نگاهی به سنت عزاداری ماه محرم در پاکستان

به گزارش ایکنا، مراسم عزاداری محرم و سوگواری سالروز شهادت امام حسین(ع) در کشورهای بسیاری برگزار می‌شود. این موضوع حتی در کشورهایی که شیعیان در اقلیت هستند نیز صادق است و مراسم عزاداری تا جای ممکن به صورت گسترده برگزار می‌شود.

در پاکستان هم با وجود اینکه شیعیان این کشور در اقلیت بوده و تنها حدود 10 تا 15 درصد از جمعیت 220 میلیون نفری این کشور را تشکیل می‌دهند، مراسم عزاداری‌های ماه محرم نسبتاً گسترده برگزار می‌شود.

شاید بزرگترین مشکل شیعیان پاکستان، مسائل امنیتی باشد. در پاکستان به دلیل نفوذ افکار افراطی، مسلمانان شیعه با خطرات زیادی در هنگام برگزاری مراسم سوگواری محرم روبه‌رو هستند. خشونت‌های فرقه‌ای علیه شیعیان پاکستانی و شیعیان هزاره رواج دارد. با این همه هر ساله شیعیان پاکستان در میان تدابیر شدید امنیتی خود را برای مراسم عزاداری آماده می‌کنند.

مشکلات مرتبط با شیوع بیماری کرونا در پاکستان هم سال گذشته باعث شد که این مراسم در ابعاد کوچکتری برگزار شود اما بزرگترین مشکل، مسائل امنیتی بود. سال گذشته و در جریان عزاداری‌های محرم، بیش از 70 هزار افسر پلیس در مناطق مختلف پاکستان مستقر شدند و خدمات تلفن همراه تا حدی مسدود شد.

شبکه‌های تلویزیونی پاکستان با شروع این ایام به پخش مراسم مذهبی و عزاداری می‌پردازند و به احترام ماه محرم، از پخش برنامه‌های موسیقی و دیگر برنامه‌های شاد خودداری می‌کنند.

در پاکستان روزهای نهم و دهم محرم که مصادف با روز تاسوعا و عاشورا است، تعطیل رسمی بوده و مردم در این روز، نذورات خود را بین هیئت‌های عزاداری و فقرا پخش می‌کنند.

مانند شیعیان در مناطق دیگر جهان، شیعیان پاکستانی هم در مراسمی مشابه، یاد و خاطره قیام امام حسین(ع) را زنده نگه می‌دارند. مراسم سینه‌زنی در پاکستان برگزار می‌شود که پاکستانی‌ها به این مراسم «ماتم دَری» می‌گویند. این مراسم معمولاً در مکان‌هایی به نام امامباره که تقریباً معادل حسینه‌ در کشورهای ایران و عراق است، برگزار می‌شود. بیشترین حضور شیعیان در مناطق جنوبی پاکستان و شهر‌هایی مانند کراچی و راولپندی است. علاوه بر مراسم سینه‌زنی، مراسم گرداندن تعزیه (گرداندن ماکتی از شهدای کربلا و بارگاه امام حسین (ع)) نیز در مناطق مختلف پاکستان برگزار می‌شود.

همزمان با آغاز ماه محرم رهبران سیاسی و مذهبی پاکستان با تأکید بر ترویج روحیه ایثار، از خود گذشتگی، شجاعت، شهادت در راه خدا و از همه مهم‌تر ظلم‌ستیزی، تأکید و اعلام می‌کنند که باید از فرصت عزاداری‌های عاشورا برای تقویت صلح در جامعه، وحدت اسلامی و برائت از افراط‌گرایی بهره‌برداری کرد.

دادن پیام‌های تسلیت و گرامیداشت مراسم محرم و عزاداری‌های امام حسین(ع) از جمله کارهایی است که مقامات بلندپایه پاکستانی هر سال انجام می‌دهند. برای مثال امسال رئیس جمهور این کشور در پیامی به مناسبت آغاز ماه محرم، گفت: محرم از حرمت بالایی برخوردار است که به ما درس ایثار، ایستادگی، بندگی و مبارزه برای حق و راستی می‌دهد.

امسال هم با آغاز ماه محرم شیعیان پاکستان با حضور در حسینیه‌ها و سایر مراکز اسلامی در شهرهای مختلف، مجالس عزاداری محرم را برگزار کرده‌اند. علاوه بر جامعه شیعیان پاکستان دیگر پیروان فرق اسلامی به ویژه اقلیت مسیحی و هندو نیز در برخی از شهرهای این کشور در مراسم عزاداری  امام حسین(ع) و احترام به ماه محرم در تهیه و توزیع نذورات آیین‌های مذهبی این ماه شریک می‌شوند.

امسال هم دولت پاکستان به مانند سال گذشته در برخی شهرهای بزرگ و نقاط حساس نظامیان و نیروهای تکاور (رنجرز) را برای کمک به مسئولان محلی جهت حفظ امنیت عزاداران و شهروندان مستقر کرده است.

طرح‌های امنیتی ماه محرم به ویژه در شهر اسلام‌آباد پایتخت پاکستان برای حفاظت از دسته‌جات سینه‌زنی در ایام محرم و جلوگیری از هرگونه وضعیت نامطلوب در محل برگزاری مراسم عزاداری نهایی شده و به اجرا درآمده است.

وزارت امور مذهبی پاکستان نیز به مناسبت آغاز ماه محرم نشست مهمی را با حضور مقامات سیاسی کشور از جمله اندیشمندان دینی، علما ارشد شیعه و اهل تسنن برگزار و توافق شد تا برای ادای احترام به حرمت ماه محرم و ترویج پیام صلح و رواداری، جمعه پیش رو در سراسر پاکستان به عنوان «روز وحدت امت» گرامی داشته شود.