کودکان؛ قربانیان فراموش‌شده روزگار کرونایی
نویسنده کتاب «ناتوانی‌های یادگیری» با بیان اینکه والدین باید بدانند که کودکان افسردگی، اضطراب و ترس و ناامنی را به شیوه‌ای متفاوت از بزرگسالان نشان می‌دهند، تأکید کرد: در این راستا ضروری است والدین از هوش هیجانی بالایی برخوردار باشند تا بتوانند عواطف و احساسات خود و اعضای خانواده را مدیریت کنند.
به گزارش ایکنا، همه‌گیری پاندمی کرونا باعث شد کودکان فرصت کمتری برای بازی و فعالیت‌های سرگرم‌کننده برای بهبود خلق و خوی خود داشته باشند. ویروس منحوس کرونا به دلیل ایجاد اختلال در زندگی روزمره، انزوای اجتماعی، افزایش مشکلات رفتاری، مشکلات مربوط به خودتنظیمی، اضطراب و ترس، مشکلات مربوط به سازگاری و راهبردهای مقابله‌ای، تجربه بدرفتاری و آزار هیجانی، افزایش شدت اختلال‌های روانی و افسردگی سلامت روان کودکان را تحت تأثیر قرار داد.
این آسیب‌های روحی و روانی نیاز به برنامه‌ریزی‌های خاص دارد و اگر هرچه سریع‌تر این برنامه‌ریزی و فعالیت‌های خاص انجام نشود در دوران پساکرونا با آسیب‌های بسیاری روبه‌رو خواهیم بود و این بار روانی به جامعه روانشناسان و آسیب‌شناسان منتقل می‌شود. پس باید به بحث سلامت جسمی، اجتماعی و روانی کودکان در دوران پساکرونا توجه ویژه داشت.
در همین راستا بهاره بوربور، روانشناس و نویسنده کتاب ناتوانی‌های یادگیری (راهنمای عملی اولیاء، مشاوران و معلمان) در گفت‌وگو با ایکنا از ضرورت توجه ویژه به کودکان و نوجوانان در دوران کرونا و پس از آن سخن به میان آورد و به تحلیل آسیب‌های کرونا بر سلامت روحی و روانی کودکان پرداخت.
بهاره بوربور با یادآوری اینکه ویروس کرونا نه تنها زندگی و سلامت افراد را مورد تهدید قرار داده و مرگ‌ومیر و آسیب‌های جسمی به همراه داشته بلکه باعث ایجاد مشکلات روانی در جامعه شده است، اظهار کرد: کودکان به علت حساسیت‌های دوره رشد، بیشتر در معرض پیامدهای منفی غیرمستقیم ناشی بحران کرونا هستند.
این روانشناس و مشاور کودک افزود: مشکلات در نظم رفتارهای روزمره، مشکلات رفتاری و هیجانی، اضطراب و ترس، افسردگی و استرس پس از سانحه مثل از دست دادن عزیز در اثر بیماری کرونا و غیره از جمله پیامدهای کرونا برای کودکان است، لذا والدین باید به راهکارهای مبتنی بر مدیریت هیجان و حل مسئله مجهز باشند.
تفاوت بروز رفتارهای روزمره در کودکان و والدین
به گفته بوربور نکته مهم این است که والدین باید بدانند که کودکان افسردگی، اضطراب و ترس و ناامنی را به شیوه‌ای متفاوت از بزرگسالان و بیشتر به صورت پرخاشگری، لجبازی، بهانه‌گیری‌های مکرر و حتی در موارد خاص به صورت شب‌ادراری نشان می‌دهند بنابر این شناخت احساسات و رفتارهای روزمره و سبک‌های مقابله‌ای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است.
والدین نقش حامی برای فرزندان خود را ایفا کنند و به جای تمسخر، سرکوب احساسات ترس و اضطراب کودکان، ضمن همدلی به نگرانی‌های آنان فعالانه گوش دهند و مهربانی، عشق و توجه بیشتری نثار آنان کنند
نویسنده کتاب «ناتوانی‌های یادگیری» با تأکید بر اینکه در دوران کرونا، کودکان بیشترین آسیب را متحمل شدند، توضیح داد: در این راستا ضروری است خود والدین از هوش هیجانی (EQ) بالایی برخوردار باشند تا بتوانند عواطف و احساسات خود و اعضای خانواده را مدیریت کنند، چرا که کودکان از طریق مشاهده و الگوپذیری از اطرافیان، مهارت‌های زندگی را یاد می‌گیرند.
