نپرداختن به فاجعه ایرباس کم‌کاری مسئولان است + صوت و فیلم
موضوعاتی نظیر سقوط هواپیمایی مسافربری ایرباس در خلیج فارس که توسط آمریکاییان رخ داد فاجعه‌ای دراماتیک است که سال‌ها درباره آن می‌توان حرف زد، اما سینما و تلویزیون این موضوع را به فراموشی سپرده‌اند.
بعد از سقوط برج‌های دوقلو در نیویورک فیلم‌های بسیاری در هالیوود ساخته شد که در آنها به انحای مختلف به مسلمانان حمله شده بود. در فیلم‌های مربوط تنها یک نکته محور بود آنهم مظلومیت مسافرهایی که در این اتفاق کشته شدند اما در کمتر فیلمی می‌بینیم که به چرایی این موضوع هم توجه شده باشد زیرا منافع آنها چنین اجازه‌ای نمی‌دهد. این حمایت و پشتیبانی از منافع ملی را بگذارید در کنار تولیداتی که در کشور ما پیرامون انهدام هواپیمای مسافری ایرباس توسط امریکا رخ داد. عجیب است ما در این زمینه یک اثر سینمایی فاخر که به صورت مستقیم به این فاجعه بپردازد، نداشته‌ایم و تنها در چند فیلم و سریال به این فاجعه به صورت غیرمستقیم توجه شده است. در این راستا، ایکنا با برخی از سینماگران، گفت‌وگویی انجام داده است.
فرزاد اژدری، کارگردان سینما با بیان اینکه سقوط هواپیمای مسافری ایرباس موضوعی دراماتیک است، گفت: پیرامون این موضوع کاری سینمایی تولید نشده و تنها دو تله‌فیلم به این اتفاق توجه داشته است! برای این کم‌کاری چند دلیل می‌توان ذکر کرد. دلیل آغازین به گذر زمان مربوط می‌شود. وقتی از اتفاق مورد نظر سال‌ها زمان می‌گذرد حساسیت‌ها پیرامون آن کمتر می‌شود. نکته دیگر اینکه در زمان حال شاید مخاطب چندان تمایلی به کارهای تراژیک نداشته باشد و ترجیح دهد بیشتر آثار طنز را در سینما ببینند. در همین رابطه حتی آثار طنزی که به دفاع مقدس توجه داشته‌اند برای جذب تماشاگر تلاش کرده‌اند حرف خود را با زبان طنز به مخاطب بازگو کنند.
وی نوع توجه به این اتفاق تراژیک را بسیار مهم دانست و بیان کرد: فیلم یا سریالی که قرار است به این حوزه نظر داشته باشد حتماً باید این نکته را رعایت کند که قرار نیست تنها روایتگر صرف از اتفاقی تراژیک باشیم بلکه باید مظلومیت مردم این سرزمین را هم مشاهد کنیم و وجه شهید بودن افرادی که در این اتفاق از دنیا رفتند را هم مدنظر قرار دهیم.
این کارگردان تاکید کرد: برای اینکه کار خوبی در این رابطه تولید شود حتماً باید به الگو‌‌های موفق توجه داشته باشیم. برای نمونه به فیلمی که ریدلی اسکات درباره سقوط برج‌های دوقلو ساخته اشاره می‌کنم. در این فیلم با وجود اینکه مخاطب می‌داند، هواپیما سقوط خواهد کرد باز هم درگیر قصه می‌شود چون تلاش مسافران را برای نجات از این اتفاق می‌بیند. در حقیقت در این فیلم، نشانی از قهرمانی مسافران هواپیما را شاهدیم. این شکل فیلمسازی در کارهای داخلی هم می‌بایست مدنظر قرار گیرد. یعنی وقتی قرار است سقوط هواپیما را تصویر کنیم، ویژگی سلحشوری ایرانیان را هم مدنظر قرار دهیم.
وی در انتها تاکید کرد: رمز موفقیت فیلمی پیرامون سقوط هواپیمای مسافربری ایرباس فیلمنامه آن است؛ سناریویی که به واسطه غنای مفهومی، تماشاگر را به شک بیندازد که آیا قرار است چنین اتفاقی رخ دهد یا خیر. درضمن باید توجه داشته باشیم در کارهای اینچنینی تنها باید روایتگر آنچه رخ داده باشیم چون اگر بخواهیم نعل به نعل به این موضوع بپردازیم کاری مستند و به دور از درام جلوی دوربین برده‌ایم. البته درام و جذابیت نباید بهانه‌ای برای نادیده گرفتن واقعیت‌ها باشد. در انتها باید تاکید کنم برای موفقیت چنین کارهایی نیاز است امکانات خوبی لحاظ شود از جمله شهرک‌هایی که بتوان آنچه رخ داده را به عینه در آن مشاهده کرد.
قصور انجام وظیفه توسط دولت
مهرداد خوشبخت، کارگردان سینما و تلویزیون نیز گفت: در رابطه با سقوط هواپیمای مسافربری ایرباس تا به حال دو فیلم ساخته شده اما بعد از این دو کار دیگر هیچ فیلم یا سریال دیگری به این موضوع توجه نداشته است. همانگونه که به بسیاری از موضوعات از جمله اتفاقاتی که در زمان جنگ به ویژه در آبادان رخ داده نپرداخته‌ایم! دلیل این مسئله را مدیران و سیاستگذاران سینما و تلویزیون باید پاسخ دهند.
