آیاتی که حسین(ع) را وارث موسی(ع) خوانده است + فیلم

بسته تصویری «چراغ هدایت» از ابتدای ماه محرم الحرام ۱۴۴۳ هجری قمری، به مدت ۱۷ شب به مخاطبان خبرگزاری ایکنا ارائه می‌شود. این بسته شامل قرائت آیه‌ای از قرآن با صدای محمدرضا پورزرگری، قاری بین‌المللی است و در ادامه حمید مروجی‌طبسی، مؤلف کتاب «آیات قرآنی در کلام و نهضت حسینی»، به بیان نکات تاریخی این آیه و زمان بهره‌برداری آن از سوی حسین بن علی(ع) در مسیر کربلا می‌پردازد و کاظم رجبعلی، پژوهشگر قرآنی نیز، چند نکته کلیدی نهفته و کاربردی این آیه را بیان می‌کند.

متن این بسته تصویری 8 دقیقه‌ای، به‌منظور بهره‌برداری بیشتر مخاطبان، در ذیل منتشر شده است.

نگاه تاریخی

در چهارمین قسمت چراغ هدایت، به آیه 22 سوره قصص «وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَاءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسَى رَبِّي أَنْ يَهْدِيَنِي سَوَاءَ السَّبِيلِ؛ و چون به سوى [شهر] مدين رو نهاد [با خود] گفت اميد است پروردگارم مرا به راه راست هدايت كند»، پرداخته می‌شود. مولایمان حسین(ع) در چه منزگاهی به این آیه شریفه اشاره کرد؟ حمید مروجی طبسی، مؤلف کتاب آیات قرآنی در کلام و نهضت حسینی به آن پاسخ می‌دهد، با ما همراه شوید؛

معاویه بن ابوسفیان در نیمه ماه رجب سال 60 هجری قمری از دنیا رفت. یزید هم بلافاصله با نامه‌نگاری به کارگزاران خود این خبر را به آن‌ها رساند و از آن‌ها طلب بیعت کرد. امام حسین(ع) قصد بیعت نداشتند. دو روز مانده به آخر ماه رجب، به همراه فرزندان و سایر اعضای خانواده‌اش از مدینه به‌ سوی مکه حرکت کرد و به حرم امن الهی پناه برد.

یکی از یاران آن حضرت پیشنهاد کرد که بهتر است شما نیز مانند عبدالله بن زبیر، یکی از راه‌های فرعی به سمت مکه را انتخاب کنید تا اگر افرادی از طرف کارگزاران یزید در تعقیب شما باشند، نتوانند به هدف خود دست یابند. امام(ع) در پاسخ به این پیشنهاد فرمود: «فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا يَتَرَقَّبُ قَالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ، نه به خدا سوگند! مسیر معمولی و جاده عمومی را ادامه خواهم داد و به کوه و دشت منحرف نخواهم شد تا به آن مرحله برسم که خواسته خداست».

امام حسین(ع) پس از پنج روز که فاصله مدینه تا مکه را پیمود سوم ماه شعبان به مکه معظمه وارد شد. حضرت هنگام ورود به شهر مکه، آیه شریفه «وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَاءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسَى رَبِّي أَنْ يَهْدِيَنِي سَوَاءَ السَّبِيلِ» را قرائت کرد.

این دو آیه‌ای که از سوی امام(ع) قرائت شد، آیات 21 و 22 سوره قصص هست که حضرت موسی(ع) نیز این دو آیه را هنگام خروج از وطن و هنگام ورود به مدین قرائت کرده بودند.

در این که چرا حضرت حسین(ع) هنگام حرکت از مدینه و هنگام ورود به مکه دو آیه 21 و 22 سوره قصص را انتخاب و تلاوت کردند، گفته شده امام(ع) با تلاوت این دو آیه متصل به هم، به فاصله پنج روز، متوجه این نکته است و به آن توجه می‌دهد که همانگونه که حضرت موسی(ع) در ترک وطن خویش و پناهنده شدن به یک شهر غریب، بی‌هدف و بی‌جهت نبود، ایشان نیز به هنگام حرکت از مدینه و ورود به مکه در پی هدفی بالاتر بود که به جز عنایت و هدایت ویژه خداوند، دستیابی به آن امکان‌پذیر نیست.

نگاه تدبری

کاظم رجبعلی، استاد تدبر در قرآن کریم، درباره آیه فوق به نکاتی اشاره کرده است که در ادامه می‌آید:

• یکی دیگر از مواردی که امام در آن از قرآن استفاده کرده موقعیت دور شدن از خانه و وطن است، این امر برای موحد خوشایند است، حتی در تعقیب دشمن بودن هم برای امام حسین(ع) و موحدان عالم، شیرین است.
• توحید و کلام خدا، تلخی‌ها را برای حسین بن علی(ع) شیرین کرده است.
• امام حسین(ع) در آیه 22 سوره قصص وارث حضرت موسی(ع) است.
• رایحه امید هر چقدر هم حماسی در کلام حسین(ع) استشمام می‌شود، وقتی که در ورود به شهر می‌فرماید: «وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَاءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسَى رَبِّي أَنْ يَهْدِيَنِي سَوَاءَ السَّبِيلِ‌».
• در زندگی‌مان به کلمات و ادبیات حسین بن علی(ع) از قرآن آرامش بگیریم.

چراغ هدایت به همت سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور در استودیومبین تولید و منتشر شده است.