وی بر ضرورت دوچندان شدن حمایت‌های عاطفی و روانی برای بازگشت کودکان به زندگی عادی تأکید کرد و گفت: والدین نقش حامی برای فرزندان خود را ایفا کنند و به جای تمسخر، سرکوب احساسات ترس و اضطراب کودکان، ضمن همدلی به نگرانی‌های آنان فعالانه گوش دهند و مهربانی، عشق و توجه بیشتری نثار آنان کنند تا اعتماد و اطمینان از حمایت‌گری والدین در کودکان ایجاد شود.
لزوم غنی‌سازی اوقات فراغت کودکان و انجام بازی‌های متنوع آپارتمانی
بوربور با اشاره به این مطلب که نیاز هست والدین وقت بیشتری با کودکان بگذرانند، اظهار کرد: باید برای تمام فعالیت‌های آموزشی و تفریحی روزمره کودکان پیشنهادهای جایگزین به صورت برنامه‌ریزی‌شده با نظارت والدین صورت گیرد تا سبک زندگی بی‌نظم، خستگی و بی‌حوصلگی سراغ کودکان نرود، لذا غنی‌سازی اوقات فراغت کودکان و انجام بازی‌های متنوع آپارتمانی از نکات حائز اهمیت در برنامه‌ریزی‌های والدین است.
این روانشناس معتقد است که والدین در مورد مسائل و مشکلات موجود در مورد بحران و هر اتفاق مربوط به خانواده با شفافیت و زبان قابل‌فهم برای کودکان صحبت کنند و همیشه برای بحران، چندین راهکار مراقبتی و مقابله‌ای هم به آن‌ها آموزش دهند. والدین با توجه به سن و توان کودکانشان، مسئولیت‌هایی را برایشان تعریف کنند تا کودکان به نقش اثربخش خود در مقابله با این بحران پی برده و ضمن اعتماد به نفس در جهت تقویت مسئولیت‌پذیری آنان گام برداشته باشند.
وی افزود: همچنین در عصر حاضر که استفاده از فناوری‌ها رشد روزافزون دارند والدین باید سواد رسانه‌ای خود را تقویت کنند تا بتوانند کودکان را در خصوص حضور در دنیای مجازی همراهی کنند و از پیامدهای منفی پیدا و پنهان آن بکاهند و نظارت لازم در فضای مجازی داشته باشند.
رابطه عدم تحرک با بروز تغییرات خُلق و خو در رفتار کودکان
بوربور با بیان مطلب که کودکان و نوجوانان به علت مقتضیات سنی‌شان نیاز به تفریح، شادی و تحرک زیاد دارند، گفت: والدین اگر برنامه‌ای برای دوران قرنطینه نداشته باشند این روند می‌تواند برای کودکان و نوجوانان فرسایشی و تغییرات خُلق و خو در رفتار را به همراه داشته باشد و نداشتن تحرک و فعالیت موجب کلافگی یا منفعل شدن و پناه آوردن به فضای مجازی می‌شود که آسیب‌های آن در آینده خود را نشان می‌دهد.
این مشاور تحصیلی دانش‌آموزان افزود: تعطیلی مدارس و قرنطینه خانگی از تمهیداتی است که سبک زندگی و سلامت جسمی و روانی کودکان را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. از طرفی به وجود آمدن محرک‌های استرس‌زا در منزل مانند ترس از ابتلا به بیماری، کمبود ارتباط با همکلاسی‌ها، دوستان و معلمان، کمبود فضای مناسب در منزل و در مواردی مشکلات مالی و اقتصادی والدین می‌تواند اثرات ماندگار بر سلامت روان کودکان داشته باشد.
تخلیه هیجانات کودک با نقاشی کشیدن، بازی با عروسک، صحبت کردن، شنیده شدن، ارتباط‌گیری والدین با کودک، ارتقاء سطح شادی و افکار مثبت در کودکان و سایر موارد می‌تواند برای مراقبت از فرزندان در مقابل آسیب های کرونا تأثیرگذار باشد
به گفته نویسنده کتاب «ناتوانی‌های یادگیری»، با توجه به آسیب‌پذیری کودکان در برابر فشار روانی بیماری همه‌گیر کویید- 19، ضروری است که رسیدگی به نیازهای روان‌شناختی کودکان، مورد توجه قرار بگیرد. کودکان باید راهبردهای مقابله با استرس و مهارت‌های تاب‌آوری را آموزش ببینند.
بوربور در پایان به ایکنا گفت: استفاده از روش‌های متنوع، مانند تخلیه هیجانات کودک با نقاشی کشیدن، بازی با عروسک، صحبت کردن، شنیده شدن، ارتباط‌گیری والدین با کودک، ارتقای سطح شادی و افکار مثبت در کودکان و سایر موارد می‌تواند برای مراقبت از فرزندان در مقابل آسیب های کرونا تأثیرگذار باشد.
انتهای پیام
