از تحقق دولت قرآنی تا تصویب نشان خادم قرآن به عنوان یک نشان رسمی

به گزارش ایکنا، نشست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با مدیران و کارکنان معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 25 بهمن‌ماه در سالن جلسات این معاونت برگزار شد.

در بخشی از این جلسه که با حضور مدیران امور قرآنی کشور همچون حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، محمدعلی خواجه‌پیری و سیدعلی سرابی، برگزار شد، علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر اینکه پسوند اسلامی در وزارت ارشاد یک پسوند، تزئینی، تفننی، دکوری، نمایشی، فرمایشی،‌ انتزاعی و تشریفاتی نیست،‌ افزود: این پسوند عینی، واقعی، حقیقی، انضمامی، علی العرض و جدی است.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به حکمی که وزیر ارشاد برای وی صادر کرده است اشاره و تصریح کرد: در ابتدای این مسئولیت یک حکم غلیظ و رسا و رسانایی از سوی وزیر محترم ارشاد صادر شد و انشاالله منویاتی که در این حکم فرموده شد نصب‌العین ماست و به آن عمل خواهد شد. من اگر بخواهم یک صورت بندی نظری جهت عملیات و اجرا از این حکم داشته باشم، می‌توان آن را در سه سرفصل اصلی دسته‌بندی کرد.

معاف افزود: بحث اول موضوعی است که از دو دهه قبل در جامعه قرآنی تبدیل به گفتمان شده و آن هم چیزی جز تحقق دولت قرآنی نبوده است. از سوی امثال «محمدعلی خواجه‌پیری»، «حجت‌الاسلام حمید محمدی» و مجموعه دوستانی که حضور دارند، برای تحقق این گفتمان تلاش‌هایی صورت گرفته که در رأس همه این تلاش‌ها، پیگیری‌ها و اوامر مقام معظم رهبری بوده است.

قرآن جایگاه خود را در معاونت‌های ارشاد پیدا نکرده است

بر اساس گزارش ایکنا، در ادامه این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به پیشینه‌ای از راه‌اندازی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد و اقداماتی که در دوران معاونت خود انجام داده، گفت: معاون قرآن و عترت با سابقه‌ای که دارند، شایسته‌ترین فرد برای سکانداری این مجموعه بودند.

وی در ادامه به معاونت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره و اظهار کرد: چهار معاونت وزارت ارشاد مربوط به امور اجرایی و فعالیت‌های اجرایی در حوزه‌های هنر، سینما، کتاب و مطبوعات هستند و تنها معاونت مفهومی و محتوایی در این وزارتخانه، معاونت قرآن و عترت است. در صورتی امید به تحقق اسلامی شدن وزارت ارشاد محقق می‌شود که سایر معاونت‌های ارشاد، محتوای خود را از معاونت قرآن و عترت بگیرند.

حجت‌الاسلام محمدی با تأکید بر اینکه قرآن جایگاه خود را در معاونت‌های وزارت ارشاد پیدا نکرده است، تصریح کرد: بدترین نوع تعریف برای معاونت قرآن و عترت، این است که از این معاونت بخواهیم مؤسسه راه‌اندازی کند، به تئاتر قرآنی توجه کند، موسسه هنری ـ قرآنی راه‌اندازی کند و...؛ اگر این کار انجام شود، یعنی معاونت را محدودسازی و کوچک‌سازی کرده‌ایم. این معاونت باید به گونه‌ای عمل کند که توسعه امر قرآن و امر رسانه را در دستور خود قرار دهد و در پایان کار دولت، آمار بدهد چند هزار موسسه هنری ـ قرآنی راه‌اندازی شده است.

دبیر شورای توسعه فرهنگ با اشاره به تولید حدود 100 فیلم سینمایی در طول سال، به نقد قرآنی نبودن این فیلم‌ها اشاره و اظهار کرد: از ابتدای انقلاب بالغ بر چهار هزار و 300 فیلم ساخته شده است اما تعداد فیلم‌های برگفته از قرآن به 10 فیلم هم نمی‌رسد. این در حالی است که فیلم‌های قرآنی در زمره پر استقبال‌ترین فیلم‌ها در داخل و خارج از کشور هستند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به نقد فعالیت‌های قرآنی در دو دولت قبل پرداخت و اظهار کرد: وضعیت به جایی رسیده بود که در دولت گذشته اعلام می‌کردند در وزارت ارشاد جایی برای قرآن نیست. البته بعد از انقلاب با وجود فعالیت‌هایی که صورت گرفته است، در حوزه هنر قرآنی موفق نبوده‌ایم. عمده موفقیت ما در حوزه قرآن بعد از انقلاب در حوزه عمومی و پژوهشی بوده است.

وی در ادامه به بحث شکل‌گیری سازمان امور قرآنی به عنوان یک پیشنهاد که در گذشته نیز آن را مطرح کرده است اشاره کرد و گفت: به اعتقاد من می‌توان هر کدام از ادارات کل معاونت قرآنی را در دیگر معاونت‌های وزارت ارشاد مستقر کرد تا فعالیت‌های قرآنی از این طریق به سایر معاونت‌های ارشاد نفوذ کند و در ادامه سازمانی هم برای برگزاری مسابقات قرآن، نمایشگاه قرآن و ... تشکیل شود.