وی افزود: جدا از مدیران، متاسفانه فیلمسازان هم علاقه‌مند به کار کردن در این زمینه نیستند و بیشتر، گرایشات به سمت کارهای اجتماعی و طنز متمایل شده است. این عدم تمایل هم از آنجا نشئت می‌گیرد که پیرامون موضوعاتی که در آن وقایع انقلاب و دفاع مقدس مسائلی وجود دارد که کارگردان ترجیح می‌دهد به آن نزدیک نشود. برای نمونه بعد از فیلم «آبادان یازده 60» که درباره مقاومت مردم آبادان بود، تصمیم گرفتم کار دیگری در همین رابطه جلوی دوربین ببرم ولی کمک‌های لازم در این رابطه صورت نگرفت تا بتوانم به کار مورد نظرم نزدیک شوم.
این کارگردان ادامه داد: مشکل دیگری که در این رابطه وجود دارد به گران بودن فیلمسازی مربوط می‌شود. این مشکل نیز تا آنجا جدی است که بخش دولتی وقتی می‌خواهد در چنین موضوعاتی ورود داشته باشد با محدودیت مواجه می‌شود. این عدم سرمایه‌گذاری نشئت گرفته از این امر است که این قبیل تولیدات معمولاً آثار پرفروشی نیستند اما این موضوع دلیل مناسبی برای کم‌کاری نیست زیرا دولت موظف است نسبت به تولیدات فرهنگی دغدغه خاطر لازم را داشته باشد تا در این حوزه دستآوردهای لازم حاصل شود.
کم‌کاری مسئولان
جواد مزدآبادی، کارگردان سینما و تلویزیون نیز توضیح داد: معتقدم در شرایطی که ما دو سال پیش سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی را در کشورمان تجربه کردیم. پرداختن به موضوعی چون سقوط هواپیمای ایرباس چندان به صلاح نیست چون متاسفانه باعث لوث شدن اتفاقی که توسط آمریکا رخ داد، می‌شود.
وی افزود: با توجه به حساسیتی که متذکر شدم اگر قرار است به این موضوع هم توجه شود باید در قالبی این امر رخ دهد که شبهه‌ای برای بیننده به وجود نیاید. یعنی نشان دهیم این آمریکا بوده که طی چهار دهه گذشته به انحای مختلف به ما زور گفته است زیرا ایران را سدی در مقابل زیاده‌خواهی خود می‌بیند. برای همین تمام اتفاقات به کینه‌توزی آمریکا برمی‌گردد که در نهایت سقوط هواپیمای مسافربری ایرباس و هواپیمای اوکراینی را در پی داشته است. گواه کینه‌توزی آمریکا هم این است که بعد از سقوط هواپیمایی مسافربری ایرباس سران کاخ سفید به فرماندهان ناو وینسنس مدال شجاعت دادند!
کارگردان فیلم «طاووس‌های بی‌پر» اضافه کرد: حبیب احمد‌زاده کتابی تحت عنوان «شطرنج با ماشین قیامت» نوشته که در آن نگاهی جالب به فاجعه‌ای که رخ داده کرده است. او به تک تک افرادی که در آن ناو حضور داشتند نامه نوشته که آیا بعد از آن اتفاق توانسته‌اند شبی راحت سر به بالین بگذارند؟ در ادامه جواب کارکنان آن ناو آمده است. این اتفاق به نظرم می‌تواند الگوی بسیار خوبی برای پرداخت سینمایی و تلویزیونی باشد.
وی چرایی کم‌کاری مسئولان را هم به عدم دغدغه آنها نسبت به چنین موضوعاتی مربوط دانست و تاکید کرد: نمی‌دانم چرا مدیران سینمایی نسبت به این دست اتفاقات چندان همراه نیستند!
احمد زالی؛ تهیه‌کننده سینما نیز گفت: سقوط هواپیمای مسافربری توسط آمریکاییان در خلیج فارس موضوع بسیار جذابی برای پرداخت‌های سینمایی و تلویزیونی است. در این رابطه هم سال‌ها پیش احمدرضا درویش فیلمی با نام «ابلیس» را ساخت که در آن به شکل زیبا این موضوع مدنظر قرار گرفته است. در آن فیلم در قالب یک کار خانوادگی موضوع اصلی مدنظر قرار می‌گیرد.
وی افزود: جنایت آمریکا نسبت به کشورمان تنها به سقوط هواپیمای مسافربری خلاصه نمی‌شود بلکه اتفاقاتی که در هشت سال جنگ تحمیلی توسط صدام رخ داد هم به نوعی به آمریکا مربوط می‌شود اما حتماً باید دقت کنیم کاری که می‌خواهد موضوع هواپیمای مسافربری ایرباس را مدنظر قرار دهد باید توسط یک کارگردان کاملاً خبره و امکانات خوب جلوی دوربین رود زیرا یک فیلم یا سریال معمولی و متوسط نمی‌تواند در این رابطه تاثیرگذاری لازم را داشته باشد.
در انتهای این گزارش، خیرالله تقیانی‌پور هم در سخنانی کوتاه بیان کرد: فیلمی که در آن قرار است فاجعه سقوط هواپیمایی مسافری ایرباس مد نظر قرار گیرد ظرفیت بسیار بالا برای کار سینمایی و تلویزیون دارد به شرطی که پیرامون آن سرمایه‌گذاری لازم صورت گیرد چون چنین موضوعی باید با امکانات بسیار بالایی ساخته شود تا به بهترین نحو این موضوع مدنظر قرار گیرد وگرنه با کار متوسط هیچ کمکی برای بیان مظلومیت ملت ایران انجام نداده‌ایم.
انتهای پیام
