مهم‌ترین چالش‌های پیش روی نهادهای درمانی و پزشکی در ایام اربعین

اطلاع‌رسانی و آموزش مراقبت‌های بهداشتی فردی زائران اربعین حسینی نقش ارزنده‌ای در تأمین آسایش روحی و سلامت جسمی آن‌ها دارد.

همزمان شدن مراسم اربعین امسال با فصل تابستان و گرمازدگی از جمله مسائلی است که وزارت بهداشت عراق و ایران امسال بر آن تمرکز ویژه دارند؛ به گونه‌ای که پیش‌بینی‌های لازم در این زمینه را داشته و خدمات رفاهی و بهداشتی متناسب با دمای هوا را ارائه کرده تا از گرمازدگی زائران پیشگیری شود. در همین رابطه خبرگزاری ایکنا با دو تن از مسئولان وزارت بهداشت و عتبات عالیات کشور عراق به گفت‌وگو نشسته که مشروح آن در ادامه از نظر می‌گذرد.

دکتر فاضل الربیعی، مدیر خدمات پزشکی و امور اورژانس در وزارت بهداشت عراق و مسئول اقدامات پزشکی، بهداشتی و خدماتی به‌ویژه در امور اورژانسی در ایام اربعین و همچنین نماینده وزارت بهداشت در دفتر نخست‌وزیری عراق در گفت‌وگو با ایکنا بر آمادگی کامل وزارت بهداشت عراق برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به زائران در مراسم اربعین حسینی تأکید کرد. مشروح گفت‌وگو در ادامه می‌آید.

ایکنا ـ با توجه به اینکه مراسم اربعین در سال‌های اخیر به همایشی بین‌المللی و عظیم تبدیل شده، وزارت بهداشت عراق برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به خیل عظیم زائران چه برنامه‌ای دارد؟

در مراسم زیارت اربعین بزرگ‌ترین چالش در عراق جمعیت بسیار زیاد زائران است به شکلی که مدیریت جوانب بهداشتی این تعداد، از عهده هر کشوری در جهان خارج است. به عنوان مثال پیش‌بینی می‌شود مراسم اربعین امسال با حضور 20 تا 21 میلیون زائر برگزار شود که از این میان 8 میلیون آن‌ها زائران غیر عراقی هستند. با این حال اگرچه در شرایط عادی هیچ نیرویی قادر به سازمان‌دهی امور بهداشتی و پزشکی این تعداد نیست اما به فضل الهی وزارت بهداشت عراق در کنار عتبات عالیات و الحشد الشعبی با اتخاذ تدبیرهای مختلف توانسته است که این خدمات را در سطحی عالی فراهم کند.

با توجه به شیوع بیماری کرونا تمام زائران اربعین ملزم به ارائه گواهی تزریق دو دوز واکسن کرونا هستند. در زمینه ارائه خدمات بهداشتی چالش‌های متعددی بر سر راه نهادهای درمانی و پزشکی عراق قرار دارد، گذشته از شیوع کرونا چالش دیگر را می‌توان گرمای شدید هوا دانست، از این‌رو وزارت بهداشت و دیگر مجموعه‌های درمانی باید خود را برای اموری از قبیل گرمازدگی و از هوش‌رفتگی آماده کنند. چالش دیگر این است که در این مراسم از تمام رده‌های سنی حضور دارند و برخلاف مراسم حج که استطاعت از شروط آن است در اینجا چنین محدودیت‌هایی وجود ندارد و چالش بزرگ‌تر زیرساخت‌های عراق است که آیا این زیرساخت‌ها قادر به پذیرش این تعداد از جمعیت زائران هست.

ایکنا ـ در زمینه توزیع آب، غذا و ماسک به شکل بهداشتی چه تدابیری اتخاذ شده است؟

مهمان‌نوازی و سخاوت مردم عراق تا اندازه‌ای مشکلات موجود در زمینه ارائه بهداشتی آب و غذا را حل کرده است به شکلی که آب و غذا در ظروف یک بار مصرف و با بسته‌بندی بهداشتی ارائه می‌شود، از سویی دیگر چالش این است که چگونه به این تعداد عظیم آب و غذا رسانده شود و چالش دیگر این که زائران بسیار کمی از ماسک استفاده می‌کنند با این حال در مراکز مختلف ماسک توزیع می‌شود. مسئله دیگر این است که تنها با کرونا مواجه نیستیم بیماری‌های دیگری مانند دیابت و فشار خون هست و همچنین سالمندانی داریم که مشکلات مختلف سلامتی دارند.

