علی بیگدلی، استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی و کارشناس مسائل بینالملل، در گفتوگو با ایکنا، درباره بحران اوکراین و تأثیر اصرار اوکراین بر پیوستن به ناتو در بروز این جنگ گفت: به اعتقاد من تأکید بر مسئله عضویت اوکراین در ناتو به عنوان عامل بروز این بحران، تا حدی نشانه بیاطلاعی است. بیشترین دلیل وقوع این جنگ، خوی سلطهگری است که نه تنها در پوتین وجود دارد بلکه از زمان آغاز امپراتوری تزاری این خوی وجود داشته و روسها از قرن 15 هم در شرق؛ سیبری و شبه جزیره کامچاتکا، هم در شمال؛ تا اقیانوس منجمد شمالی، هم در غرب؛ تا دریای بالتیک و هم در جنوب، بالکان و آسیای مرکزی و قفقاز، این پیشرویها را کردهاند و لذا این خوی تجاوزگری و فزونطلبی روسیه میراثی است که امروز به پوتین رسیده است.
وی افزود: آن روزی که روسیه این سیاست را اتخاذ کرد نه بحث ناتو در میان بود و نه آمریکایی وجود داشت، بنابراین میتوان گفت خوی و فطرت سلطهطلبی و هژمونیک در رهبران روسیه از قدیم تا امروز وجود داشته است. پوتین چندی پیش اعلام کرد کسانی که باعث فروپاشی شوروی شدند خیانت کردند و این نشان میدهد این تصور هنوز در ذهن او وجود دارد. زمانی که استالین سلطه شوروی را بر 15 کشور اطرافش اعمال کرد هنوز ناتویی در کار نبود و زمانی که شوروی در 1991 فروپاشید یک غصه و غم رهبران به ویژه نظامیان روسیه را در برگرفت.
بیگدلی اظهار کرد: نشانه تاریخی دیگر این خوی، اقدام پطر کبیر مقارن با نادرشاه بود که روسها از کناره دریای خزر رفته رفته به جنوب قفقاز حرکت کردند و در این منطقه کریدوری بین ایران، روسیه و عثمانی وجود داشت که دسترسی به دریای سیاه را آزاد کرد و روسها تصمیم گرفتند این کریدور را به نفع خود تصرف کنند در حالی که هنوز ناتو و آمریکا وجود نداشت.
این استاد پیشین دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: امروز هم حمله روسیه به اوکراین در حال تبدیل شدن به یک موضوع خطرناک است و اگر غربیها نتوانند به نحوی روسیه را از طریق مذاکره مهار کنند بحران عمیقتر و وسیعتر میشود. به اعتقاد من بهتر است آمریکا و ناتو تعهد دهند که اوکراین عضو ناتو نخواهد شد در غیر این صورت ممکن است تداوم این وضعیت به سایر همسایگان روسیه تسری پیدا کند به ویژه اینکه پوتین و لاوروف چند بار دم از استفاده از سلاح هستهای زدند و نباید این مسئله برای مقامات غربی خیلی دور از ذهن باشد و باید هر چه سریعتر این جنگ متوقف شود.
وی تصریح کرد: باید توجه داشت تصرف اوکراین، آخرین آرزوی روسیه نیست و ممکن است فردا روزی به لهستان هم حمله کند و این حمله به دلیل عضویت لهستان در ناتو میتواند به یک جنگ اتمی جهانی منجر شود. پیشنهاد من به غربیها این است که هرچه سریعتر با مذاکره این جنگ را متوقف کنند. از طرفی به نظر میرسد روسیه تعمدا در حال کند کردن پیشروی خود در اوکراین است تا تغییری در سیاستهای غربیها ایجاد شود.
بیگدلی ابراز کرد: یکی از کارهای زیرکانه روسها در این جنگ این است که یکی از جبهههای بسیار حساس خود را در کناره دریای سیاه و دریای آزوف متمرکز کردند تا امکان دسترسی اوکراین به اروپا را از طریق دریا مسدود کنند و تداوم این وضعیت میتواند حتی اوکراین را به لحاظ دسترسی به منابع غذایی با خطر جدی مواجه سازد. اگر روسیه، اوکراین را تصرف کند پوتین به مرد شماره یک قدرتمند دنیا تبدیل میشود و پس از آن مهار وی بسیار سخت میشود و اروپاییها نه با جنگ بلکه با مذاکره و دادن برخی امتیازات به روسیه این مسئله را متوقف کنند.
بیگدلی در پاسخ به این سؤال که آیا طولانی شدن جنگ باعث تضعیف روسیه و نفع بیشتر آمریکا نیست، گفت: این تصور اشتباهی است. روسیه بزرگترین ارتش دنیا را دارد و مجموع کلاهکهای هستهای آن بیش از مجموعه کلاهکهای هستهای کشورهای عضو ناتو است و جنگیدن در زمستان منفی 30 درجه کار سختی برای سربازان آمریکایی و اروپایی است و هر کشوری نمیتواند در این وضعیت جغرافیایی بجنگد و روسیه به لحاظ سرباز و تجهیزات نظامی بسیار قوی است.
وی افزود: تحریمهای گسترده غرب علیه روسیه نیز تا حدود زیادی به زیان اروپا خواهد شد و نمیتواند به توقف جنگ بینجامد و غربیها نباید با این رفتار باعث تحریک و اعمال خشونتهای بیشتر روسیه شوند.
بیگدلی درباره ارتباط تداوم این جنگ با تهدید امنیت ملی ایران به ویژه با حضور گروههای تروریستی تکفیری در این جنگ گفت: روسیه چچنیها را وارد جنگ کرده که اینها ارتباطاتی با گروههای تروریستی تکفیری مانند داعش دارند و این در وهله اول تهدیدی علیه اروپا و بعد علیه امنیت کشورهای خاورمیانه است. اینکه روسیه به آمریکا اعلام میکند برای روابط تجاری و نظامی با ایران باید به ما تضمین بدهید و گرنه برجام را امضا نمیکنیم، یک پیام بزرگ است که میتواند منطقه ما را هم تحت تأثیر قرار دهد و لذا اگر غربیها با مذاکره نتوانند جلوی روسیه را بگیرند جهان با یک تهدید جدی مواجه خواهد شد.
انتهای پیام