بررسی ابعاد تحریم‌ها در واقعه عاشورا /قیام امام حسین(ع) حرکتی هوشمندانه و عزتمندانه بود

علی‌اکبر حائری موحد، مدرس دانشگاه آزاد همدان در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، با بیان اینکه از زمان قیام امام حسین(ع) تاکنون تفسیرهای متفاوتی از قیام عاشورا عنوان شده است، تصریح کرد: یک تفسیر دنیاگرایانه از قیام عاشورا از سوی اهل سنت مثل ابن‌کثیر انجام شده که هدف از قیام عاشورا را دنیاطلبی تفسیر کرده و گفته‌اند قیام حسین‌بن‌علی یک قیام مردود و منفور بوده که همگی این‌ها قابل نقد و بررسی است.

وی اضافه کرد: برخی از عارفان هم قیام امام حسین(ع) را یکی از مراحل سلوک دانسته‌اند و گفته‌اند امام قصد داشتند مراتب سلوک، عرفان و صوفیان را به اتمام برسانند که این را در اشعار صفی علی شاه شاعر معروف دوره قاجاریه می‌بینیم که یک تفسیر عارفانه از قیام عاشورا ارائه می‌دهد.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: یک تفسیر مسیحانه از قیام عاشورا هم بیان می‌شود که گفته می‌شود همانطور که مسیح خود را به صلیب آویخت، امام حسین هم خون خودش و یارانش را فدا کرد تا اینکه کفاره‌ای برای گناهان امت باشد.

وی با بیان اینکه تفسیر دیگر در خصوص قیام امام حسین(ع) تفسیر شهادت‌طلبانه است، تصریح کرد: این نوع تفسیر در کتاب «لهوف» از ابن طاووس مطرح شده که در واقعه اوج تقرب الی ا‌لله شهادت است و امام حسین(ع) اوج تقرب به خداوند را به مردم نشان دادند و همچنین خود و امتش را به این مقام رساند.

هدف اصلی امام حسین(ع) از قیام

حائری با بیان اینکه امام حسین(ع) در قله حقیقت قرار دارند و یقین و ظن ما در خصوص ایشان بسیار می‌تواند به خطا و اشتباه برود به تشریح وقایع عاشورا از دید دیگر پرداخت و گفت: امام حسین(ع) در سال 60 هجری در مکه خطبه‌ای را قرائت کردند که در آن اینگونه عنوان شده که حضرت می‌فرمایند خدایا تو ‌می‌دانی آنچه از سوی ما انجام گرفته بخاطر سبقت‌جویی در فرمانروایی و افزون‌خواهی در متاع ناچیز دنیا نبوده بلکه برای این است که نشانه‌های دین را به مردم بنمایانیم و اصلاح در شهرها را انجام دهیم و می‌خواهیم بندگان ستمدیده‌ات در امان باشند و به دستورها و احکام الهی عمل بشود.

وی ادامه داد: در این خطبه می‌بینیم که حضرت ابتدا احیای مظاهر و نشانه‌های اسلام اصیل و ناب محمدی، دوم اصلاح، بهبودی و نظم در شهرها، سوم مبارزه با ستمدیدگان اموی و چهارم فراهم ساختن بستری مناسب برای عمل به احکام واجبات الهی را ترسیم می‌کنند.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: از سالی که پیامبر اکرم(ص) وفات کردند تا سالی که قیام عاشورا انجام گرفت 50 سال طول کشیده و در عرض این 50 سال دین اسلام مغلوب و دگرگون شده و سنت‌های الهی تبدیل به آداب و رسوم جاهلی شده بودند و این مسئله در دوره امویان هم به اوج خود رسیده بود.

وی ادامه داد: لذا با توجه به شرایط موجود محمد حنیفه در نامه‌ا‌ی به امام حسین(ع) می‌گوید که به سمت کوفه بی‌وفا نروید و اگر می‌خواهید زیر پرچم حکومت یزید نباشید به سمت یمن بروید چراکه پدر و مادر ما را می‌شناسند و آنجا در رفاه خواهی بود اما امام حسین(ع) در جواب ایشان نامه‌ای بسیار کوبنده می‌نویسند و عنوان می‌کنند که من از روی سرمستی، گستاخی و ستمگری از مدینه خارج نمی‌شوم، من برای اصلاح در امت جدم خارج شدم و می‌خواهم امر به معروف و نهی از منکر و به سیره جدم عمل کنم.

حائری تصریح کرد: لذا شما می‌بینید اولین نکته‌ای که حضرت عنوان می‌کند طلب اصلاح در امور امت است، یعنی آن امری که مغلوب و دگرگون شده را اصلاح کند که کاری بسیار سخت بوده است.