از این رو اقدامات و تمهیداتی برای مقابله با این چالش‌ها اتخاذ شده است. از جمله این اقدامات، آموزش و آماده کردن حدود 100 هزار نیروی داوطلب برای ارائه خدمات به زائران در تمام مناطق عراق داریم، برادران ایرانی که از مرز شرقی، از محور مهران، زرباطیه و شلمچه وارد عراق می‌شوند، اقدامات زیادی برای پذیرایی و ارائه خدمات به آن‌ها تدارک دیده شده است. از جمله آماده کردن مراکزی مانند بیمارستان‌های سیار و چادرهای بهداشتی است که با هماهنگی هلال‌ احمر ایران آماده شده است.

برادران ایرانی ما در این سازمان امدادگران داوطلبی را در اختیار ما قرار می‌دهند که از آن‌ها در مجموعه ارائه خدمات بهداشتی به زائران اربعین استفاده می‌کنیم. در مجموع می‌توان گفت وضعیت اقدامات پزشکی عراق در سطح مطلوبی قرار دارد.

ایکنا ـ با توجه به اینکه بسیاری از پزشکان و پرستاران از کشورهای مختلف مایل به ارائه خدمات به زائران امام حسین(ع) در اربعین هستند آیا برنامه خاصی وجود دارد که از خدمات این داوطلبان به شکل بهینه در مراسم اربعین استفاده شود؟

ما از تمام کشورهایی که زائران آن‌ها به عراق می‌آیند، به‌ویژه جمهوری اسلامی خواسته‌ایم تا فهرستی از اسامی پزشکان، داروها و تجهیزات پزشکی، خودروها، آمبولانس‌ها و امور دیگری که می‌خواهند خدماتی را به زائران ارائه کنند به ما بدهند تا ما آن‌ها را در وزارت بهداشت ثبت کرده و از این موارد به شکلی اصولی و سازمان‌یافته برای خدمت‌رسانی بهره ببریم.

ایکنا ـ در سال‌های گذشته وضعیت بهداشتی ارائه خدمات به زائران پیشرفت چشمگیری داشته است، توصیه شما به صاحبان مواکب و عزاداران حسینی برای رعایت هرچه بهتر بهداشت و ارائه خدمات بهینه به زائران چیست؟

درباره موکب‌داران ضوابط و شرایط مختلفی در سطح بهداشتی و امنیتی وجود دارد و هر فردی که با هدف گشودن موکب اقدام کند، بدون رعایت این شرایط اجازه ایجاد موکب را نخواهد داشت. از نظر معیارهای بهداشتی، آب و غذا باید در ظروف و بطری‌های یک‌بار مصرف و بسته‌بندی شده، ارائه شود. از نظر معیارهای سلامتی و به‌ویژه کرونا نیز هر فردی که دارای علائم کرونا باشد باید به سرعت موکب را ترک کند.

وزارت بهداشت عراق برای بررسی این امور اقدام به ایجاد گشت‌های سریع برای بررسی علائم ظاهری و تب‌سنجی کرده است و در هر حالت مشکوک، بلافاصله از فرد خواسته می‌شود تا موکب را ترک کند؛ و اگرچه تعداد زیاد زائران و مواکب امکان بررسی صددرصدی را کاهش می‌دهد، اما وزارت به وظیفه خود برای بررسی حداکثری در حد توان و امکانات خود که در سطح مطلوبی قرار دارد عمل خواهد کرد.

در ادامه این گفت‌وگو دکتر میثم نورالشرع، معاون هیئت بهداشت و آموزش پزشکی در حرم مطهر حسینی نیز از آمادگی این هیئت برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در قالب یک طرح جامع سخن گفت. در ادامه مشروح گفت‌وگو با وی را می‌خوانیم.

