شیوه صحیح بیان خواسته‌ها از نوجوانان + فیلم

در دنیای کنونی با فراگیر شدن رسانه‌ها و ابزار ارتباطی، تربیت رسانه‌ای یکی از مهمترین موضوعاتی است که باید مدنظر والدین قرار گیرد تا نسبت به روند تربیتی فرزندان خود کنترل و تأثیرگذاری بیشتری داشته باشند.

ایکنا بنابر رسالت آموزشی خود نسبت به ارائه بسته‌های آموزشی برای خانواده‌ها در رابطه با رمزگشایی از دنیای نوجوانی اقدام کرده است تا با ایجاد زمینه‌های شناخت نوجوان به کاهش فاصله بین والدین و فرزندان و ورود بهتر به موضوع تربیت رسانه‌ای کمک کند. در این درس‌گفتارها میرسبحان سادات، روانشناس به بیان نکاتی مهم در موضوع نوجوان و سواد رسانه‌ای می‌پردازد.

سادات در چهارمین قسمت از این مجموعه به موضوع «شیوه بیان خواسته از نوجوان» پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌شنوید و می‌خوانید.

«مسئله‌ مهمی که خانواده‌ها مطرح می‌کنند این است که وقتی می‌خواهند با نوجوانان خود در مورد رژیم مصرف رسانه و سبک زندگی رسانه‌ای صحبت کنند، حرف‌هایشان را نمی‌شنوند. روانشناسان معمولاً به خانواده می‌گویند که بررسی کنند که تا چه اندازه به مسائل غیر از رسانه به نوجوانان خود تذکر می‌دهند یا وقتی یک خواسته از آنان دارند مرتباً حرف‌های خود را تکرار می‌کنند؟ وقتی خانواده‌ها این‌گونه با فرزندان خود رفتار می‌کنند آن‌ها دیگر صدای والدین را نمی‌شنوند و صدای خانواده را فیلتر می‌کنند، چرا؟ چون تکرار زیاد است و نوجوان به این نتیجه می‌رسد که دیگر حرف والدین خود را نشنوم.

وقتی به صدای محیط با دقت گوش کنیم، متوجه صدا‌های فراوانی می‌شویم که در اطراف ما وجود دارد، اما مغز ما تمام این صدا‌ها را فیلتر می‌کند، نوجوانان هم همین‌طور با حرف‌های تکراری والدین خود رفتار می‌کنند.

راه‌حل چیست؟ در علم روانشناسی فنی به نام بسته ۳ در ۴  برای بیان خواسته وجود دارد. وقتی والدین در ۳ بسته چهارتایی خواسته خود را مطرح کنند، آن خواسته‌ها برای نوجوانان ارزشمند می‌شود.

برای مثال نوجوان وسایل خود را به اتاق خود نمی‌برد؛ والدین باید با لحن بسیار مؤدبانه به او بگویند که فرزندم وسیله را به اتاق خود منتقل کن. اگر بعد از نیم ساعت این اتفاق رخ نداد والدین دوباره با همان لحن حرف خود را تکرار کنند و مجدداً اگر این اتفاق رخ نداد در بازه زمانی ذکر شده تقاضای خود را مطرح کنند.

اگر در این سه نوبت نوجوان وسیله خود را به اتاق منتقل نکرد، خود والدین وسیله را به اتاق نوجوان منتقل کنند و به او بگویند که فرزندم من سه بار صدا زدم گویا سرت شلوغ بود نشنیدی و خودم وسیله را به اتاقت منتقل کردم. زمانی که خانواده‌ها به این صورت خواسته خود را از نوجوانان مطرح کنند، خواسته آنان برای نوجوانشان باارزش می‌شود.

خانواده باید با نوجوان صحبت کند نه امر و نهی. در فن ۳ در ۴ نباید از توهین، تحقیر، دادوبیداد، سرزنش و برچسب زدن برای بیان خواسته از نوجوان استفاده کرد وگرنه این فن جواب نمی‌دهد و خواسته والدین برای نوجوان مجدداً بی‌اهمیت خواهد شد.

البته از این فن برای درس خواندن، نماز و عبادات و مدیریت مصرف رسانه نمی‌توان استفاده کرد، ولی می‌توان در سایر موارد از این فن استفاده کرد تا حرف‌های والدین برای نوجوان ارزشمند شود و سپس می‌توان از طریق همین ارزشمند شدن برای مدیریت مصرف رسانه به‌صورت منطقی با نوجوانان صحبت کرد.

نتیجه انجام فن ۳ در ۴ این می‌شود که نوجوانان به‌صورت خودکار دیگر کار‌های غلط را تکرار نمی‌کنند و خواسته والدین برای آن‌ها ارزشمند خواهد شد.»