وی به بیان خطبه دیگری از امام حسین(ع) پرداخت و گفت: امام بزرگوار در پاسخ به نصیحت اهالی مدینه بر منع رفتن به کوفه فرمودند که به جانم سوگند پیشوا کسی است که به کتاب خدا حکم، عدل و داد را اجرا و متدین و ملتزم به دین حق باشد و نفس خود را وقف خدا کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه امام حسین(ع) در این خطبه ویژگی‌های حاکم اسلامی را عنوان می‌کنند، گفت: حاکم کسی است که به کتاب خدا عمل کند، عدالت را در جامعه حاکم کند، متدین و معتقد به دین خدا باشد و در نهایت خود را وقف خدا کند.

وی اظهار کرد: یزید به جای اینکه خودش را وقف اهداف الهی کند خود را وقف دنیا و شهوات دنیوی کرده بود و امام حسین(ع) می‌خواهند در این وضعیت قیام کنند.

حائری ابراز کرد: وقتی به واقعه عاشورا نگاه می‌کنید متوجه می‌شوید که جز محمدحنیفه تماما در بین اطرافیان امام اطاعت‌پذیری حاکم بوده و هیچ‌کس انتقاد نمی‌کند، چون به امام زمان خود اعتقاد داشته و تابع محض بودند تا جایی که حضرت زینب(س) و خیلی از بانوان حاضر در واقعه عاشورا فرزندان خود را فدا می‌کنند.

عاشورا با اسارت زنان و کودکان احیاء شد

وی به تشریح علت حضور بانوان در حادثه کربلا پرداخت و گفت: اگر در واقعه کربلا تنها مردها حضور داشتند کربلا در آن زمان تمام می‌شد و مردم می‌گفتند یک سری افراد خارجی به حاکم عصر اعتراض کردند و سرهایشان بریده شد اما همینکه بانوان حاضر در واقعه در هر قبیله و محله‌ای که می‌رفتند سخنرانی‌هایی می‌کردند مردم با درک واقعیت بسیار متاثر می‌شدند که خیلی از این افراد بعدها جزء توابین شدند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح کرد: حضور بانوان و کودکان به همراه کاروان باعث شده بود در حین مسیر وارد هر قبیله‌ای که می‌شدند به استقبال آنان بیایند و در حین این استقبال‌ها امام حسین(ع) می‌توانست حرف اصلی که احیای دین است را عنوان کند.

وی تاکید کرد: پس حضور بانوان و کودکان در مسیر، برای امام حسین(ع) یک نوع حمایت بود که مردم رغبت پیدا کنند بیایند و ببیند این کاروان چه است و کجا می‌روند.

حائری با اشاره به اینکه عاشورا در عاشورا ختم نشده است، تأکید کرد: عاشورا با اسارت زن‌ها، حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) احیاء شد و آن‌ها با روشنگری‌هایشان و نشان دادن اسلام واقعی به مردم، علی‌الخصوص در شام ادامه حکومت برای یزید را سخت کردند و بسیاری از شامیان در سال‌های بعد شاگرد امام باقر(ع) و امام صادق(ع) شدند و خون امام حسین(ع) اسلام را زنده و احیا کرد.

تفسیر عاشورا تفسیر دین و احیای آن است

وی با تأکید بر اینکه عاشورا احیای دین است، افزود: افرادی که تفسیری از عاشورا می‌کنند تفسیر از دین و آن را احیا می‌کنند.

این مدرس دانشگاه با اشاره به برخی تحریم‌ها در واقعه عاشورا گفت: نکته مهم در این خصوص این است که امام حسین(ع) بسیار سرمایه داشتند و حتی در خصوص وجود آب هم یاران و اصحاب قبل از شهادت غسل می‌کنند اما امام حسین(ع) و یارانش به آب آشامیدنی دسترسی نداشتند و اوج ظلم آن‌ها این بود که آب را به روی زنان و کودکان بستند و امام حسین(ع) خواست که این ظلم آشکار بشود و تمام جهانیان بدانند که یک عده اینقدر رذل و پست بودند که حتی آب را بر روی خانواده و کودکان بستند.

وی با بیان اینکه حرکت امام حسین(ع) یک حرکت هوشمندانه و نه یک حرکت جاهلانه بود، اضافه کرد: دارایی امام حسین(ع) به قدری بود که زمین کربلا را خریداری و مبلغ فراوانی را به قبیله بنی اسد پرداخت می‌کنند که خرج کفن و دفن اصحاب کنند و همچنین می‌فرمایند بعد از ما زائرانی به اینجا خواهند آمد از آن‌ها پذیرایی کنید و در نهایت امام حسین(ع) با عزت حرکت کردند.