ایکنا ـ هر ساله میلیون‌ها زائر در مراسم اربعین شرکت می‌کنند و از سویی این زائران به بیماری‌های مختلفی نیز مبتلا هستند به‌ویژه هم اکنون که در ایام شیوع کرونا قرار داریم، عتبات مقدسه تا چه اندازه خود را در این زمینه مسئول می‌دادند و چه اقدامات و تدابیری برای تأمین هر چه بیشتر سلامت زائران و مقابله با شیوع بیماری‌های واگیردار اندیشیده‌اند؟

حرم مطهر حسینی ارائه خدمات بهداشتی و پزشکی به زائران اباعبدالله الحسین(ع) را چه از داخل عراق و چه از خارج آن بر عهده خود می‌داند. این خدمات از طریق گروه بهداشت و آموزش پزشکی حرم مطهر حسینی ارائه می‌شود.

ایکنا ـ آیا بیمارستان و درمانگاه خاصی وجود دارد که این خدمات از طریق آن‌ها ارائه شود؟

هیئت بهداشت و آموزش پزشکی در حرم مطهر حسینی از چندین مرکز عمده تشکیل‌ شده است و مهم‌ترین این مراکز بیمارستان امام زین‌العابدین(ع) با ظرفیت 210 تخت خواب است که خدمات مختلفی در حوزه تخصص‌های مختلف پزشکی ارائه می‌کند. مرکز دوم مؤسسه بین‌المللی وارث برای درمان سرطان است، مرکز سوم، بیمارستان سفیر امام حسین(ع) و مرکز چهارم بیمارستان خدیجه کبری(س) بوده که به بیماری‌های زنان اختصاص یافته است. بیمارستان دیگر نیز بیمارستان امام حسن مجتبی(ع) است که به بیماری‌های خونی اختصاص داشته و مرکز وارث هم به بخش دیالیز می‌پردازد. از سویی آکادمی سبطین و مرکز میزان به منظور ارائه خدمات پزشکی سیار از دیگر مراکز زیر مجموعه پزشکی هیئت بهداشت و آموزش پزشکی حرم مطهر حسینی است. این خدمات از نظر علمی با مشارکت دانشگاه سبطین صورت می‌گیرد.

ایکنا ـ‌ با وجود تعداد بسیار زیاد زائران امام حسین(ع) در اربعین آیا برنامه خاصی برای ارائه خدمات بهداشتی و پزشکی به زائران وجود دارد؟

با توجه به تجربه ارزشمند حرم مطهر حسینی در ارائه خدمات بهداشتی به زائران امام حسین(ع) در مراسم عاشورا و شعبانیه و اربعین، امسال برنامه بزرگی برای پیشگیری، بهداشت و رعایت خدمات بهداشتی برای زائران ترتیب داده شده است.

این برنامه به چند محور مختلف تقسیم می‌شود؛ محور اول شامل آماده‌سازی بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و بانک‌های خونی، تجهیزات پزشکی، داروها و کادرهای پزشکی است.

محور دوم شامل گشت‌های بهداشتی سیار است؛ و در اماکنی که به دلیل جمعیت زیاد، آمبولانس قادر به ورود به مواکب نیست از این گشت‌های سیار برای ارائه خدمات پزشکی و درمانی استفاده می‌شود.

محور دیگر مراکز مستقر و ثابت است و پزشکانی از عراق، سوریه، لبنان و ایران در این مراکز هستند که آماده خدمات‌دهی به زائران امام حسین(ع) هستند. تجهیزات پزشکی و داروها به اندازه کافی در این مراکز موجود است و همچنین ما ناوگانی از آمبولانس‌های مختلف را برای ارائه خدمات به زائران امام حسین(ع) آماده کرده‌ایم که این ناوگان شامل آمبولانس‌های تخصصی، بزرگ و کوچک می‌شود که مورد اخیر برای ورود به کوچه‌ها و معابری باریک استفاده می‌شود. از سویی 10 هزار کادر ثابت از هیئت بهداشت و آموزش پزشکی ثابت حدود 10 هزار داوطلب از عراق و سایر کشورها وظیفه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به زائران امام حسین(ع) را بر عهده دارند.

گفت‌وگو: سعید عدالت‌جو