در این کتاب، شخصیت شیرعلی کاملاً سفید می‌آید و سفید هم خارج می‌شود. اما خانوم ماه در این کتاب، تحول پیدا می‌کند و سرگذشتش قابل باور است. عجیب است که خانوم ماه خیلی صبور است و در مقابل همه سختی‌ها مقاومت می‌کند. خواب‌هایی که در کتاب آمده هم جالب است. لحظه آخری که «شیرعلی» قرار بوده برای آخرین بار به جبهه برود و بچه‌ها نمی‌توانستند دست از پدر بکشند، ما را یاد عاشورا می‌اندازد و در این جا قوت قلم نویسنده هم دیده می‌شود.
این منتقد ادبی افزود: آنچه در کتاب مبهم بود، دیدن واژه «آقا» بود که نمی‌توانستیم منظور نویسنده را بفهمیم و این، علامت سؤالی در ذهن خواننده ایجاد می‌کرد که علت کتمان اسم چیست؟ اگر چه در انتها متوجه می‌شویم که منظورشان آیت‌الله دستغیب است.
محمد قائم‌خانی نویسنده و منتقد در ادامه این نشست گفت: عبارت «روایتی از زن بدون هیچ پسوندی...» روی جلد کتاب دیده می‌شود که به نظرم جالب است. حس می‌کنم همسران شهدا به یک سوژه روایت به صورت مستقل تبدیل می‌شوند. به همین دلیل بخشی از کتاب «خانوم ماه» برای بعد از شهادت همسر خانوم ماه است.
وی ادامه داد: سیالیتی در شخصیت خانوم ماه دیده می‌شد که در چهارچوب‌های ادبیات پایداری جا نمی‌شوند. وقتی وارد جزئیات می‌شویم، عجیب است که خانوم ماه بدون حمایت‌های دولتی و بنیاد شهید، خانواده‌اش را اداره می‌کند. من هم قبول دارم که داستان کتاب باید از فصل دوم شروع می‌شد. وقتی وارد فصل سوم می‌شویم با یک زن کاملاً پخته روبرو هستیم؛ زنی که محور یک خانواده گسترده است و به رغم پختگی، شور اولیه را هم دارد.
این نویسنده ادامه داد: در شخصیت فخرالدین که پدرش را به یاد ندارد، ویژگی‌های جالبی دیده می‌شود. اینکه او از یک پسر شر و شور به یک مهندس کارکشته تبدیل می‌شود، جالب است، اما این تغییر و تحول را در طول کتاب نمی‌بینیم. گاهی تصاویر کتاب هم کم است.
این منتقد ادبی درباره ساختار کتاب گفت: من نیز موافقم که نویسنده می‌توانست کتاب را از بحبوحه فصل دوم شروع کند و با ترفند‌های ساده‌ای مثل فلاش بک به گذشته برود تا ریتم کتاب هم حفظ شود. در ساختار، برخی صحنه‌ها خیلی خوب است، اما برخی صحنه‌ها هم جای کار دارد تا بهتر شود. هر چند متن کتاب روان است، اما دو مشکل دارد. اول اینکه یک دست نیست و گاهی با زبانی مواجهیم که با فضا همخوانی ندارد و به همین دلیل شاید کمتر بتوانیم کتاب را به خوانندگان حرفه‌ای معرفی کنیم. گاهی هم در قسمت‌های روایت کتاب، شکستگی‌هایی دیده می‌شود که خواننده را اذیت می‌کند.
خانی همچنین تصریح کرد: استفاده از ابیات حافظ شیرازی در کتاب هم ترفند خوبی بود که تأثیر این شاعر در زندگی مردم شیراز را نشان می‌دهد.
این منتقد در پایان به موضوع انتخابات اشاره کرد و گفت: من گاهی مردد می‌شدم که در صفحه شخصی‌ام کسی را به شرکت در انتخابات دعوت کنم، اما با خواندن این کتاب، به این نتیجه رسیدم این کار را باید افرادی مثل خانوم ماه انجام بدهند که این گونه در برابر سختی‌ها ایستادند و مقاومت کردند و هنوز هم بر سر آرمان‌هایشان هستند. خسته نشدن از شرایط را باید از خانوم ماه یاد بگیریم. اگر خانوم ماه را می‌دیدم، خواهش می‌کردم مردم کشورمان را در این روز‌ها به پای صندوق‌های رأی دعوت کند. به کسی که این کتاب را بخواند، اصلا لازم نیست بگوییم خسته نشود و رأی بدهد، چون به طور طبیعی در خلال خواندن این کتاب، به این نتیجه می‌رسد.
انتهای پیام 