محمدی در پایان بیان کرد: اگر اراده‌ای در وزارت ارشاد وجود داشته باشد با وجود معاون فعلی که عرض و طول این مجموعه را به خوبی می‌شناسد، می‌توان حرکت‌های موفقی را انجام داد. در کنار این موضوع، باید معاونت قرآن و عترت از نظر بودجه حمایت شده و در ادامه نیز ساختار قرآنی در معاونت‌های دیگر مستقر شود.

در بخش دیگری از این نشست، محمد‌علی خواجه‌پیری،‌ عضو حقیقی شورای توسعه فرهنگ قرآنی نیز در مورد نحوه آغاز به کار فعالیت‌های قرآنی در وزارت ارشاد، گفت: زمانی که وارد حوزه قرآن در وزارت ارشاد شدیم، 13 موسسه مجوز گرفته بود که بخشی از فعالیت‌های آن به قرآن اختصاص یافته بود و هیچ کار قرآنی دیگری به جز نمایشگاه انجام نمی‌داد.

وی افزود: زمانی که از ارشاد رفتم، 250 موسسه با 1000 شعبه راه‌اندازی شده بود. به اعتقاد من، آن دوران یک دوره طلایی بود. بعد از آن اختلافاتی به وجود آمد و پس از آن به منشور توسعه فرهنگ قرآنی رسیدیم. این باعث شد تا جریان قرآنی کشور یک مجلس فاخر پیدا کند و هنوز هم اعتقاد دارم این شورا و منشور که یک دستاورد قرآنی بود، می‌تواند باعث ارتقاء و توسعه فعالیت‌های قرآنی شود. دستاورد دوم هم، معاونت قرآن و عترت است که نحوه شکل‌گیری آن داستان جدایی دارد.

یک درخواست از وزیر ارشاد 

عضو حقیقی شورای توسعه فرهنگ قرآنی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه بر اساس قانون، وزیر ارشاد هماهنگ کننده چهار وزارتخانه دیگر عضو شورای توسعه است،‌ گفت: در سال‌های اخیر به علت مشکلاتی وزرا در جلسات شرکت نکردند و باید به گونه‌ای پیش برود که بار دیگر شاهد حضور وزرای عضو شورا در جلسات باشیم. اگر این مسئله از سوی وزیر محترم دنبال شود، می‌توان به آینده امیدوار بود.

خواجه‌پیری در ادامه به تضعیف شدن بیش از پیش موسسات اشاره و اظهار کرد: شیوع کرونا و مباحث بیمه‌ای باعث شد تا برخی مؤسسات بزرگ همچون موسسه جامعةالقرآن ۵۵۰ شعبه خود را تعطیل کند. این در حالی است که بسیاری از فعالیت‌های قرآنی از سوی نهادهای مردمی انجام می‌شود و نباید در این زمینه فعالیت‌های مردمی دست کم گرفته شود.

خواجه‌‌پیری در بخش دیگری از صحبت‌های خود به سفرهای استانی خود در زمان تصدی حوزه قرآن در وزارت ارشاد اشاره کرد و گفت: در سال‌های گذشته برای سرکشی به موسسات به استان هرمزگان رفتم و آنجا بازدیدی هم از جزیره هرمز داشتم. در این جزیره هفت موسسه فعالیت داشت. این موسسات اغلب در منازل شخصی تشکیل می‌شد، به گونه‌ای که مدیر موسسه بخشی از منزل خود که گاهی یک اتاق 20 متری هم نبود را به کار قرآنی اختصاص داده بود.

عضو حقیقی شورای توسعه فرهنگ قرآنی در پایان به بازدید خود از استان سیستان و بلوچستان در همان دوران اشاره و اظهار کرد: در این استان بانوی قرآنی به نام «سکینه سبزیان» فعالیت می‌کند. وی دیار خود در استان فارس را رها کرده و به سیستان و بلوچستان رفته و همان جا ازدواج کرده است. او تاکنون حدود ۳۰ شعبه از مؤسسه‌اش را در استان گسترش داده و انقلابی در فعالیت‌های قرآنی سیستان و بلوچستان برپا کرده است. اینها نمونه‌های کوچکی از فعالیت‌های مردمی قرآنی هستند که توجهی به آنها نمی‌شود و یکی پس از دیگری رو به تعطیلی می‌روند که لازم است وزیر محترم به این بخش از فعالیت‌های قرآنی هم توجه داشته باشند.

طرح درخواستی برای تصویب نشان خادم قرآن به عنوان یک نشان رسمی دولتی

بر اساس گزارش ایکنا، در بخش دیگری از این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شجاع، مدیر کل ارتباطات و هماهنگی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد نیز به گوشه‌ای از فعالیت‌های این اداره کل پرداخت و گفت: از جمله وظایف اداره کل ارتباطات هماهنگی امور استان‌ها، توسعه فعالیت‌های قرآنی در فضای مجازی، موضوع خادمان قرآن و خیران قرآنی است.

وی افزود: در موضوع خادمان قرآن، رئیس هیأت امنا شخص وزیر ارشاد هستند که درخواست داریم به این موضوع عنایت ویژه داشته باشند تا انتخابات به خوبی برگزار و دبیرکل معرفی شود.

حجت‌‌الاسلام شجاع همچنین درخواست کرد که نشان خادم قرآن که هر ساله به فعالان قرآنی اهدا می‌شود به عنوان یکی از نشان‌های رسمی دولت معرفی شود و افزود: توجه به موضوع کودکان و نوجوانان بخش دیگری از فعالیت‌هایی خواهد بود که برای آن طرح و برنامه داریم.

جای خالی دو اداره‌کل در معاونت قرآن و عترت 

در بخش دیگری از این نشست، محمدمهدی عزیزاده، مشاور اجرایی معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد گفت: امروز به تعبیری در فعالیت‌های قرآنی کشور، هدف غایی از توسعه فعالیت‌ها به توسعه فرهنگ قرآنی تغییر پیدا کرده است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این تغییر فضا نقش جدی و ویژه داشته و دارد. وزیر ارشاد با توجه به اینکه نایب رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی است، مسئول راهبری جریان تبلیغ و ترویج قرآن در کشور است و بر همین اساس است باید کاری کند تا گفتمان قرآنی بین اهالی فرهنگ و هنر و رسانه شکل گیرد.

عزیززاده با اشاره به اینکه کار معاونت قرآن و عترت یک کار محتوایی است، گفت: برای اینکه جریان قرآنی در وزارت ارشاد شکل گیرد، باید گفتمان قرآنی بین اهالی فرهنگ و هنر و رسانه رایج شود و جریان تولید آثار و محصولات قرآنی شکل گیرد. همچنین باید تکلیف شود تا وارد تعاملات هم‌افزا با سایر معاونت‌ها شویم.

وی با اشاره به اینکه نقطه ضعف فعالیت‌ها در این مسیر سرمایه انسانی است،‌ افزود: ما در سال‌های اخیر از نبود سرمایه انسانی در حوزه تبلیغ و ترویج رنج برده‌ایم. برای ورود به سینما و ... به سرمایه انسانی نیاز داریم. متاسفانه در طول سال‌های گذشته به تربیت سرمایه انسانی در این بخش توجه نشده است. به نظر می‌رسد استقرار دولت رئیسی و حضور وزیر محترم ارشاد فرصت ممتازی است تا تمام بدنه وزارت ارشاد برای توسعه فرهنگ قرآنی فعال شود.

عزیززاده در ادامه به ابلاغ یک دستور در سال‌های گذشته برای حذف عنوان «عترت» از معاونت قرآن و عترت ارشاد اشاره و اظهار کرد: به نظر می‌رسد بخش عترت نه تنها نباید حذف شود بلکه می‌تواند یک اداره کل را به خود اختصاص دهد. علاوه بر این موضوع اصلی‌ترین اداره کلی که در این معاونت می‌تواند وجود داشته باشد اداره کل برنامه‌ریزی و پژوهش است که قبلا وجود داشت اما حذف شده است.

خود را موظف به حمایت از فعالیت‌های قرآنی می‌دانم 

در بخش پایانی این نشست محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با تأکید بر اینکه با تمام وجود خود را موظف به حمایت از همه برنامه‌های توسعه‌ای و ترویجی قرآن کریم می‌دانم، گفت: خودم را موظف می‌دانم این اتفاق بیفتد و این را حتماً پیگیری خواهم کرد. چه کاری مهم‌تر از ترویج قرآن و عترت می‌تواند وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: اینکه گفته شده بخش عترت از معاونت قرآن و عترت برداشته شود، یک جمله نادرست بوده است. عترت نه تنها وحدت‌زدا نیست، بلکه ایجادکننده وحدت است. هیچ مسلمانی نیست عشق و محبت به اهل بیت (ع) را در وجود خود نداشته باشد. بحث تاریخی خلافت و امامت یک چیز است اما بحث محبت به اهل بیت و عترت یک بحث همگانی است و این محبت به گونه‌ای بوده که در ایران قرن هفتم تا یازدهم اصطلاح اهل سنت دوازده امامی را داشته‌ایم. در جمهوری اسلامی و نظام جمهوری اسلامی قرآن و اهل بیت(ع) محور وحدت و تقریب مسلمین است و مفتخر هستیم نظام دینی ما بر پایه این امر است.

وزیر ارشاد با اشاره به توجه جدی به تمام مسائل مطرح شده در این نشست بیان کرد: حتماً توجه ویژه‌ای به شورای توسعه خواهیم داشت و در جلسه گذشته شورای توسعه با وجود کرونا به صورت مجازی حضور پیدا کردم. حتی اگر کسی در جلسات شورا حضور نیاید، خود را موظف به حضور خواهم دانست.